प्रलयपयोधिजले धृतवानसि वेदम्
विहितवहित्र-चरित्रमखेदम्।
केशव धृत-मीनशरीर जय जगदीश हरे।।1।।
1. अरे केशव! हे जगदीश! विनाशाच्या विशाल सागरात वेदांचा नाश होणार होता आणि त्यांचे रक्षण करण्यासाठी तू एका विशाल माशाच्या रूपात आलास. हे माशाचे रूप धारण करणाऱ्या हरी ! तुला नमस्कार असो!
क्षितिरिह विपुलतरे तिष्ठति तव पृष्ठे
धरणिधरणकिण-चक्रगरिष्ठे।
केशव धृत-कूर्मशरीर जय जगदीश हरे।।2।।
2. अरे केशव! हे जगदीश! दैवी कासवाच्या रूपात तू मंदार पर्वताला तुझ्या पाठीवर घेऊन दुधाचा सागर मंथन करण्यात देव आणि दानवांना मदत केलीस. आपल्या पाठीवर विशाल पर्वत घेऊन, आपल्या पाठीवर एक वर्तुळ चिन्ह तयार केले गेले, जे खूप सुंदर आहे. हे कासवाचे रूप धारण करणाऱ्या हरी ! तुला नमस्कार असो!
वसति दशनशिखरे धरणी तव लग्ना
शशिनि कलमकलेव निमग्ना।
केशव धृत-शूकररूप जय जगदीश हरे।।3।।
3. अरे केशव! हे जगदीश! पृथ्वी गर्भोदक सागरात पडली होती आणि तुम्ही ती आपल्या नाकपुडीवर उचलली आणि तिची मूळ स्थानी स्थापना केली. हे डुकराचे रूप धारण करणाऱ्या हरी ! तुला नमस्कार असो!
तव करकमलवरे नखम्-अद्भुतशृङ्गम्
दलितहिरण्यकशिपु-तनुभृङ्गम्।
केशव धृत-नरहरिरूप जय जगदीश हरे।।4।।
4. अरे केशव! हे जगदीश! ज्याप्रमाणे एखाद्याच्या बोटांमध्ये भुंग्याला सहज चिरडून टाकले जाते, त्याचप्रमाणे आपण आपल्या कमळाच्या हातांच्या सुंदर तीक्ष्ण नखांनी भुंग्यासदृश राक्षस हिरण्यकशिपूचे तुकडे केले. अर्धे मनुष्य आणि अर्धे सिंहाचे रूप धारण करणारा हे हरी! तुला नमस्कार असो!
छलयसि विक्रमणे बलिम्-अद्भुतवामन
पदनखनीर-जनितजनपावन।
केशव धृत-वामनरूप जय जगदीश हरे।।5।।
5. अरे केशव! हे जगदीश! हे अद्भुत बटू! तुझ्या तीन विशाल पावलांनी तू महाराज बळीला फसवलेस आणि तुझ्या कमळाच्या पायांच्या खिळ्यांतून वाहणार्‍या गंगेच्या पाण्याने तू सर्व जगाच्या लोकांना पवित्र केलेस. हे बटूचे रूप धारण करणाऱ्या हरी ! तुला नमस्कार असो!
क्षत्रियरुधिरमये जगदपगतपापं
स्नपयसि पयसि शमितभवतापम्।
केशव धृत-भृगुपतिरूप जय जगदीश हरे।।6।।
6. अरे केशव! हे जगदीश! कुरुक्षेत्रात तू राक्षस राजांचा वध करून त्यांच्या रक्ताने पृथ्वीला स्नान घातलेस. जगाची पापे तुझ्यामुळे धुऊन गेली आणि तू जीवांना भौतिक जगाच्या उष्णतेपासून आराम दिलास. भृगुपतीचे (परशुराम) रूप धारण करणार्‍या हरी! तुला नमस्कार असो!
वितरसि दिक्षु रणे दिक्पतिकमनीयं
दशमुख-मौलिबलिं रमणीयम्।
केशव धृत-रामशरीर जय जगदीश हरे।।7।।
7. अरे केशव! हे जगदीश! लंकेच्या युद्धात तुम्ही दहा मुखी राक्षस रावणाचा वध करून त्याची मस्तकं इंद्रासह दहा दिशांच्या अधिपतींना दिली होती. या राक्षसाने त्रस्त असलेले सर्वजण या कृतीची दीर्घकाळ वाट पाहत होते. हे श्री रामचंद्राचे रूप धारण करणाऱ्या हरी ! तुला नमस्कार असो!
वहसि वपुषि विशदे वसनं जलदाभं
हलहतिभीति-मिलित-यमुनाभम्।
केशव धृत-हलधररूप जय जगदीश हरे।।8।।
8. अरे केशव! हे जगदीश! तुझ्या पांढऱ्या रंगाच्या अंगावर निळ्या ढगांसारखे कपडे घालतात. ही वस्त्रे यमुना नदीच्या काळ्या रंगासारखी आहेत जी तुझ्या नांगराच्या वाराला घाबरते. हे बलराम, नांगर चालवणाऱ्या हरी! तुला नमस्कार असो!
निन्दसि यज्ञ विधेरहह श्रुतिजातं
सदयहृदय! दर्शित-पशुघातम्।
केशव धृत-बुद्धशरीर जय जगदीश हरे।।9।।
9. अरे केशव! हे जगदीश! हे करुणामय हृदयाच्या बुद्धा, तुम्ही वैदिक यज्ञपद्धतींनुसार निष्पाप प्राण्यांची हत्या थांबवली. हे हरी, जो बुद्धाचे रूप धारण करतो! तुला नमस्कार असो!
म्लेच्छनिवहनिधने कलयसि करवालं
धूमकेतुमिव किमपि करालम्।
केशव धृत-कल्किशरीर जय जगदीश हरे।।10।।
10. अरे केशव! हे जगदीश! कलियुगाच्या शेवटी तुम्ही धूमकेतूप्रमाणे प्रकट होऊन हातातल्या भयंकर तलवारीने दुष्ट रानटी माणसाचा नाश करा. हे कल्किचे रूप धारण करणाऱ्या हरी! तुला नमस्कार असो!
श्रीजयदविकवपिरदमुेदतमुदारं
शृणु सुखदं शुभदं भवसारम्।
केशव धृत दशविध रूप जय जगदीश हरि।।11।।
श्री दशावतार प्रणाम
11. अरे केशव! हे जगदीश! हे दहा अवतार धारण करणार्‍या हरी! तुला नमस्कार असो! वाचकांनो, कृपया कवी जयदेव यांचे हे मधुर गाणे ऐका कारण ते आनंद आणि सौभाग्य आणणारे आहे आणि अंधकारमय जगातील सर्वोत्तम गोष्ट आहे.
वेदानुद्धरते जगन्ति वहते भूगोलमुद्बिभ्रते।
दैत्यं दारयते बलिं छलयते क्षत्रक्षयं कुर्वते।
पौलस्त्यं जयते हलं कलयते कारुण्यमातन्वते।
म्लेच्छान् मूर्छयते दशकृतिकृते कृष्णाय तुभ्यं नमः।।
12. हे श्रीकृष्णा, मी तुला नमन करतो. या दहा रूपांत तू प्रकट झालास. मत्स्य रूपाने तू वेदांचे रक्षण केलेस, कूर्माच्या रूपाने मंदार पर्वत आपल्या पाठीवर उचललास, वराहाच्या रूपाने तू पृथ्वी नाकपुडीवर धरलीस, नरसिंहाच्या रूपाने तू हिरण्यकशिपू राक्षसाची छाती फाडलीस, वामनाच्या रूपाने तू महाराज बळीला फसवलेस, परशुरामाच्या रूपाने दुष्ट क्षत्रियांना शिक्षा केलीस, रामचंद्राच्या रूपाने पुलस्त्यपुत्र रावणाचा वध केलास, बलरामाच्या रूपाने नांगर चालविलास, बुद्धाच्या रूपाने सर्वांवर दया दाखवली आणि कलीच्या रूपात म्लेच्छांचे वध केले.
