20 मे रोजी जगभरात जागतिक मधमाशी दिवस साजरा केला जातो. 20 मे 2018 रोजी जगात प्रथमच मधमाशी दिवस साजरा करण्यात आला आणि तेव्हापासून दरवर्षी हा दिवस साजरा केला जातो.
मधमाशीपालनाचे प्रणेते मानले जाणारे अँटोन जंसा यांच्या जन्माच्या स्मरणार्थ हा दिवस साजरा केला जातो. डिसेंबर 2017 मध्ये, UN सदस्य राष्ट्रांनी 20 मे हा जागतिक मधमाशी दिवस म्हणून घोषित करण्याच्या स्लोव्हेनियाच्या प्रस्तावाला मान्यता दिली. मधमाश्या पाळणे ही स्लोव्हेनियन परंपरेत खोलवर रुजलेली गोष्ट आहे आणि मधमाश्या पाळणाऱ्यांच्या बाबतीत तो आघाडीच्या युरोपीय देशांपैकी एक आहे.
एक प्रकारे, हे समजले जाऊ शकते की जागतिक मधमाशी दिन साजरा करण्याचा उद्देश मधमाश्या आणि इतर परागकणांचा त्यांच्या परिसंस्थेतील शाश्वत विकास आणि त्यांच्या संवर्धनासाठी त्यांच्या योगदानाबद्दल जागरूकता वाढवणे आहे. एका संशोधनानुसार, असेही मानले गेले आहे की मधमाशी चार पर्यंतची संख्या जाणते.
भारतात मधमाशांच्या 4 प्रजाती आढळतात, 1. एपिस सेर्ना इंडिका, 2. एपिस फ्लोरेरिया, 3. एपिस डोरसट्टा, 4 . एपिस ट्रॅगोना. Apis cerna ही एकमेव मधमाशी आहे जी पाळली जाऊ शकते आणि बाकीच्या जातीतील मधमाश्या सहसा झाडांच्या पोकळीत, गुहेत राहतात.
लोकांच्या आयुष्यात गोडवा वाढवणाऱ्या मधाबद्दल सर्वांनाच माहिती आहे, पण ते मध कसे बनवतात, आम्ही तुम्हाला सांगत आहोत...
शास्त्रज्ञांच्या मते, मधमाश्या 'हीटर' किंवा उष्णता निर्माण करणाऱ्या पोळ्यांचे काम करतात. ते जटिल सामाजिक संरचनेवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि त्यांच्या उत्तराधिकारी नंतर आणि प्रौढ झाल्यावर कोणत्या मधमाश्या काय करतील हे निर्धारित करण्यासाठी देखील ते कार्य करतात. ज्या ठिकाणी मधमाश्या आपली अंडी घालतात, तेथे त्यांची पिल्ले, ज्याला प्युपे म्हणतात, ते प्रौढ होईपर्यंत मेणाच्या पेशींमध्ये गुंफलेले असतात.
मधमाश्यांपासून मिळणारा मध रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्याचे काम करतो, त्यात असलेले अँटीऑक्सिडंट हृदय आणि रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी फायदेशीर असतात. हे आयुर्वेदिक औषध म्हणून ओळखले जाते. त्यात ग्लुकोज, सुक्रोज आणि माल्टोज, व्हिटॅमिन-6 बी, व्हिटॅमिन सी, अमिनो अॅसिड, कार्बोहायड्रेट्स प्रामुख्याने आढळतात. हे सर्दी आणि फ्लूपासून मुक्त होण्यासाठी आणि घसा खवखवण्यापासून आराम देण्यासाठी देखील उपयुक्त आहे. सर्वात प्राणघातक हाऊसफ्लाय आहे. त्याच्या शरीरात 10 लाखांहून अधिक जंतू असतात. हे अन्न दूषित करू शकते, ज्यामुळे उलट्या किंवा जुलाब देखील होऊ शकतात. त्यामुळे अन्न नेहमी झाकून ठेवावे.
महान शास्त्रज्ञ अल्बर्ट आइनस्टाइन म्हणाले की, जर पृथ्वीवरून मधमाश्या नाहीशा झाल्या तर मानवजातीचे अस्तित्व या जगातून 4 वर्षात संपेल.
आपण या गोष्टीची विशेष काळजी घेतली पाहिजे की आपल्या मानवी क्रियाकलापांचे दुष्परिणाम, वाढते प्रदूषण, औद्योगिकीकरण, झाडे आणि वनस्पतींवर कीटकनाशकांची फवारणी यामुळे जगभरात मधमाशांची संख्या कमी होत आहे, ज्यामुळे आपल्याला चिंता करावी लागते. येणा-या काळात मानवी जीवनावर मोठे संकट येऊ शकते.
जगभरातील शेतजमिनी परागणावर अवलंबून असतात. त्यामुळे केवळ माणसांच्याच नव्हे तर सर्व प्राणी-पक्ष्यांच्या अस्तित्वाची जाणीव ठेवून लोकांना मधमाशांचे महत्त्व पटवून देण्याचे आणि त्यांच्या संवर्धनाबाबत जनजागृती करण्याचे काम केले पाहिजे.
