Who is Dhanvantari हिंदू परंपरेत, दिवाळी ही 5 दिवसांच्या सणांची मालिका आहे. संपत्ती, सौभाग्य, समृद्धी आणि दिव्यांचा हा सण आश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील त्रयोदशी तिथीला ‘धनत्रयोदशी’ या सणाने सुरू होतो. संपत्ती आणि सौभाग्याचा संबंध असल्यामुळे तिला ‘धनतेरस’ असेही म्हणतात. तसेच या दिवशी भारतीय वैद्यकशास्त्र, आयुर्वेदाचे जनक भगवान धन्वंतरी यांचीही पूजा केली जाते. चला जाणून घेऊया, भगवान धन्वंतरी कोण आहेत, त्यांचा धनत्रयोदशीशी काय संबंध आहे आणि त्यांना आयुर्वेदाचे जनक का म्हटले जाते?
धनत्रयोदशीचा काय संबंध?
आश्विन महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील त्रयोदशी तिथीला म्हणजेच धन त्रयोदशी किंवा धनत्रयोदशीला लक्ष्मी आणि भगवान कुबेर देव यांची पूजा करण्याची परंपरा आहे, जी सर्वांना धन आणि धान्य देतात. पौराणिक कथेनुसार भगवान धन्वंतरी यांचा जन्म आश्विन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील त्रयोदशीला समुद्रमंथनाच्या वेळी झाला होता. यामुळेच धन त्रयोदशी हा दिवस भगवान धन्वंतरींचा जन्मदिवस म्हणूनही साजरा केला जातो. असे मानले जाते की या दिवशी भगवान धन्वंतरीची पूजा केल्याने माणूस निरोगी आणि आनंदी राहतो.
भगवान धन्वंतरी कोण आहेत?
पुराणानुसार जगाचे पालनपोषण करणारे श्री हरी भगवान विष्णू यांचे एकूण 24 अवतार झाले आहेत. या 24 अवतारांपैकी भगवान धन्वंतरी हा त्यांचा 12वा अवतार मानला जातो. पौराणिक कथेनुसार देव आणि दानवांनी मिळून समुद्रमंथन केले. या मंथनातून अनेक अद्भुत गोष्टी उदयास आल्या, त्यापैकी भगवान धन्वंतरी तेराव्या रत्नाच्या रूपात प्रकट झाले. असे म्हणतात की ते कलश घेऊन जन्माला आले होते, जे समुद्रमंथनातून बाहेर पडलेले 14 वे रत्न होते.
त्यांना आयुर्वेदाचे जनक का म्हणतात?
भारतीय वैद्यक ग्रंथांमध्ये भगवान धन्वंतरी यांना आयुर्वेदाचे देव मानले जाते. समुद्रमंथनाच्या वेळी जेव्हा ते अमृत कलश घेऊन दिसले तेव्हा त्यांच्या हातात अमृत कलश सोबत औषधी पुस्तक होते. त्यांच्या औषधांच्या या पुस्तकात जगात अशी एकही गोष्ट उरलेली नाही, ज्याचा उल्लेख आणि रोगांच्या उपचारात उपयोग झाला नसेल. भगवान धन्वंतरी यांचे आयुर्वेदात अतुलनीय योगदान आहे. असे मानले जाते की त्यांनी आयुर्वेदाची मूलभूत तत्त्वे स्थापित केली. यामुळेच त्यांना आयुर्वेदाचे जनक म्हटले जाते.
अस्वीकरण: येथे दिलेली माहिती धार्मिक शास्त्रांच्या श्रद्धेवर आधारित आहे आणि केवळ माहितीसाठी दिली जात आहे. वेबदुनिया याला दुजोरा देत नाही.
