सूर्य देव महर्षी कश्यप आणि अदिती यांचा पुत्र असल्याचे म्हटले जाते. सूर्यदेवाच्या जन्माबाबत असे म्हटले जाते की, एके काळी दानवांचे वर्चस्व वाढल्यामुळे स्वर्गावर असुरांचे अधिराज्य प्रस्थापित झाले होते. देवतांची दुर्दशा पाहून देव-माता अदिती सूर्याची पूजा करतात. अदितीच्या तपश्चर्येवर प्रसन्न होऊन, भगवान सूर्य तिला वरदान देतात की तो तिचा मुलगा म्हणून जन्म घेईल आणि तिच्या देवतांचे रक्षण करेल.
अशा प्रकारे, परमेश्वराच्या वचनानुसार, अदिती देवीच्या गर्भातून भगवान सूर्याचा जन्म झाला आहे. तो देवांचा नायक बनतो आणि दानवांचा पराभव करून देवांचे आधिपत्य प्रस्थापित करतो. नारदजींच्या म्हणण्यानुसार, जो व्यक्ती मित्र सप्तमीचे व्रत पाळतो आणि त्याच्या पापांची क्षमा मागतो, सूर्यदेव त्याच्यावर प्रसन्न होऊन पुन्हा नेत्र ज्योती देतात. अशा प्रकारे हा मित्र सप्तमी सण सर्व सुख देणारा व्रत असे म्हटले जाते.
दुर्वास मुनींच्या शापामुळे सांबाला कुष्ठरोग झाला होता
भविष्य पुराणातील कथेनुसार भगवान श्रीकृष्णाचा पुत्र सांब याला दुर्वासा मुनींच्या उपहास केल्यामुळे दुर्वासा मुनींच्या शापामुळे कुष्ठरोग झाला होता. तेव्हा ब्रह्माजींनी सांबाला भगवान सूर्य नारायणाची उपासना करण्यास प्रेरित केले. त्यानंतर सांबाने भगवान सूर्याची आराधना केली आणि त्यांचे स्वरूप आणि आरोग्य परत मिळवले आणि त्यांच्या नावावर सांबपूर नावाचे शहर स्थापन केले आणि त्यात भगवान सूर्याची स्थापना केली.
मित्र सप्तमीच्या दिवशी, उपवास करणारा व्यक्ती भगवान सूर्यनारायणाची पूजा, जप, जप आणि दान करून अक्षय पुण्य प्राप्त करतो.
सूर्यदेव मित्रांप्रमाणे प्रेरणा देतात, सकारात्मकता देतात. सूर्यदेव हे प्रत्यक्ष दैवत आहे. मित्र सप्तमी व्रत सर्व सुखाची प्राप्ती करणार आहे. या व्रताच्या प्रभावाने त्वचा आणि डोळ्यांच्या आजारांपासून मुक्ती मिळते. हे व्रत आरोग्य आणि जीवन देतं. या दिवशी सूर्यकिरण अवश्य घ्यावेत. या व्रताचे पालन केल्याने घरात धन-संपत्ती वाढते आणि कुटुंबात सुख-समृद्धी येते. या दिवशी तेल आणि मीठ वर्ज्य करावं. रविवार आणि सप्तमी या भगवान सूर्याच्या आवडत्या तिथीला निळ्या रंगाचे कपडे घालू नयेत. या दिवशी सकाळी सूर्यदेवाची पूजा करून अर्घ्य दिल्याने विशेष फल प्राप्त होते. सप्तमीला फळे खावीत आणि अष्टमीला मिठाई घेऊन उपवास सोडावा. सूर्यदेवाची पूजा फळे, दूध, केशर, कुंकुम, बदाम इत्यादींनी केली जाते. मित्र सप्तमीच्या व्रतामध्ये कठीण कामही शक्य करून दाखविण्याची ताकद आहे आणि शत्रूला मित्र बनवण्याची क्षमता आहे.