Euthanasia in Netherlands: भारतासह जगभरातील अनेक देशांमध्ये इच्छामरणाला कायदेशीर मान्यता देण्याबाबत चर्चा सुरू आहे. त्याचबरोबर नेदरलँडने मुलांसाठी इच्छामरणाला मान्यता देण्यासाठी कायदा केला आहे. यापूर्वी बेल्जियमनेही असाच कायदा केला आहे. 2014 मध्येच बेल्जियमने मुलांसाठी इच्छामरणाचा नियम बनवला होता. तेथे 2016 मध्ये प्रथमच 17 वर्षांच्या मुलाला इच्छामरणाची परवानगी देण्यात आली होती. पण, नेदरलँड सरकारच्या या निर्णयावर जगात पुन्हा इच्छामरणाची चर्चा सुरू झाली आहे. नेदरलँड सरकारने मुलांना इच्छामरणासाठी मान्यता मिळण्यासाठी अनेक अटी ठेवल्या आहेत.
नेदरलँड सरकारने बनवलेल्या नवीन कायद्यानुसार, पालकांना त्यांच्या मृत्यू झालेल्या मुलांसाठी वैद्यकीय सहाय्यासाठी इच्छामरणाची मागणी करता येईल. कायद्यानुसार, इच्छामरणाची मान्यता अशा बालकांनाच दिली जाईल, जे अशा आजारातून किंवा स्थितीतून जात आहेत, ज्यांना बरे होण्याची आशा नाही आणि मूल असह्य वेदनातून जात आहे. याशिवाय बालकाला इच्छामरणाची परवानगी दिली जाणार नाही, तर त्याच्या पालकांच्या विनंतीनुसारच दिली जाणार आहे. एवढेच नाही तर पालक केवळ 12 वर्षांखालील मुलांसाठी इच्छामरणाची विनंती करू शकतात.
मुलांसाठी इच्छामरण का मंजूर करण्यात आले?
नेदरलँड सरकारच्या म्हणण्यानुसार इच्छामरणाचा पर्याय फक्त अशा मुलांसाठी खुला आहे ज्यांना मृत्यूच्या बरोबरीने कठीण परिस्थितीचा सामना करावा लागतो. ज्या मुलांसाठी दररोज तीव्र वेदना होतात त्यांच्यासाठी हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. नेदरलँडमध्ये 17 वर्षीय मुलीसोबत झालेल्या गंभीर अपघातानंतर इच्छामरणाची विनंती करण्यात आली होती. वास्तविक, पोथोव्हेन अर्नहेममध्ये राहत होती. वयाच्या 11 व्या वर्षी तिचा मोठा अपघात झाला. तिच्यावर तीन वेळा अत्याचार आणि लैंगिक अत्याचार झाले. यामुळे तिची अवस्था अत्यंत वाईट झाली होती.
या घटनांनंतर पोथोवेन नैराश्यात पोहोचली होती. ती पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसऑर्डर तसेच एनोरेक्सियाशी लढत होती. परिस्थितीने आणखी वाईट वळण घेतले आणि तिनी इच्छामरणाची परवानगी मागितली. मात्र, तिची इच्छामरणाची विनंती मान्य करण्यात आली नाही. नंतर पोथोव्हेनने खाणेपिणे बंद केले. अत्यंत वाईट परिस्थितीत तिचा मृत्यू झाला. एवढ्या वेदनादायी मृत्यूनंतर अशा प्रकरणांसाठी नवा कायदा करावा, असे सरकारला वाटले. यानंतर नेदरलँड सरकारने यासाठी कायदाही केला आहे.
कायदा आधीच लागू आहे, विस्तारित करण्यात आला
नेदरलँडमध्ये इच्छामरणाचा कायदा आधीच आहे. आता सरकारने ते 1 ते 12 वर्षांपर्यंतच्या सर्वात गंभीर आजारी मुलांसाठी वाढवले आहे. सोप्या शब्दात सांगायचे तर, सरकारने आधीपासून लागू असलेल्या कायद्यात काही बदल केले आहेत. यामध्ये मुलांना इच्छामरण देताना डॉक्टरांची मदत आवश्यक असल्याचे स्पष्ट करण्यात आले आहे. सरकारचे म्हणणे आहे की पालकांच्या विनंतीनुसार, दरवर्षी केवळ 10 पेक्षा जास्त मुलांना इच्छामरण मंजूर केले जाईल. आता तुम्हाला माहिती आहे का नेदरलँड्समध्ये दुरुस्तीपूर्वी इच्छामरणाचे काय नियम होते?
नेदरलँड्समध्ये, 12 ते 15 वयोगटातील अल्पवयीन मुले पालकांच्या संमतीने इच्छामरणाची मागणी करू शकतात.
याशिवाय 16 ते 17 वयोगटातील तरुण केवळ पालकांना माहिती देऊन इच्छामरणाची मागणी करू शकतात.
पहिल्यांदा कायदेशीर मान्यता कधी मिळाली?
नेदरलँड्सने 2002 मध्ये सशर्त इच्छामरणाला कायदेशीर मान्यता दिली. त्यानंतर असे करणारा नेदरलँड हा जगातील पहिला देश ठरला. मात्र, त्याचे नियम अतिशय कडक ठेवण्यात आले होते. कायद्यानुसार, इच्छामरणाच्या प्रत्येक विनंतीबाबत वैद्यकीय पुनरावलोकन मंडळाला माहिती देणे बंधनकारक करण्यात आले होते. यानंतर 2019 मध्ये एक अभ्यास करण्यात आला, त्यानंतर कायद्यात सुधारणा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. यामध्ये पालकांच्या विनंतीवरून 1 ते 12 वर्षे वयोगटातील लहान मुलांनाही इच्छामरण मंजूर करण्याच्या पर्यायाचा विचार करण्यावर भर देण्यात आला होता, जे गंभीर आजारांनी ग्रस्त आहेत.
