Maa Chinnamasta हिंदू धर्मात देव-देवतांनी विविध कार्ये पूर्ण करण्यासाठी अवतार घेतल्याचे वर्णन आहे. धार्मिक ग्रंथानुसार, एकदा देवी भवानी म्हणजेच माता पार्वती आपल्या सेवक जया आणि विजयासोबत प्रवासाला निघाली होती. वाटेत मंदाकिनी नदी दिसली तेव्हा त्यांना त्यात स्नान करावेसे वाटले. त्यांनी दोघांनाही आंघोळ करायला सांगितले, मात्र दोघांनी नकार देत आपल्याला भूक लागल्याचे सांगितले.
त्यावर आई म्हणाली की ती आंघोळ करून आल्यावर जेवणाची व्यवस्था करेल, तोपर्यंत थांबा. माता पार्वती बराच वेळ स्नान करत राहिली. इकडे दोन्ही साथीदार भुकेमुळे अशक्त झाले आणि आई आंघोळ करून आल्याबरोबर जय आणि विजयाने सांगितले की आई आपल्या मुलांना कधीच उपाशी ठेवत नाही आणि त्यांना भूक लागल्यावर लगेच जेवण देते. अनेकवेळा आई आपले रक्त पाजून मुलाची भूक भागवते, पण तुम्ही आमच्या भुकेसाठी काहीच करत नाही आणि आम्ही उपासमारीने त्रस्त आहोत.
असे शब्द ऐकून माता भवानी क्रोधित झाली आणि त्यांनी तलवारीने त्यांचे मस्तक कापले. विकृत डोके देवीच्या डाव्या हातात पडले आणि धडातून रक्ताच्या तीन धारा वाहू लागल्या. त्यांनी त्यांच्या दोन परिचारकांकडे दोन प्रवाह केले, जया आणि विजया त्यांना पीत असताना आनंदी दिसल्या आणि त्यांनी स्वत: वर वाहणारा तिसरा प्रवाह पिण्यास सुरुवात केली. अशा प्रकारे तिचे मस्तक कापून ती छिन्नमस्ता देवी या नावाने प्रसिद्ध झाली.
दहाव्या महाविद्यांपैकी एक देवी छिन्नमस्ता आहे. त्यांची पूजा केल्याने राज्य, मोक्ष आणि विजय प्राप्त होतो. भगवती छिन्नमस्तेचे स्वरूप साधकांना अत्यंत गुप्त आणि प्रिय आहे. यज्ञाच्या छिन्नविच्छिन्न मस्तकाचे प्रतीक असलेली ही देवी पांढऱ्या कमळाच्या पाठीवर उभी आहे. त्यांच्या नाभीत योनी चक्र आहे. दिशा ही त्यांची वस्त्रे आहेत आणि तम आणि रज गुणांच्या देवी त्यांचे मित्र आहेत.
