टोमॅटोने आजकाल भाज्यांची चव खराब केली आहे. टोमॅटोचे भाव गगनाला भिडल्याने अनेकांनी टोमॅटो वापरणे बंद केले आहे. बाजारात टोमॅटो 120 रुपये किलोने विकला जात आहे. केंद्रीय मंत्रालयाच्या अहवालात असे दिसून आले आहे की 7 ऑक्टोबर रोजी टोमॅटोच्या सरासरी किंमती एका महिन्यापूर्वीच्या तुलनेत लक्षणीय वाढल्या होत्या.
केंद्रीय ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालयाच्या सूचनेनुसार, भारतीय राष्ट्रीय सहकारी ग्राहक संघाने दिल्लीत टोमॅटोची विक्री 65 रुपये किलो दराने सुरू केली आहे, कारण सोमवारी काही ठिकाणी टोमॅटोचे किरकोळ दर 120-130 रुपयांपर्यंत पोहोचले होते. काही ठिकाणी तो 160 रुपये किलोने विकला जात आहे. टोमॅटो देशभरात किमान 80 ते 90 रुपये किलोने विकला जात आहे.
टोमॅटोचे भाव का वाढले?
माध्यमांच्या वृत्तानुसार, शेतकऱ्यांनी सांगितले की, भावात अचानक वाढ होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे अपेक्षेपेक्षा कमी पेरणी आणि सप्टेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यात झालेला जोरदार पाऊस. मुसळधार पाऊस आणि वादळी वाऱ्यामुळे टोमॅटोचे पीक उद्ध्वस्त झाले. 20 सप्टेंबरपर्यंत खरीप पीक टोमॅटोची 1.98 लाख हेक्टर जमिनीवर पेरणी झाली होती, जी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत कमी आहे. कांदा वर्षातून 3 वेळा घेतला जातो आणि टोमॅटोची एकदा खरीप आणि एकदा रब्बी पीक म्हणून पेरणी केली जाते.
महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश आणि तेलंगणामध्ये खरीप पीक म्हणून टोमॅटोचे पीक घेतले जाते. हे महाराष्ट्राच्या काही भागात आणि कर्नाटकच्या काही भागात रब्बी पीक म्हणून घेतले जाते. रब्बी टोमॅटोची लागवड फेब्रुवारी-मार्चमध्ये केली जाते आणि सुमारे 160 दिवसांनी कापणी केली जाते. खरीप पीक टोमॅटोची लागवड जून-जुलै नंतर केली जाते आणि महाराष्ट्राच्या काही भागात सप्टेंबरपर्यंत लागवड चालू असते.
या कारणांमुळे टोमॅटोची लागवड होत नाही
पुणे जिल्ह्यातील जुन्नर तालुक्यातील टोमॅटो उत्पादक अभिजीत घोलप यांनी सांगितले की, गेल्या वर्षीच्या कडाक्याच्या उन्हामुळे शेतकऱ्यांना यंदा टोमॅटोऐवजी मका या पिकांची पेरणी करावी लागली. रब्बी पीक टोमॅटो 40 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त तापमान सहन करू शकत नाही. देशातील मक्याचे क्षेत्र गतवर्षी 84.56 लाख हेक्टरवरून यंदा 88.50 लाख हेक्टरवर पोहोचले आहे. मका हवामानातील अनियमितता सहन करू शकतो. इथेनॉल उत्पादकांमध्ये कॉर्नची मागणी वाढत आहे.
त्यामुळे लोकांनी मका पिकवायला सुरुवात केली आहे. गतवर्षी खरीप पिक टोमॅटोवर जिवाणूंचा प्रादुर्भाव होऊन पिकाचे नुकसान झाले होते. टोमॅटोची लागवड करण्यासाठी खूप पैसा लागतो. पेरणीसाठी एकरी किमान 1 ते 2 लाख रुपये लागतात. जिवाणू आणि संसर्गजन्य रोगांमुळे खर्चात वाढ होते, त्यामुळे टोमॅटोची लागवड करताना नुकसान सहन करावे लागते. शेतकऱ्यांनी टोमॅटो लागवडीकडे पाठ फिरवण्याचे हेही एक कारण आहे.
टोमॅटोचे भाव कधी कमी होतील?
महाराष्ट्राच्या घाऊक बाजारात टोमॅटोचा भाव 52 ते 55 रुपये किलो आहे. आगामी काळात टोमॅटोचे भाव याच पातळीवर राहतील किंवा आणखी वाढण्याची शक्यता आहे. दसऱ्यानंतर नाशिक आणि तेलंगणामध्ये ताजे पीक येणार असून, ते बाजारात येईल आणि त्यानंतरच टोमॅटोचे भाव उतरू शकतील. पुढचे पीक मार्चच्या आसपासच बाजारात येणार असल्याने नजीकच्या काळात टोमॅटोचे किरकोळ भाव कमी होण्याची शक्यता नाही. पुढील वर्षी मार्चनंतरच त्याच्या किमती कमी होऊ शकतात.
