युक्रेनवर हल्ल्यानंतर रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमिर पुतिन यांनी रशियाच्या स्ट्रॅटेजिक न्यूक्लिअर फोर्सच्या वार्षिक आण्विक सरावाचा आढावा घेतला.
क्रेमलिनने सांगितलं की, बॅलेस्टिक आणि क्रूझ क्षेपणास्त्रं पूर्वेकडील भागात आणि आर्क्टिक भागात लाँच करण्यात आली.
न्यू स्टार्ट शस्त्रास्त्र करारानुसार अमेरिकेला या सरावाबद्दल माहिती देण्यात आली होती. ही क्षेपणास्त्रं अशावेळी सोडण्यात आली आहेत, ज्यावेळी रशियाने युक्रेनवर 'डर्टी बॉम्ब'च्या वापराचा आरोप केला आहे.
गेल्या 8 महिन्यांपासून रशिया आणि युक्रेनमध्ये युद्ध सुरू आहे.
रशियाने काय दावा केलाय?
रशियाचे संरक्षणमंत्री सर्जी शोईगू यांनी युकेचे संरक्षण मंत्री बेन वॉलॅस यांच्याशी चर्चा करताना सांगितलं की, "आम्हाला काळजी वाटतेय. युक्रेनकडून 'डर्टी बॉम्ब'चा वापर केला जाऊ शकतो."
त्यांनी अमेरिका, फ्रान्स आणि टर्कीच्या संरक्षणमंत्र्यांशी चर्चा करताना अशाच प्रकारची वक्तव्य केली आहेत.
रशियाच्या आरोपांबाबत अमेरिका, फ्रान्स आणि यूके सरकारने संयुक्त पत्र जारी केलंय. "युक्रेन त्यांच्याच शहरांवर 'डर्टी बॉम्ब'चा वापर करेल. हे रशियाचे खोटे आरोप आम्ही फेटाळतो आहे."
दुसरीकडे, युक्रेनचे पंतप्रधान व्लादिमीर झेलेन्स्की यांनीदेखील रशियाचे आरोप फेटाळून लावले आहेत. त्यांनी रशियावर "या युद्धात सर्व वाईट गोष्टी" केल्याचा आरोप केला आहे.
'डर्टी बॉम्ब' काय असतो?
'डर्टी बॉम्ब'मध्ये युरेनियमसारखा अत्यंत घातक किरणोत्सर्गी पदार्थ असतो. स्फोटकांसोबत याचा वापर केल्यानंतर युरेनियम हवेत मिसळतं आणि पसरतं.
या बॉम्बमध्ये अणूबॉम्बमध्ये वापरले जाणारे अत्यंत उच्च दर्जाचे किरणोत्सर्गी पदार्थ वापरण्याची गरज नसते. रुग्णालयं, अणुउर्जा केंद्र किंवा संशोधन प्रयोगशाळांमध्ये वापरण्यात येणारे किरणोत्सर्गी पदार्थ यात वापरले जातात.
रशियाच्या संरक्षणमंत्र्यांनी कोणत्याही पुराव्याशिवाय भीती व्यक्त केली आहे की युक्रेन त्यांच्यावर डर्टी बॉम्बचा वापर करू शकतं.
रशियाच्या संरक्षणमंत्र्यांनी कोणत्याही पुराव्याशिवाय भीती व्यक्त केली आहे की युक्रेन त्यांच्यावर डर्टी बॉम्बचा वापर करू शकतं.
हा बॉम्ब अणूबॉम्बपेक्षा कमी वेळात आणि कमी पैशात बनवणं शक्य होतं. यांची ने-आण सहज शक्य असते. उदाहरणार्थ, गाडीच्या मागे ठेऊनही त्यांना नेता येऊ शकतं.
किरणोत्सर्गी पदार्थांमुळे कॅन्सरसारखे गंभीर आजार होऊ शकतात. त्यामुळे याचा वापर केल्यास लोकांमध्ये प्रचंड भीती निर्माण होण्याची शक्यता असते.
याचा वापर केल्यास मोठ्या परिसराला धोका पोहोचण्याची शक्यता असते. किरणोत्सर्गावर नियंत्रण आणि लोकांच्या जीवाला धोको पोहोचू नये यासाठी नागरिकांचं स्थलांतर करावं लागतं किंवा किरणोत्सर्ग झालेला परिसर कायमचा निर्मनुष्य करावा लागतो.
अमेरिकन संशोधकांच्या फेडरेशनच्या अंदाजानुसार, या बॉम्बमध्ये 9 ग्रॅम कोबाल्ट-60 आणि 5 किलो TNT स्फोटकांचा वापर करण्यात आला असेल आणि बॉम्ब न्यूयॉर्कच्या मॅनहॅटनवर टाकला तर, पुढच्या काही दशकांसाठी हा परिसर रहाण्यासाठी योग्य रहाणार नाही.
याच कारणासाठी 'डर्टी बॉम्ब' ला वेपन ऑफ मास डिस्ट्रक्शन किंवा सामूहिक हत्यांचं एक शस्त्र म्हणून मानलं जातं.
पण, 'डर्टी बॉम्ब' एक हुकमी हत्यार अजिबात नाहीय.
'डर्टी बॉम्ब'मधील किरणोत्सर्गी पदार्थ हवेत मिसळण्यासाठी याला पावडर स्वरूपात असणं आवश्यक आहे. पण, याचे कण खूप छोटे असतील किंवा वारा फार जास्त असेल तर दूरवर वाहत जाऊ शकतात. ज्यामुळे मोठं नुकसान होण्याची शक्यता असते.
