Career in MTech Earthquake Engineering: एमटेक इन अर्थक्वेक्स इंजिनियरिंग अभियांत्रिकी मध्ये करिअर बनवा, पात्रता, अभ्यासक्रम, शीर्ष महाविद्यालय, व्याप्ती ,पगार जाणून घ्या

भूकंप अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमात, विद्यार्थ्यांना भूकंपाच्या धोक्यापासून मानवनिर्मित संरचना जसे की पूल, इमारती इत्यादी गोष्टी कशा वाचवता येतील याची माहिती दिली जाते. या कोर्समध्ये विद्यार्थी फक्त एमटेक कोर्स करू शकतात.भूकंप अभियांत्रिकी अभ्यासक्रम हा सिव्हिल इंजिनिअरिंग 2 वर्षाचा अभ्यासक्रम आहे. या अभ्यासक्रमात  विद्यार्थ्यांना स्पेशलायझेशन कोर्सेस दिले जातात. अभ्यासक्रमात विद्यार्थ्यांना भूकंप प्रतिरोधक नियोजन, सुविधा, रचना, बांधकाम, व्यवस्थापन यासह इतर अनेक विषयांची माहिती दिली जाते. यासोबतच लॅबच्या माध्यमातून गोष्टी शिकवल्या जातात.

पात्रता -

अर्थक्वेक्स इंजिनियरिंग उमेदवारांनी मान्यताप्राप्त महाविद्यालय किंवा विद्यापीठातून अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांनी अभियांत्रिकीचा बीई किंवा बीटेक पदवी अभ्यासक्रम प्राप्त केलेला असावा. विद्यार्थ्याला बीई किंवा बीटेकमध्ये किमान 50 ते 55 टक्के गुण मिळणे बंधनकारक आहे. अभ्यासक्रमाच्या प्रवेशासाठी विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेला बसणे बंधनकारक आहे. सरकारने जारी केलेल्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार राखीव श्रेणीतील विद्यार्थ्यांना ५ टक्के सूट मिळते. म्हणजेच या विद्यार्थ्यांना किमान 45 ते 50 टक्के गुण आवश्यक आहेत.

प्रवेश प्रक्रिया -

प्रवेश परीक्षेद्वारेच अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेता येतो. प्रवेश परीक्षा संस्था, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावर घेतली जाते. ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना परीक्षा आयोजित करणाऱ्या संस्थेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन अर्ज करावा लागेल. GATE ,SRMJEE WBJEE AP PGECET TS PGECET या परीक्षा देऊन या अभ्यासक्रमात प्रवेश मिळू शकतो 

अर्थक्वेक्स इंजिनियरिंग कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करणे आवश्यक आहे. प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, एक वैयक्तिक मुलाखत आहे आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवले तर त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.

नोंदणी -

उमेदवार अधिकृत वेबसाइटवर जातात. अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर अर्ज भरा. अर्ज भरल्यानंतर तो नीट तपासून घ्या,जर फॉर्ममध्ये चूक असेल तर तो नाकारला जाऊ शकतो. विनंती केलेली कागदपत्रे अपलोड करा.अर्ज सादर करा. क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्म फी भरा. 

टप्पा 2: प्रवेश परीक्षा -

जर उमेदवारांनी अर्थक्वेक्स इंजिनियरिंगअभ्यासक्रम मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उच्च विद्यापीठांचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण करणे खूप महत्वाचे आहे. ज्यासाठी नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी. GATE ,SRMJEE WBJEE AP PGECET TS PGECET इत्यादी प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते. प्रवेश परीक्षा झाल्यानंतर काही दिवसांनी, त्याचा निकाल जाहीर केला जातो, त्यासाठी विद्यार्थ्यांनी विद्यापीठाच्या वेबसाइट्स आणि सोशल मीडिया हँडलची नियमितपणे तपासणी करून स्वतःला अपडेट ठेवले पाहिजे.

जे विद्यार्थी प्रवेश परीक्षेत पात्र ठरतील त्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी हजर राहण्यास सांगितले जाईल - एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यार्थ्यांना विद्यापीठ कॅम्पसमध्ये बोलावून. दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकषांची तपासणी केली जाते आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांनाअर्थक्वेक्स इंजिनियरिंग एमटेकचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.

अभ्यासक्रम -

आगाऊ स्ट्रक्चरल विश्लेषण

 कंपन सिद्धांत

 ऑप्टिमायझेशन तंत्र 

भूकंप विश्लेषणाची मूलभूत तत्त्वे 

मर्यादित घटक पद्धत 

उंच इमारतींचे विश्लेषण आणि डिझाइन 

रचना प्रयोगशाळा 

भूकंपविज्ञान प्रयोगशाळा 

सिस्मॉलॉजी आणि जिओटेक्निकल भूकंप अभियांत्रिकी

 संरचनेची भूकंप प्रतिरोधक रचना 

आगाऊ आरसीसी डिझाइन 

त्याग 

डेझरेशन लॅब 

स्ट्रक्चरल डायनॅमिक्स लॅब

 सॉफ्टवेअर प्रयोगशाळा सेमिनार

शीर्ष महाविद्यालये -

इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, रुरकी 

 इंडियन स्कूल ऑफ माईन्स, धनबाद 

विश्वेश्वरय्या नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, नागपूर 

 मालवीय नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, जयपूर 

 नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, सिलचर 

 नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, अगरतला

जामिया मिलिया इस्लामिया - JMI, नवी दिल्ली

जॉब व्याप्ती आणि पगार -

मॉडेल डेव्हलपमेंट अॅनालिसिस - पगार- 2 ते 4 लाख रुपये वार्षिक

प्रिन्सिपल सॉफ्टवेअर इंजिनीअर - पगार 6 ते 8 लाख रुपये वार्षिक

 रिमोट सेन्सिंग इंजिनिअर -पगार 3 ते 4 लाख रुपये वार्षिक

वरिष्ठ जोखीम विश्लेषण -पगार 6 ते 8 लाख रुपये वार्षिक

जीआयएस सेनेस अभियंता - पगार 5 ते 8 लाख रुपये वार्षिक

सिस्टर अॅडमिनिस्ट्रेटर – पगार 3 ते 5 लाख रुपये वार्षिक

 तंत्रज्ञान सेवा अभियांत्रिकी – पगार  4 ते 6 लाख रुपये वार्षिक

 भूकंप डेटा संकलन अभियंता – पगार  9 ते 10 लाख रुपये वार्षिक

सर्वेक्षण भूवैज्ञानिक – पगार  5 लाख रुपये वार्षिक

 भू शास्त्रज्ञ – पगार 5 ते 6 लाख रुपये वार्षिक

खनिज अभियंता –पगार  5 ते 7 लाख रुपये वार्षिक

जीआयएस विश्लेषक –पगार  2.5 लाख ते 3.5 लाख रुपये वार्षिक

Edited By - Priya Dixit