श्रावण महिना सुरू झाला असून त्यासोबतच कावड यात्राही सुरू झाली आहे. श्रावण महिन्यात शिवभक्त गंगेच्या काठावर असलेल्या कलशात गंगेचे पाणी भरतात आणि कावडला बांधतात आणि खांद्यावर टांगतात आणि आपल्या परिसरातील पॅगोडामध्ये आणतात आणि शिवलिंगाला गंगेचे जल अर्पण करतात. कावड यात्रेबाबत शिवभक्तांमध्ये प्रचंड उत्साह दिसून येतो. धार्मिक मान्यतेनुसार कावडचे दर्शन घेतल्याने भगवान शिव सर्व भक्तांच्या मनोकामना पूर्ण करतात आणि जीवनातील सर्व संकटे दूर करतात. पुराणात सांगितले आहे की, कावड यात्रा हा भगवान शिवाला प्रसन्न करण्याचा सर्वात सोपा मार्ग आहे. अखेर कावड यात्रेची परंपरा कधी पासून सुरु झाली आणि त्याच्या काही कथा जाणून घ्या.
आख्यायिकेनुसार, भगवान परशुरामांनी सर्वप्रथम कावड यात्रा सुरू केली. परशुरामने गढमुक्तेश्वर धाम येथून गंगेचे पाणी आणले होते आणि उत्तर प्रदेशातील बागपतजवळ असलेल्या 'पुरा महादेव'ला गंगेच्या पाण्याने अभिषेक केला होता. त्यावेळी श्रावण महिना सुरु होता, त्यानंतर कावड यात्रा सुरू झाली. आजही ही परंपरा पाळली जाते
आनंद रामायणात उल्लेख आहे की भगवान राम पूर्वी कंवरिया होते. भगवान रामाने बिहारमधील सुलतानगंज येथून गंगेचे पाणी भरून देवघर येथील बैद्यनाथ ज्योतिर्लिंगावर अभिषेक केला होता. त्यावेळी श्रावण महिना सुरु होता.
त्रेतायुगात श्रवणकुमारने प्रथमच कावड यात्रा सुरू केली असे काही अभ्यासकांचे मत आहे. श्रवणकुमार आपल्या अंध आई-वडिलांना तीर्थयात्रेला नेण्यासाठी कावडवर बसवले .श्रवणकुमारच्या आई-वडिलांनी हरिद्वारमध्ये गंगेत स्नान करण्याची इच्छा व्यक्त केली होती, ही इच्छा पूर्ण करण्यासाठी श्रवणकुमारने त्यांना कावड मध्ये बसवून हरिद्वारमध्ये नेऊन गंगेत स्नान केले. परत येताना त्यांनी सोबत गंगेचे पाणीही आणले. तेव्हापासून कावड यात्रा सुरू झाल्याचे सांगितले जाते.
असे मानले जाते की महादेवाने समुद्रमंथनाच्या वेळी विष प्राशन केले होते तेव्हा त्या विषाचा प्रभाव दूर करण्यासाठी पवित्र नद्यांचे पाणी भगवान शंकराला अर्पण केले होते. जेणेकरून विषाचा प्रभाव लवकरात लवकर कमी करता येईल. सर्व देवतांनी मिळून गंगेच्या पाण्यातून पाणी आणून भगवान शंकराला अर्पण केले. त्यावेळी श्रावण महिना सुरु होता. तेव्हापासून कावड यात्रा सुरू झाल्याचे मानले जाते.
