दरवर्षी ज्येष्ठ मासातील शुक्ल पक्षातील दशमीला गंगा दसरा हा उत्सव साजरा केला जातो. या दिवशी भक्त गंगा स्नान करून गंगा दर्शन आणि गंगा पूजन करतात.
वाराणसी आणि हरिद्वारच्या गंगेच्या घाटांवर भाविकांची गर्दी होते. शेवटी गंगा दसरा का साजरा केला जातो आणि गंगेच्या घाटांवर काय होते? चला जाणून घेऊया?
गंगा दसरा का साजरा केला जातो?
दरवर्षी ज्येष्ठ महिन्यात गंगा दसरा हा सण साजरा केला जातो.
पौराणिक मान्यतेनुसार, गंगा सप्तमीच्या दिवशी माता गंगा भगवान शिवाच्या केसात अवतरली आणि त्यानंतर गंगा दसर्‍याला पृथ्वीवर अवतरली. म्हणूनच गंगा दसरा हा सण साजरा केला जातो.
गंगा दसऱ्याचे महत्त्व काय?
शास्त्रानुसार गंगा दसर्‍याच्या दिवशी स्नान, दान आणि उपवासाचे विशेष महत्त्व आहे. पौराणिक मान्यतेनुसार गंगा दसर्‍याला गंगा नदीत स्नान केल्याने मनुष्याची सर्व पापे धुतली जातात आणि मोक्ष प्राप्त होतो.
वाराणसी आणि हरिद्वारच्या गंगा घाटावर गंगा दसर्‍याला काय होते?
गंगा दसर्‍याच्या दिवशी वाराणसी आणि हरिद्वारच्या गंगा घाटांवर गंगा मातेची विशेष पूजा आणि आरती केली जाते.
या उत्सवासाठी घाटातील गंगा मंदिरांसह इतर मंदिरांमध्ये विशेष पूजा केली जाते.
सर्व मंदिरे आकर्षक विद्युत उपकरणे आणि फुलांनी सजवली जातात.
गंगा दसर्‍याच्या दिवशी सर्व भाविक ब्रह्म मुहूर्तावर गंगा नदीत स्नान करतात आणि गंगा मातेची आरती करतात.
पूजा आणि आरतीनंतर दान केले जाते.
पौराणिक मान्यतेनुसार हरिद्वारमधील हर की पौरी येथे स्नान केल्याने सर्व पाप धुऊन जातात.
अस्सी घाटापासून वाराणसीच्या दशाश्वमेध घाटापर्यंत गंगा मातेला 56 भोग अर्पण केल्यानंतर चुनरी अर्पण केली जाते.
108 लिटर दुधाने गंगा मातेला अभिषेक करून महा आरती केली जाते.
वाराणसी आणि हरिद्वार या दोन्ही घाटांवर षोडशोपचार पद्धतीने माता गंगेची पूजा केली जाते.
