आज फिल्म इंडस्ट्रीचे मेगास्टार अमिताभ बच्चन यांचा वाढदिवस आहे. 1942 मध्ये जन्मलेले अमिताभ 11 ऑक्टोबर रोजी 79 वर्षांचे होतील. या लांबच्या प्रवासात त्याने अनेक टप्पे पाहिले आहेत. जर त्याने सुपरहिट चित्रपट दिले तर त्याला सतत फ्लॉप चित्रपटांच्या दबावालाही सामोरे जावे लागले. चित्रपटाच्या सेटवर जखमी झालेले अमिताभ राजकारणात गेले आणि नंतर पुन्हा उद्योगात पाऊल टाकले, त्यांचे भारतातच नव्हे तर परदेशातही लाखो चाहते आहेत. अलाहाबाद, उत्तर प्रदेश येथे जन्मलेले, अमिताभ यांचे वडील डॉ. हरिवंशराय बच्चन हे प्रसिद्ध कवी होते. त्याची आई तेजी बच्चन कराचीची होती. अमिताभ बच्चन इंजिनिअर होण्याचे किंवा हवाई दलात भरती होण्याचे स्वप्न पाहत असत, पण नशिबाच्या मनात काहीतरी वेगळेच होते आणि ते चित्रपट उद्योगाचे सम्राट बनले. अमिताभ यांना हिंदी सिनेमाच्या रुपेरी पडद्यावर मिळालेली ओळख आणि प्रसिद्धी प्रत्येक अभिनेत्याला हवी असते. ते बॉलिवूडचा सर्वात यशस्वी आणि अनुभवी अभिनेता मानले जातात.
अभिनय विश्वात प्रवेश करणाऱ्या अमिताभ यांनी सलग 12 फ्लॉप चित्रपटही दिले. जबरदस्त आवाजामुळे ऑल इंडिया रेडिओकडूनही नकार देण्यात आला. पण नशिबाच्या काही वेगळेच होते आणि 'जंजीर' हा चित्रपट त्याच्या कारकिर्दीतील मैलाचा दगड ठरला. या चित्रपटाने बॉक्स ऑफिसवर यशाचे सर्व रेकॉर्ड तोडले आणि अमिताभने त्यानंतर कधीही मागे वळून पाहिले नाही आणि ते इंडस्ट्रीचे 'शहेनशहा' बनले.
अमिताभ यांचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांची दमदार कामगिरी आणि डॉयलॉग डिलेव्हरी. त्यांच्या अनेक चित्रपटांचे संवाद अजूनही लोकांच्या जिभेवर आहेत. 'सात हिंदुस्तानी' चित्रपटाने अभिनयाच्या जगात प्रवेश करणाऱ्या अमिताभ यांच्यासाठी सुरुवातीला दिग्दर्शकांना विश्वास होता की या पातळ आणि उंच माणसात अशी कोणतीही गुणवत्ता नाही, ज्यामुळे प्रेक्षक त्यांना पडद्यावर पसंत करतील. पण अभिनय, शिस्त आणि मेहनतीमुळे बिग बींनी इंडस्ट्रीत जी ओळख निर्माण केली, ती प्रत्येकाच्या नशिबी नाही.
गेल्या पाच दशकांपासून ते हिंदी चित्रपटांमध्ये सक्रिय आहेत. त्यांनी 200 पेक्षा जास्त चित्रपट केले आहेत. अभिनय कारकिर्दीत त्यांना असंख्य पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. त्यांना दादासाहेब फाळके पुरस्कारापासून पद्मश्री आणि पद्मभूषणपर्यंतचे सर्वोच्च सन्मान मिळाले आहेत. तीन वेळा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आणि 16 वेळा फिल्मफेअर पुरस्कार जिंकणारे अमिताभ बच्चन हे केवळ अभिनेतेच नाही तर पार्श्वगायक आणि चित्रपट निर्मातेही आहेत. त्याने मोठ्या पडद्यावर तसेच छोट्या पडद्यावर आपल्या उपस्थितीने प्रेक्षकांच्या हृदयावर राज्य केले आहे. चित्रपटांमध्ये त्यांचे योगदान पाहता, 2015 मध्ये, फ्रेंच सरकारने त्यांना सर्वोच्च नागरी सन्मान, नाइट ऑफ द लीजन ऑफ ऑनर देऊन देखील सन्मानित केले.
राजकारणात तसेच चित्रपटांतील कारकीर्दीचा प्रयत्न करणाऱ्या अमिताभ यांनी कदाचित राजकारणात जास्त वेळ घालवला नसेल, पण 8 व्या लोकसभा निवडणुकीत त्यांनी उत्तर प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री एच.एन. त्याच्यावर अनेक पुस्तके लिहिली गेली आहेत. ज्यात अमिताभ बच्चन: द लीजेंड 1999 मध्ये लिहिले होते, टू बी ऑर नॉट टू बी: अमिताभ बच्चन 2004 मध्ये लिहिली गेली. AB: The Legend (A Photographer's Tribute) 2006 मध्ये लिहिली आहे. वर्ष 2007 मध्ये, लुकिंग फॉर द बिग बी: बॉलीवुड, बच्चन एंड मी 2007 आणि बच्चनिया 2009 मध्ये प्रकाशित झाले.
अमिताभ यांची पहिली रिलीज 7 नोव्हेंबर 1969 रोजी झाली ज्याला 'सात हिंदुस्तानी' असे नाव देण्यात आले. या चित्रपटाचे दिग्दर्शन ख्वाजा अहमद अब्बास यांनी केले होते. गोवा पोर्तुगीज राजवटीतून मुक्त करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या सात भारतीयांची कथा या चित्रपटात आहे. अमिताभ यांना या चित्रपटासाठी 5 हजार रुपये मिळाले. मात्र, हा चित्रपट त्यावेळी बॉक्स ऑफिसवर कमाल आणि धमाल करु शकला नव्हता.
