सशस्त्र सेना ध्वज दिनाचा इतिहास: सशस्त्र सेना ध्वज दिन, ज्याला सशस्त्र सेना ध्वज दिन म्हणूनही ओळखले जाते, दरवर्षी 7 डिसेंबर रोजी भारतात साजरा केला जातो. हा दिवस देशासाठी सर्वोच्च बलिदान देणाऱ्या शूर सैनिकांना श्रद्धांजली वाहण्यासाठी आणि सैन्याच्या कल्याणासाठी किंवा लष्कर कल्याण निधीमध्ये योगदान देण्यासाठी समर्पित आहे. या दिवसाचा इतिहास आणि महत्त्व येथे जाणून घेऊया.
इतिहास: स्वातंत्र्यानंतर, भारत सरकारने कर्तव्य बजावताना शहीद झालेल्या सैनिकांच्या कुटुंबियांच्या कल्याणासाठी आणि शारीरिकदृष्ट्या अपंगांसाठी निधी उभारण्याची गरज ओळखून, संरक्षण कर्मचाऱ्यांच्या कल्याणासाठी समितीची स्थापना केली. ही समिती 28 ऑगस्ट 1949 रोजी भारताचे तत्कालीन संरक्षण मंत्री बलदेव सिंग यांच्या अध्यक्षतेखाली स्थापन करण्यात आली.
स्वातंत्र्यानंतर स्थापन झालेल्या या समितीने दरवर्षी 7 डिसेंबर रोजी ध्वज दिन साजरा करण्याचा निर्णय घेतला, ज्याचा उद्देश होता:
१. देशाचे रक्षण करताना शहीद झालेल्या सैनिकांचे स्मरण करणे.
२. सशस्त्र दलातील कर्मचाऱ्यांसाठी निधी गोळा करणे.
३. सैन्याबद्दल आदर व्यक्त करणे.
४. या दिवशी, लष्कर, हवाई दल आणि नौदल या तिन्ही दलांचे प्रतिनिधित्व करणारे छोटे झेंडे आणि चिन्हे देशभरात वाटली जातात आणि त्या बदल्यात नागरिकांकडून देणग्या गोळा केल्या जातात. राष्ट्रासाठी आपले प्राण अर्पण करणाऱ्या सैनिकांचा सन्मान करण्यात सार्वजनिक सहभागाचा हा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
महत्त्व. लष्कर ध्वज दिनाचे महत्त्व अनेक प्रकारे आहे:
१. सैनिकांच्या कल्याणासाठी निधी संकलन: हा दिवस प्रामुख्याने सशस्त्र सेना ध्वज दिन निधीसाठी देणग्या गोळा करण्यावर केंद्रित आहे.
• हा निधी खालील उद्देशांसाठी वापरला जातो:
- युद्धात शहीद झालेल्या सैनिकांच्या अवलंबितांचे आणि विधवांचे पुनर्वसन.
- युद्धातील अपंग सैनिकांसाठी काळजी आणि पुनर्वसन केंद्रे चालवणे.
- माजी सैनिक आणि त्यांच्या कुटुंबियांना आर्थिक मदत प्रदान करणे.
२. देशाचा आदर:
• हा दिवस नागरिकांना भारतीय सशस्त्र दलांबद्दल आदर आणि कृतज्ञता व्यक्त करण्याची संधी देतो.
• हे आपल्या सैनिकांनी दिलेल्या बलिदानाचे स्मरण करते आणि राष्ट्र उभारणीत त्यांच्या अमूल्य योगदानाची कबुली देते.
३. राष्ट्रीय एकात्मतेला चालना:
• ध्वज दिन आपल्याला आठवण करून देतो की आपले सैनिक जात, धर्म किंवा प्रदेश विचारात न घेता राष्ट्राची सेवा करतात, राष्ट्रीय एकता आणि अखंडतेचे प्रतीक आहेत.
• हे लोकांना एका समान उद्देशासाठी एकत्र येण्यास प्रेरित करते: सैनिक आणि त्यांच्या कुटुंबियांना आधार देणे.
• लोकांमध्ये देशभक्ती आणि भारतीय सैन्याबद्दल आदराची भावना बळकट करण्यासाठी लष्कर ध्वज दिनाचे आयोजन केले जाते.
या दिवशी शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये विशेष कार्यक्रम आयोजित केले जातात, ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना भारतीय सैन्याच्या योगदानाची आणि शौर्याची माहिती दिली जाते. विद्यार्थ्यांना या दिवसाशी संबंधित उपक्रमांमध्ये सहभागी होण्यासाठी देखील प्रोत्साहित केले जाते.
थोडक्यात, 7 डिसेंबर रोजी साजरा होणारा आर्मी फ्लॅग डे हा एक नम्र आठवण करून देतो की आपले स्वातंत्र्य आणि सुरक्षा हे आपल्या सैनिकांच्या बलिदानाचे परिणाम आहे आणि आपण त्यांच्या आणि त्यांच्या कुटुंबियांच्या कल्याणासाठी सक्रियपणे योगदान दिले पाहिजे. हा दिवस भारतीय सेनेचा अभिमान वाढवण्याचा, त्यांच्या योगदानाची ओळख पटवण्याचा आणि त्यांच्या कल्याणासाठी जागरूकता निर्माण करण्याचा एक प्रसंग आहे.
'भारताच्या सीमांचे रक्षण करणाऱ्या सैनिकांना सलाम!'
अस्वीकरण (Disclaimer) : या लेखात दिलेली माहिती आणि उपाय सामान्य माहितीवर आधारित आहे. या माहितीची पूर्णता, विश्वासार्हता आणि अचूकता याबाबत वेबदुनिया कोणतीही हमी देत नाही. अधिक माहितीसाठी संबंधित तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
