Vasant Panchami 2025 वसंत पंचमी हा हिंदूंचा एक प्रसिद्ध सण आहे जो माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या दिवशी साजरा केला जातो. २०२५ मध्ये वसंत पंचमीचा सण कधी आहे? सरस्वती पूजा कधी आणि कशी करावी? जाणून घ्या
सविस्तर माहिती-
या दिवशी ज्ञानाची देवता सरस्वतीची पूजा करण्याची परंपरा आहे. भारतात वसंत ऋतूची सुरुवात वसंत पंचमीपासून होते आणि या दिवशी महिला पिवळे कपडे घालतात.
वसंत पंचमी २०२५ तिथी आणि मुहूर्त
हिंदू पंचागानुसार वसंत पंचमी ही माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या पंचमी तिथीला साजरी केली जाते, जी दरवर्षी जानेवारीच्या शेवटी किंवा फेब्रुवारीच्या सुरुवातीला येते. याव्यतिरिक्त, वसंत पंचमीचा दिवस सकाळच्या वेळेच्या आधारावर निश्चित केला जातो, सामान्यतः सूर्योदय आणि मध्यान्ह या कालावधीत. जर पंचमी तिथी दुपारच्या वेळी अस्तित्वात असेल तर वसंत पंचमीचा उत्सव सुरू होतो.
माघ शुक्ल पंचमी तिथी २ फेब्रुवारी २०२५ रोजी सकाळी ९:१४ वाजता सुरू होईल, जी ३ फेब्रुवारी रोजी सकाळी ६:५२ वाजता संपेल. अशात उदय तिथीनुसार वसंत पंचमी २ फेब्रुवारी २०२५ रोजी साजरी केली जाईल.
सरस्वती पूजा मुहूर्त
पंचांगानुसार, २ फेब्रुवारी २०२५ रोजी वसंत पंचमीला सरस्वती पूजेचा शुभ मुहूर्त सकाळी ७.०९ वाजल्यापासून सुरू होत आहे, हा मुहूर्त दुपारी १२.३५ वाजेपर्यंत राहील. अशात तुम्ही या काळात देवी सरस्वतीची पूजा करू शकता.
वसंत पंचमी धार्मिक महत्व
वसंत पंचमी ही देवी सरस्वतीची जयंती म्हणूनही साजरी केली जाते. धार्मिक शास्त्रांनुसार, या दिवशी देवी सरस्वती प्रकट झाली आणि त्यानंतर सर्व देवी-देवतांनी देवी सरस्वतीची स्तुती केली. या स्तुतीतूनच वेदांचे श्लोक निर्माण झाले आणि त्यांच्यापासून वसंत रागाची निर्मिती झाली. म्हणूनच हा दिवस वसंत पंचमी म्हणून साजरा केला जातो.
सहा ऋतूंमध्ये वसंत ऋतू हा सर्वात लोकप्रिय आहे आणि या ऋतूतील निसर्गाचे सौंदर्य मनाला मोहित करते. या ऋतूचे स्वागत करण्यासाठी, माघ महिन्याच्या पाचव्या दिवशी भगवान विष्णू आणि कामदेव यांची पूजा केली जाते.
वसंत पंचमीच्या दिवशी पती-पत्नींनी भगवान कामदेव आणि देवी रतीची षोडशोपचार पूजा केल्याने त्यांना आनंदी वैवाहिक जीवन मिळेल, असे मानले जाते.
शास्त्रांमध्ये वसंत पंचमीचे वर्णन ऋषी पंचमी या नावाने केले आहे. याशिवाय वसंत पंचमीला श्री पंचमी आणि सरस्वती पंचमी असेही म्हणतात.
वसंत पंचमी पूजा
सनातन धर्मात वसंत पंचमीला खूप महत्त्व आहे आणि या दिवशी पिवळ्या रंगाचा वापर शुभ मानला जातो. या दिवशी भगवान विष्णू, कामदेव आणि श्री पंचमी यांच्यासह देवी सरस्वतीची पूजा केली जाते. या दिवशी देवी सरस्वतीची पूजा करणे विशेष फलदायी आहे, वसंत पंचमीला या प्रकारे देवी सरस्वतीची पूजा करा-
पूजास्थळ स्वच्छ केल्यानंतर गंगाजल शिंपडा.
यानंतर चौरंगावर देवी सरस्वतीची मूर्ती स्थापित करा.
आता सर्वप्रथम विघ्नहर्ता गणेशाचे ध्यान करा आणि त्यानंतर कलश स्थापित करा.
सरस्वती देवीला पिवळे कपडे अर्पण करा.
यानंतर, देवीला रोली, चंदन, हळद, केशर, चंदन, पिवळी किंवा पांढरी फुले आणि अक्षत अर्पण करा.
देवी सरस्वतीचा आशीर्वाद मिळविण्यासाठी सरस्वती स्तोत्राचे पठण करावे.
आता देवी सरस्वतीचे ध्यान करा आणि हात जोडून प्रार्थना करा.
शेवटी देवी सरस्वतीची आरती करा आणि प्रसाद म्हणून पिवळ्या रंगाची मिठाई अर्पण करा.
वसंत पंचमी कथा
पौराणिक कथेनुसार, भगवान ब्रह्मा पृथ्वीवर भटकत होते आणि त्यांना त्यांच्या जगात काहीतरी हरवत असल्याचे जाणवले. यानंतर त्यांनी आपल्या पाण्याच्या भांड्यातून पाणी काढले आणि ते जमिनीवर शिंपडले, तेव्हा पांढऱ्या रंगाची देवी तिथे प्रकट झाली, तिच्या हातात एक पुस्तक, माळ आणि वीणा होती. ब्रह्माजींनी प्रथम तिला वाणीची देवी सरस्वती या नावाने हाक मारली आणि सर्व प्राण्यांना वाणी प्रदान करण्यास सांगितले. त्या दिवसापासून, माता सरस्वतीने तिच्या वीणाच्या मधुर आवाजाद्वारे सर्व प्राण्यांना वाणी दिली.
