हरितालिका हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा व्रत आहे, जो मुख्यतः विवाहित स्त्रिया आपल्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि अविवाहित मुली इच्छित वर मिळवण्यासाठी करतात. हा व्रत सामान्यतः निर्जला आणि निराहार असतो, म्हणजे २४ तास अन्न आणि पाणी दोन्ही टाळले जाते.
हरितालिका व्रतात काय खाऊ शकतो?
हा व्रत कठोर असतो आणि बहुतेक स्त्रिया २४ तास अन्न, पाणी आणि फळे देखील टाळतात. व्रत सुरू होण्यापूर्वी फळे आणि मिठाई खाऊ शकता, ज्यामुळे ऊर्जा टिकते.
व्रतादरम्यान काहीही खाणे किंवा पिणे नाही; हा निर्जला व्रत आहे
जर आरोग्याच्या समस्या असतील (जसे गर्भवती किंवा आजारी असल्यास), तर पूजेनंतर फळे किंवा ज्यूस घेऊ शकता. सात्विक अन्न, कांदा, लसूण, नॉन-वेज इत्यादी टाळा.
हरितालिकेचा उपवास कधी आणि कशा प्रकारे सोडतात?
उपवास दुसऱ्या दिवशी (चतुर्थी तिथीला) सकाळी सूर्योदयानंतर सोडला जातो, जेव्हा उत्तरपूजा पूर्ण होते. काही स्त्रिया उपवासाच्या दिवशी जागरण करून दुसऱ्या दिवशी सकाळी रुईच्या पानाला तूप लावून उपवास सोडतात.
पूजेनंतर देवी पार्वतीला कुंकू अर्पण करून आणि भिजलेला काळा चणा आणि काकडी खाऊन उपवास सोडतात. त्यानंतर भोग प्रसाद ग्रहण करतात.
हा व्रत एकदा सुरू केल्यावर दरवर्षी करावा लागतो आणि तो तोडू नये, अन्यथा अशुभ फळ मिळू शकते.
व्रत सोडताना काय खावे?
भिजलेले काळे चणे आणि काकडी.
भोग प्रसाद जसे शिरा-पूरी, खीर, ताजी फळे, नारळाचे लाडू इत्यादी. हे देवांना अर्पण करून खावे.
संपूर्ण कुटुंबासाठी सात्विक जेवण तयार करा, ज्यात वरण-भात, भाजी-पोळी, गोड-धोड समाविष्ट असू शकतात. दूध, दही, ड्राय फ्रूट्स आणि हलके गोड पदार्थ घ्या.
शिळे अन्न, जंक फूड, नॉन-वेज, कांदा-लसूण, वांगी इत्यादी हे सेवन करणे टाळा.
हे नियम क्षेत्र आणि परंपरेनुसार थोडे बदलू शकतात, म्हणून स्थानिक पंडित किंवा कुटुंबीयांच्या सल्ल्यानुसार पाळा. व्रत करताना राग टाळा, पूजा करा आणि रात्र जागरण करून कथा ऐका.
