नेताजी सुभाषचंद्र बोस हे भारताचे महान देशभक्त आणि शूर स्वातंत्र्यसैनिक होते. ते स्वदेशानुराग आणि उत्कट देशभक्तीचे प्रतीक होते. प्रत्येक भारतीय मुलाला त्यांच्याबद्दल आणि भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी त्यांनी केलेल्या कार्याबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. त्यांचा जन्म 23 जानेवारी 1897 रोजी कटक, ओरिसा येथे एका हिंदू कुटुंबात झाला. त्यांचे प्रारंभिक शिक्षण त्यांच्या गावी पूर्ण झाले, तर त्यांनी प्रेसीडेंसी कॉलेज, कलकत्ता येथून मॅट्रिक केले आणि कलकत्ता विद्यापीठातील स्कॉटिश चर्च कॉलेजमधून तत्त्वज्ञानात पदवी पूर्ण केली. नंतर ते इंग्लंडला गेले आणि भारतीय नागरी सेवा परीक्षेत चौथ्या क्रमांकाने उत्तीर्ण झाले.
इंग्रजांच्या क्रूर आणि वाईट वागणुकीमुळे आपल्या देशवासीयांची दयनीय अवस्था पाहून त्यांना खूप दुःख झाले. नागरी सेवेऐवजी त्यांनी भारताच्या स्वातंत्र्याद्वारे भारतातील लोकांना मदत करण्यासाठी राष्ट्रीय चळवळीत सामील होण्याचा निर्णय घेतला. नेताजींवर देशभक्त देशबंधू चित्तरंजन दास यांचा खूप प्रभाव होता आणि नंतर बोस यांची कलकत्त्याचे महापौर आणि नंतर भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्ष म्हणून निवड झाली. नंतर गांधीजींशी वैचारिक मतभेद झाल्याने त्यांनी पक्ष सोडला. काँग्रेस पक्ष सोडल्यानंतर त्यांनी त्यांच्या फॉरवर्ड ब्लॉक पक्षाची स्थापना केली.
इंग्रजांपासून स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी अहिंसा चळवळ पुरेशी नाही, असे त्यांचे मत होते, म्हणून त्यांनी देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी हिंसक चळवळीची निवड केली. नेताजी भारतातून जर्मनीत गेले आणि नंतर जपानला गेले आणि तेथे त्यांनी 'आझाद हिंद फौज' या भारतीय राष्ट्रीय सैन्याची स्थापना केली. ब्रिटीश राजवटीविरुद्ध धैर्याने लढण्यासाठी त्यांनी त्या देशांतील भारतीय रहिवासी आणि भारतीय युद्धकैद्यांचा त्यांच्या आझाद हिंद फौजेत समावेश केला. सुभाषचंद्र बोस यांनी आपल्या मातृभूमीला ब्रिटिश राजवटीपासून मुक्त करण्यासाठी "तुम्ही मला रक्त द्या, मी तुम्हाला स्वातंत्र्य देईन" या महान शब्दांनी आपल्या सैनिकांना प्रेरित केले.
नेताजी सुभाषचंद्र बोस यांचा 1945 मध्ये विमान अपघातात मृत्यू झाल्याचे मानले जाते. त्याच्या मृत्यूच्या वाईट बातमीने ब्रिटीश राजवटीशी लढण्यासाठी त्याच्या भारतीय राष्ट्रीय सैन्याच्या सर्व आशा संपल्या. त्यांच्या मृत्यूनंतरही ते आजही भारतीय लोकांच्या हृदयात त्यांच्या उत्कट राष्ट्रवादाने कधीही न संपणारी प्रेरणा म्हणून जगतात. वैज्ञानिक कल्पनांनुसार ओव्हरलोड जपानी विमान अपघातामुळे थर्ड डिग्री बर्न झाल्यामुळे त्याचा मृत्यू झाला. नेताजींचे महान कार्य आणि योगदान भारतीय इतिहासात अविस्मरणीय लेखाच्या रूपाने नोंदवले जाईल.
