डॉक्टर ऑफ फिलॉसफी इन संस्कृत हा 3वर्षांचा अभ्यासक्रम आहे जो मौखिक आणि लिखित स्वरूपात संस्कृत भाषा आणि साहित्याच्या संशोधन स्तरावरील शिक्षणासाठी समर्पित आहे. अभ्यासक्रमाची रचना भाषिक कौशल्ये वाढवून संस्कृत भाषेची सखोल आणि निपुण समज विकसित होईल अशा पद्धतीने केली आहे.
पात्रता निकष -
* इच्छुक उमेदवाराकडे पीएचडी संस्कृत संबंधित विषयात पदव्युत्तर पदवी किंवा एमफिल असणे आवश्यक आहे.
* पीएचडी संस्कृत मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवाराला पदव्युत्तर पदवीमध्ये किमान 55% गुण असणे आवश्यक आहे
* राखीव श्रेणीतील उमेदवारांसाठी 5% गुणांची अतिरिक्त सूट देण्यात आली आहे.
* यासोबतच, उमेदवाराला विद्यापीठाकडूनच किंवा UGC-NET सारख्या राष्ट्रीय परीक्षांद्वारे आयोजित केलेल्या प्रवेश परीक्षांमध्ये विद्यापीठाच्या दर्जापर्यंत गुण मिळवावे लागतात.
प्रवेश प्रक्रिया -
कोणत्याही टॉप युनिव्हर्सिटी मध्ये पीएचडी संस्कृत अभ्यासक्रमात प्रवेश घेण्यासाठी उमेदवारांना प्रवेश परीक्षेला बसणे आवश्यक आहे.
प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाल्यानंतर, वैयक्तिक मुलाखत असते आणि जर उमेदवारांनी त्यात चांगले गुण मिळवल्यावरच त्यांना शिष्यवृत्ती देखील मिळू शकते.
अर्ज प्रक्रिया -
* उमेदवारने अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी.
* अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर,अर्ज भरा.
* अर्ज भरल्यानंतर, फॉर्ममध्ये काही चूक असल्यास योग्यरित्या तपासा, अन्यथा तो नाकारला जाऊ शकतो.
* मागितलेली सर्व कागदपत्रे अपलोड करा.
* अर्ज सबमिट करा.
* क्रेडिट कार्ड किंवा डेबिट कार्डद्वारे ऑनलाइन फॉर्मची फी भरा..
प्रवेश कसे मिळवायचे -
पीएचडी संस्कृत मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी सर्वोच्च विद्यापीठाचे लक्ष्य ठेवले असेल, तर त्यांच्यासाठी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण होणे फार महत्वाचे आहे. विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षेसाठी नोंदणी करावी लागते आणि नोंदणी प्रक्रिया संपल्यानंतर प्रवेशपत्र जारी केले जातात. ज्यामध्ये प्रवेश परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती दिली जाते जसे की परीक्षा कधी आणि कुठे होणार आहे, इत्यादी.
पीएचडी संस्कृत अभ्यासक्रमात प्रवेश प्रक्रियासीएसआयआर नेट, गेट इत्यादी सारख्या प्रवेश परीक्षेवर अवलंबून असते. पात्र उमेदवारांची पुढील मुलाखतीच्या आधारे निवड केली जाते.
प्रवेश परीक्षा संपल्यानंतर काही दिवसांनी त्याचा निकाल गुणवत्ता यादीच्या स्वरूपात जाहीर केला जातो. त्यानंतर विद्यार्थ्यांना त्यांच्या श्रेणीनुसार महाविद्यालये दिली जातात.
* मुलाखत आणि नावनोंदणी प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना विद्यापीठातर्फे मुलाखतीसाठी उपस्थित राहण्यास सांगितले जाते
विद्यार्थ्यांना एकतर ऑनलाइन (स्काईप, गुगल मीट, झूम) किंवा ऑफलाइन विद्यापीठाच्या कॅम्पसमध्ये बोलावले जाते.
या दरम्यान, इतर सर्व पात्रता निकष तपासले जातात आणि जर विद्यार्थ्यांनी मुलाखतीत चांगली कामगिरी केली तर त्यांना पीएचडी संस्कृतचा अभ्यास करण्यासाठी प्रवेश दिला जातो.
अभ्यासक्रम -
प्रथम वर्ष
संशोधन मूलभूत
संशोधन तंत्र आणि कार्यपद्धती
दस्तऐवजीकरण
हस्तलिखितशास्त्र
दुसरे वर्ष-
भाषा शिकणे
संस्कृत भाषेचा विकास
दस्तऐवजीकरण कौशल्ये
संगणक कौशल्य
तिसरे वर्ष -
वैदिक संस्कृती आणि साहित्य
वेदांग साहित्य पौराणिक कथा
महाभारत:
संस्कृत साहित्याचा इतिहास
साहित्यिक ग्रंथ
शीर्ष महाविद्यालये -
दिल्ली विद्यापीठ
बनारस हिंदू विद्यापीठ, वाराणसी
अलाहाबाद विद्यापीठ
आसाम विद्यापीठ
अटल बिहारी वाजपेयी हिंदी विद्यापीठ, भोपाळ
बनस्थली विद्यापीठ राजस्थान
देवी अहिल्या विद्यापीठ, इंदूर
डॉ. बी.आर. आंबेडकर विद्यापीठ, राजस्थान
गुवाहाटी विद्यापीठ
जीडी मोदी कला महाविद्यालय, गुजरात
गोकुल दास हिंदू गर्ल्स कॉलेज, मुरादाबाद
गुलबर्गा विद्यापीठ
हिमाचल प्रदेश विद्यापीठ, शिमला
जैन युनिव्हर्सिटी, बंगलोर
कुरुक्षेत्र विद्यापीठ
मगध विद्यापीठ, बिहार
महाराजा गंगा सिंग युनिव्हर्सिटी, राजस्थान
महाराजा कॉलेज, कोची
महर्षी दयानंद विद्यापीठ, रोहतक
मेरठ कॉलेज
पाँडिचेरी विद्यापीठ
त्रिपुरा विद्यापीठ
मद्रास विद्यापीठ, चेन्नई
जॉब व्याप्ती आणि पगार -
नोवलिस्ट- पगार 5 लाख
ट्रांस्लेटर- पगार 4 लाख
लेक्चरर- पगार 4 लाख
रिसर्चर- पगार 7 लाख
एडिटर- पगार 4 लाख
Edited By - Priya Dixit
