जगभरात कोरोनाबाधित रुग्णांची संख्या वाढत असताना भारतासाठी एक आनंदाची बातमी आहे. नाकातून दिली जाणारी पहिली कोरोना लस प्रजासत्ताक दिनी म्हणजेच 26 जानेवारीला देशात लाँच केली जाणार आहे. भारत बायोटेक आपली इंट्रानासल कोविड-19 लस INCOVACC लाँच करणार आहे. कंपनीचे अध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक कृष्णा एला यांनी शनिवारी ही माहिती दिली. कृष्णा एला यांनी गायी आणि इतर गुरांना प्रभावित करणार्‍या त्वचेच्या आजारासाठी लम्पी-प्रोव्हाकिंड ही देशी लस सुरू करण्याबद्दलही सांगितले.
नेजल वॅक्सीन म्हणजे काय?..
प्रथम लसीबद्दल जाणून घ्या
वॉशिंग्टन युनिव्हर्सिटी स्कूल ऑफ मेडिसिन (WUSM) च्या सहकार्याने भारत बायोटेकने नेजल वॅक्सीन विकसित केली आहे. भारत बायोटेकने कोवॅक्सिन ही कोरोनाची पहिली स्वदेशी लसही तयार केली होती.
भारत बायोटेकने या नेजल वॅक्सीन ला iNCOVACC असे नाव दिले आहे. यापूर्वी याचे नाव BBV154 असे होते.
ही लस नाकातून शरीरात पोहोचवली जाते. ही लस शरीरात प्रवेश करताच कोरोनाचा संसर्ग आणि संक्रमण दोन्ही रोखते.
ही अनुनासिक लस बूस्टर डोस म्हणून दिली जात आहे. म्हणूनच याला इंट्रानासल लस म्हणतात. म्हणजेच, ते इंजेक्शनने देण्याची गरज नाही किंवा तोंडावाटे लसीप्रमाणे दिली जात नाही. हे नेजल वॅक्सीन स्प्रेसारखे आहे.
नेजल वॅक्सीन कशी कार्य करते?
भारतभूषण डॉ. ते म्हणाले, 'कोरोनाव्हायरससह अनेक सूक्ष्म विषाणू श्लेष्मल त्वचेद्वारे शरीरात प्रवेश करतात. नाकातील लस थेट श्लेष्मल त्वचा मध्ये प्रतिकारशक्ती वाढवते. यामुळे विषाणू शरीरात जाण्यापासून रोखू शकतो.
डॉ भरत यांच्या मते, नेजल वॅक्सीन शरीरात इम्युनोग्लोब्युलिन ए (आयजीए) तयार करते. igA संसर्ग त्याच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात प्रतिबंधित करणे चांगले आहे. हे करण्यात नाकातील लस प्रभावी ठरते. ही लस संक्रमणास प्रतिबंध करते तसेच इतरांमध्ये पसरण्यापासून प्रतिबंधित करते.
डॉ.भरत पुढे म्हणाले, देशात आतापर्यंत आठ लसींना मान्यता देण्यात आली आहे. हे सर्व मानवी शरीरात इंजेक्शनद्वारे दिले जाते. पण iNCOVACC ही इंट्रानेसल लस आहे. ते नाकाद्वारे दिले जाते. इंजेक्शनद्वारे दिली जाणारी लस सहसा दोनदा दिली जाते, परंतु iNCOVACC फक्त एकदाच दिली जाईल. यापैकी फक्त एक डोस अतिशय सुरक्षित मानला जातो. अनुनासिक लस 14 दिवसात परिणाम दर्शवू लागते. हे केवळ कोरोनाव्हायरसपासून संरक्षण करणार नाही तर रोगाचा प्रसार रोखेल. अगदी सौम्य लक्षणेही रुग्णामध्ये दिसणार नाहीत. विषाणू शरीरात शिरला तरी शरीराच्या अवयवांना जास्त नुकसान होत नाही. या अनुनासिक लसीचे दुष्परिणामही इतरांच्या तुलनेत कमी असल्याचे त्यांनी सांगितले.
नाकातून चार थेंब दिले जाणार
आरोग्य मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, नाकाची लस आता बुस्टर डोस म्हणून दिली जाणार आहे. म्हणजे ज्या लोकांना कोवॅक्सिन किंवा कोविशील्ड चे दोन डोस मिळाले आहेत, त्यांना ही अनुनासिक लस बूस्टर डोस म्हणून दिली जाईल. ज्या लोकांना लसीचा एकही डोस मिळालेला नसला तरी ती प्राथमिक लस म्हणूनही दिली जाऊ शकते. त्याचे चार थेंब प्रत्येक व्यक्तीला दिले जातील. म्हणजे दोन्ही नाकपुड्यांमध्ये दोन थेंब टाकले janar . कंपनीच्या वतीने ही अनुनासिक लस सरकारला प्रति शॉट 325 रुपये आणि खासगी लसीकरण केंद्रांना 800 रुपये प्रति शॉट दिली जाणार आहे.
