फूड प्रोडक्शनमधील क्राफ्ट्समॅनशिप कोर्स हा 18 महिन्यांचा सर्टिफिकेट कोर्स आहे जो विशेषत: अन्न उत्पादन आणि हॉस्पिटॅलिटी उद्योगात प्रवेश करू इच्छिणाऱ्या उमेदवारांसाठी डिझाइन केलेला आहे. या अभ्यासक्रमा दरम्यान, विद्यार्थ्यांना कॅटरिंग उद्योगाचे विहंगावलोकन, स्वयंपाकघरातील संस्थात्मक रचना, स्वयंपाकाची उद्दिष्टे आणि वस्तू, कच्च्या मालाचे वर्गीकरण, साहित्य तयार करणे इत्यादी विविध विषयांची माहिती दिली जाते.
पात्रता -
उमेदवारांकडे मान्यताप्राप्त बोर्डाची बारावीची गुणपत्रिका असणे आवश्यक आहे. उमेदवाराला बारावीच्या वर्गात इंग्रजी हा विषय असणे अनिवार्य आहे. उमेदवाराला इयत्ता 12 वी मध्ये एकूण किमान 60% गुण असणे आवश्यक आहे. SC/ST आणि OBC मधील उमेदवारांना अनिवार्य प्रक्रिया म्हणून कोर्स प्रोग्राममध्ये काही टक्के सूट दिली जाते.
प्रवेश प्रक्रिया कोणत्याही शीर्ष विद्यापीठात अन्न उत्पादनातील हस्तकला अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे तर काही महाविद्यालये गुणवत्तेच्या आधारावर प्रवेश देखील देतात.
उमेदवार अधिकृत वेबसाइटवर जातात. अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर अर्ज भरा. अर्ज भरल्यानंतर तो नीट तपासून घ्या, जर फॉर्ममध्ये चूक असेल तर तो नाकारला जाऊ शकतो. विनंती केलेली कागदपत्रे अपलोड करा. अर्ज सादर करा. क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्म फी भरा.
फूड प्रोडक्शनमधील क्राफ्टस्‍मॅनशिप कोर्ससाठी प्रवेश प्रक्रिया कॅट, एक्सएटी आणि जीमॅट इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षेत पात्र ठरलेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाईल – एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यार्थ्यांना विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावून. दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकषांची तपासणी केली जाते आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली, तर त्यांना अन्न उत्पादनातील हस्तकला शिकण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
अभ्यासक्रम
कुकरीचा परिचय
केटरिंग उद्योगाचे विहंगावलोकन
स्वयंपाकघर संस्थात्मक रचना
स्वयंपाक करण्याचा उद्देश
कच्च्या मालाचे वर्गीकरण
साहित्य तयारी
अन्न मिसळण्याच्या पद्धती मिसळणे, वजन करणे आणि हालचाली मोजणे
पाकविषयक अटी
स्वयंपाक करण्याच्या पारंपारिक आणि अपारंपारिक पद्धती
टेक्सचर ऑफ फुड
अन्नधान्यांसाठी विशेष अनुप्रयोगांसह पाककला पद्धती
अन्न पुन्हा गरम करा
अंडी: रचना, निवड आणि गुणवत्ता; अंडी शिजवण्याचे वेगवेगळे मार्ग
स्वयंपाक करण्याच्या पद्धती; उकळणे, पोच करणे, ग्रिल करणे, भाजणे, योग्य साथीदारांसह तळणे
पोल्ट्री आणि खेळ
मांस संरक्षण - प्राथमिक
माशांच्या जातींची निवड आणि ओळख
खमीर करणारा एजंट
कुक्कुटपालन:- वय, दर्जा, बाजारपेठेचे प्रकार, तयारी, ड्रेसिंग आणि त्याचे उपयोग यानुसार कट
शीर्ष महाविद्यालय -
महर्षि मार्कंडेश्वर विद्यापीठ
जिंदाल स्कूल ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट
एमिटी युनिव्हर्सिटी
लवली व्यावसायिक विद्यापीठ
हॉस्पिटॅलिटी अॅडमिनिस्ट्रेशन कॉलेज
ख्रिस्त विद्यापीठ
चंदीगड विद्यापीठ
इन्स्टिट्यूट ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट, केटरिंग अँड न्यूट्रिशन
इन्स्टिट्यूट ऑफ हॉटेल मॅनेजमेंट, केटरिंग टेक्नॉलॉजी अँड अप्लाइड न्यूट्रिशन
SGT युनिव्हर्सिटी
महर्षि दयानंद विद्यापीठ
जॉब प्रोफाइल
अन्न उत्पादन कारागीर – पगार 2 ते 4 लाख
फूड ऑपरेशन मॅनेजर – पगार 2 ते 4 लाख
अन्न उत्पादन व्यवस्थापक - वेतन 3 ते 7 लाख
अन्न विशेषज्ञ – पगार 4 ते 6 लाख
अन्न उत्पादन पर्यवेक्षक – पगार3 ते 4 लाख
किचन शेफ - पगार 3 ते 6 लाख
खानपान अधिकारी – पगार 4.8 लाख
