आतापर्यंत तुम्ही फक्त देवी-देवतांच्या मंदिरांबद्दलच ऐकले असेल, पण तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की भारतात एक असे मंदिर आहे ज्यामध्ये फक्त कुत्र्यांची पूजा केली जाते. हे मंदिर कुकुरदेव मंदिर म्हणून ओळखले जाते. इथल्या विचित्र समजुती आणि या मंदिराच्या बांधकामाची कहाणी जाणून तुम्हाला आश्चर्य वाटेल.
कुकुरदेव मंदिर छत्तीसगडच्या रायपूरपासून 132 किलोमीटर अंतरावर दुर्ग जिल्ह्यातील खापरी गावात आहे. या मंदिराच्या गर्भगृहात कुत्र्याची मूर्ती बसवली आहे, तर त्याच्या शेजारी एक शिवलिंगही आहे. श्रावण महिन्यात या मंदिरात येणाऱ्या भाविकांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ होते. भगवान शिवासोबतच लोक कुत्र्याची (कुकुरदेव) पूजा करतात त्याच प्रकारे शिवमंदिरांमध्ये नंदीची पूजा केली जाते.
हे मंदिर 200 मीटर परिसरात पसरले आहे. मंदिराच्या गर्भगृहाव्यतिरिक्त प्रवेशद्वाराच्या दोन्ही बाजूला कुत्र्यांच्या मूर्तीही बसवण्यात आल्या आहेत. कुकुरदेवाचे दर्शन घेतल्यावर डांग्या खोकल्याची भीती नाही किंवा कुत्रा चावण्याचा धोकाही नाही असे मानले जाते.
कुकुर देव मंदिर हे एक स्मारक आहे. हे एका विश्वासू कुत्र्याच्या स्मरणार्थ बांधले गेले. असे म्हणतात की अनेक शतकांपूर्वी एक बंजारा आपल्या कुटुंबासह या गावात आला होता. त्याच्यासोबत एक कुत्राही होता. एकदा गावात दुष्काळ पडला, तेव्हा बंजारे यांनी गावातील सावकाराकडून कर्ज घेतले, परंतु ते कर्ज परत करू शकले नाहीत. अशा परिस्थितीत त्याने आपला विश्वासू कुत्रा सावकाराकडे गहाण ठेवला.
एकदा एका सावकाराच्या घरी चोरी झाली असे म्हणतात. चोरट्यांनी सगळा माल जमिनीखाली गाडला आणि नंतर बाहेर काढू असा विचार केला. मात्र कुत्र्याला लुटलेल्या मालाची माहिती मिळाली आणि त्याने सावकाराला तिथे नेले. कुत्र्याने खूण दिलेल्या जागेवर सावकाराने खड्डा खणला तेव्हा त्याला त्याची सर्व संपत्ती सापडली.
कुत्र्याच्या निष्ठेने खूश होऊन सावकाराने त्याला मुक्त करण्याचा निर्णय घेतला. त्यासाठी त्याने बंजार्‍याच्या नावाने पत्र लिहून कुत्र्याच्या गळ्यात लटकवून त्याच्या मालकाला पाठवले. कुत्रा पोहोचताच त्याने सावकारापासून पळ काढण्याचे वाटले आणि बंजार्‍याने रागाच्या भरात कुत्र्याला बेदम मारहाण केली.
मात्र नंतर कुत्र्याच्या गळ्यात लटकलेले सावकाराचे पत्र वाचले तेव्हा त्याला आश्चर्य वाटले. त्याला आपल्या कृत्याचा खूप पश्चाताप झाला. त्यानंतर त्यांनी कुत्र्याला त्याच ठिकाणी पुरून त्यावर स्मारक बांधले. लोकांनी नंतर स्मारकाचे मंदिरात रूपांतर केले, जे आज कुकुर मंदिर म्हणून ओळखले जाते.
