किन्नर कैलाश यात्रा 2023 Kinnaur Kailash Yatra 2023
महत्वाची माहिती
स्थान: धार गारा, हिमाचल प्रदेश 172107
अपेक्षित यात्रा प्रारंभ आणि समाप्ती तारखा: किन्नर कैलास यात्रा गुरुवार 1 ऑगस्ट 2023 रोजी सुरू होईल आणि मंगळवार 15 ऑगस्ट 2023 रोजी समाप्त होईल.
उंची: 6,500 मी
पर्वत रांगा: हिमालय
वेळ: जुलै आणि ऑगस्ट.
जवळचे रेल्वे स्टेशन: कल्पापासून सुमारे 309 किलोमीटर अंतरावर कालका रेल्वे स्टेशन.
जवळचे विमानतळ: किन्नर कैलासपासून सुमारे 243 किलोमीटर अंतरावर शिमला विमानतळ.
रस्त्याने: दिल्ली ते शिमला अंतर अंदाजे 342 किमी, शिमला ते कल्पा अंतर अंदाजे 223 किमी आणि कल्पा ते पोवारी अंतर 9.7 किमी. पोवारी गाव हे या प्रवासाची सुरुवात आहे.
किन्नर कैलास हे हिंदू आणि बौद्ध धर्मीयांसाठी महत्त्वाचे धार्मिक स्थळ आहे. किन्नर कैलास हे हिंदूंच्या श्रद्धेचे प्रतीक आहे. किन्नर कैलास हे हिमाचल प्रदेशातील किन्नौर जिल्ह्यात तिबेट सीमेजवळ आहे. किन्नर कैलास हा एक पर्वत आहे जो समुद्रसपाटीपासून 6050 मीटर (सुमारे 24000 फूट) उंचीवर आहे. किन्नर कैलास पर्वताच्या शिखरावर वसलेले आहे ज्याची उंची सुमारे 40 फूट आणि रुंदी सुमारे 16 फूट आहे. हिंदू धर्मात या हिमकणाची भगवान शिवाचे नैसर्गिक शिवलिंग म्हणून पूजा केली जाते. किन्नर कैलासची परिक्रमा देखील केली जाते, जी हिंदूंसाठी हिमालयातील तीर्थक्षेत्रांपैकी एक आहे.
किन्नर कैलासाचे आरोहण अत्यंत कठीण आहे. या 14 किलोमीटर लांबीच्या ट्रेकच्या आसपास बर्फाच्छादित शिखरे आहेत. या ट्रेकचा पहिला मुक्काम सतलज नदीच्या काठावर असलेले तांगलिंग गाव आहे. येथून 8 किमी अंतरावर असलेल्या मलिंग खाट्यापर्यंत ट्रेक करावा लागतो.
हिमालय पर्वताचा संबंध केवळ हिंदू पौराणिक कथांशीच नाही तर हिंदू समाजाच्या श्रद्धेशीही त्याची घट्ट ओढ आहे. हा तोच हिमालय आहे जिथून पवित्र गंगा नदी गोमुखातून उगम पावते. 'व्हॅली ऑफ द गॉड्स' कुल्लूही या हिमालयाच्या रांगेत येते. या खोऱ्यात 350 हून अधिक मंदिरे आहेत.
किन्नर कैलासचा प्रवास मानसरोवर आणि अमरनाथच्या प्रवासाइतकाच कठीण मानला जातो. दरवर्षी श्रावण महिन्यात हा प्रवास सुरू होतो. हा प्रवास पूर्ण करण्यासाठी सुमारे 2 ते 3 दिवस लागतात. ही यात्रा 1993 पासून पर्यटकांसाठी खुली करण्यात आली आहे. प्रवासादरम्यान हजारो ब्रह्मकमळ फुले दिसतात. भगवान शिवाला हे फूल खूप आवडते.
हिंदू पौराणिक कथेनुसार हे स्थान भगवान शिव आणि पार्वतींशी संबंधित आहे. या ठिकाणी भगवान शिव आणि पार्वती यांची भेट झाल्याचे मानले जाते. पौराणिक कथा सांगते की भगवान शिव प्रत्येक हिवाळ्यात किन्नर कैलास शिखरावर देवी-देवतांची बैठक आयोजित करतात.
दरवर्षी जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यात शेकडो शिवभक्त दुर्गम मार्गाने किन्नर कैलासला जातात. किन्नर कैलासची यात्रा सुरू करण्यासाठी भाविकांना जिल्हा मुख्यालयापासून सात किलोमीटर अंतरावर असलेल्या राष्ट्रीय महामार्ग-5 वर असलेल्या पोवारी येथून सतलज नदी पार करून तांगलिंग गावातून जावे लागते. गणेश पार्कपासून पार्वती कुंड 500 मीटर अंतरावर आहे. या तलावाविषयी अशी श्रद्धा आहे की, त्यात भक्तीभावाने नाणे टाकल्यास मनोकामना पूर्ण होते. या कुंडात पवित्र स्नान केल्यानंतर सुमारे 24 तासांच्या खडतर प्रवासानंतर भाविक किन्नर कैलासमध्ये असलेल्या शिवलिंगाचे दर्शन घेऊ शकतात.
किन्नर कैलासच्या या शिवलिंगाचे एक खास वैशिष्ट्य म्हणजे ते दिवसातून अनेक वेळा रंग बदलते. सूर्योदयापूर्वी पांढरा, सूर्योदयानंतर पिवळा, सूर्यास्तापूर्वी लाल आणि सूर्यास्तानंतर काळा होतो.
प्रवासात ऑक्सिजनची कमतरता भासते. उबदार कपडे, टॉर्च, काठी, मोजे, पाण्याची बाटली, ग्लुकोज आणि आवश्यक औषधे सोबत ठेवावी.
