आचार्य विनोबा भावे यांचं अनेक भाषांवर प्रभुत्व होते. विविध धर्मांचे साहित्य, मतभिन्नता यांचा त्यांनी अभ्यास केला होता. ज्ञानाचा लाभ घेण्यासाठी मोठमोठे शिक्षणतज्ज्ञ त्यांच्याकडे येत असत. विनोबाजींनी संस्कार हा सर्वात मोठा वारसा मानला.
एकदा त्यांना महाराष्ट्रातील विद्यापीठात बोलावण्यात आले. विनोबाजी तिथे पोहोचले. प्राचार्यांशी संवाद साधताना त्यांनी विचारले, 'विद्यापीठात कोणत्या विषयाच्या अभ्यासासाठी आहे?'
वेगवेगळ्या भाषा, गणित, विज्ञान आणि इतर विषय शिकवले जातात, असे त्यांना सांगण्यात आले. विनोबाजींनी विचारले, 'विद्यार्थ्यांना नैतिक शिक्षण देण्याची व्यवस्था आहे का?'
अशी कोणतीही यंत्रणा नसल्याचे त्यांना सांगण्यात आले. विनोबाजींनी विचारले, 'विद्यार्थ्यांना अर्थार्जनासाठी सक्षम बनवण्यासाठी त्यांना शिक्षण देणे पुरेसे आहे का? त्यांना खरा माणूस, सच्चा भारतीय बनवणे तुम्हाला आवश्यक वाटत नाही का?
जर विद्यार्थ्यांना चांगले संस्कार दिले जात नाहीत, त्यांना चांगला माणूस बनवण्याचे प्रयत्न केले जात नाहीत, तर तरुण पिढी त्यांच्या कौशल्याचा आणि शक्तीचा उपयोग राष्ट्र आणि समाजाच्या हितासाठीच करतील, याची शाश्वती काय?
माझ्या मते, आदर्श मानव बनण्यासाठी सर्व प्रथम, लहान मुले आणि तरुण पुरुष आणि महिलांना चांगले संस्कार दिले पाहिजेत. संस्कृती नसलेली व्यक्ती 'श्रीमंत पिशाच' होऊन समाजाला चुकीच्या दिशेने घेऊन जाईल. विनोबाजींच्या प्रेरणेने विद्यापीठात विद्यार्थ्यांना नैतिक शिक्षण दिले गेले.
