लग्नासाठी कुंडली जुळवणे, ग्रह-नक्षत्र जुळवणे, गुण जुळवणे याविषयी तुम्ही ऐकले असेलच. हिंदू धर्मात लग्नाच्या वेळी वधू-वरांच्या कुंडली जुळतात. यामध्ये दोन्ही पक्षांचे गुण जुळतात, मग त्याच आधारावर विवाह होऊ शकतो की नाही हे ठरवले जाते. आज जाणून घेऊया की हे 36 गुण कसे जुळतात आणि कुंडली जुळवताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या जातात.
लग्नासाठी पत्रिका का जुळवतात
सुखी आणि शांत वैवाहिक जीवनासाठी कुंडली जुळवतात. ज्योतिष शास्त्रामध्ये विवाहासाठी एकूण 36 गुण सांगण्यात आले आहेत. वधू-वरांच्या विवाहासाठी किमान 18 गुणांची पूर्तता होणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही 36 भेटले तर खूप चांगले परंतु 18 पेक्षा कमी नसावे.
काय असतात 36 गुण
लग्नाच्या वेळी कुंडली जुळताना अष्टकूट गुण बघितले जातात. यामध्ये नाडीचे 8 गुण, भकूटचे 7 गुण, गण मैत्रीचे 6 गुण, ग्रह मैत्रीचे 5 गुण, योनी मैत्रीचे 4 गुण, ताराबलचे 3 गुण, वश्यचे 2 गुण आणि वर्णाचे 1 गुण जुळवले जातात. अशा प्रकारे एकूण 36 गुण आहेत. लग्नानंतर वधू-वर एकमेकांशी मैत्रीपूर्ण असावे, संतती सुख, संपत्तीत वृद्धी, दीर्घायुष्य असावे, यामुळे दोघांने गुण जुळवून बघितले जातात.
एकूण 36 गुणांपैकी 18 ते 21 गुण आढळल्यास, जुळणी योग्य मानली जाते. यापेक्षा जास्त गुण आढळल्यास त्याला शुभ विवाह जुळवणी म्हणतात. कोणत्याही वधू आणि वरात 36 गुण मिळणे अत्यंत दुर्मिळ मानले जाते. धार्मिक मान्यतांनुसार 36 गुण फक्त भगवान श्रीराम आणि सीतेमध्ये आढळून आले.
इतके गुण मिळाल्यावर काय होते?
18 पेक्षा कमी गुण जुळत असल्यास हे विवाहासाठी पात्र मानले जात नाही, असे म्हटले जाते की हे लग्न अयशस्वी होण्याची शक्तया असते.
18 ते 25 गुण जुळणे चांगले मानले जाते.
25 ते 32 गुण जुळत असल्यास लग्नासाठी हा सर्वोत्तम योग मानला जातो.
32 ते 36 गुण जुळणे उत्कृष्ट मानले जाते, हे लग्न खूप यशस्वी ठरतं.
मांगलिक मिलन Mangalik Dosh –
ज्याची कुंडली जन्मतः मांगलिक असते त्याला मांगलिक दोष म्हणतात. कुंडली जुळवण्याच्या वेळी ही गोष्ट सर्वात लक्ष देऊन बघण्यासारखी आहे. मुलगा किंवा मुलगी दोघांपैकी कोणाची ही कुंडली मांगलिक असल्यास ज्योतिषांच्या मदतीने काळजीपूर्वक जुळवून मग निर्णय घेतला जातो. साधारणपणे एकाची मांगलिक कुंडली असेल आणि दुसऱ्याचा नसेल तर मांगलिक दोषामुळे विवाह योग्य नाही. पण कधी कधी एखाद्याचा मांगलिक दोष दुसऱ्याच्या कुंडलीच्या ग्रहांच्या परिस्थितीनुसार कमी होतो.
गुण कशा प्रकारे जुळवले जातात How To Match Kundali -
जर मुलीच्या कुंडलीत बौद्धिक, शारीरिक व मानसिक गुण मुलाच्या कुंडलीपेक्षा अधिक बलवान आहे तर दोघांचे गुण योग्यरीत्या जुळत नाही परंतु याउलट मुलीच्या कुंडलीत मुलाच्या कुंडलीपेक्षा कौटुंबिक सुख अधिक असल्यास दोघांचे गुण जुळून येतात.
कुंडलीत आवश्यक आठ जुळणी सविस्तरपणे समजून घेऊ –
वर्ण (मानसिक जुळणी) –
यात कमाल स्कोअर 1 आहे. यामध्ये प्रामुख्याने मुलगा आणि मुलगी यांचा अहंकार जुळून येतो. वेदानुसार हे चार आहेत - ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य आणि शूद्र. जर मुलगा आणि मुलगी दोघांच्या कुंडलीत ते समान असेल तर याचा अर्थ जुळणारे वर्ण.
वैश्य (कोण कोणावर वर्चस्व गाजवेल) –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 2 गुण मिळणे आवश्यक आहे. हा मुलगा मुलीच्या कुंडलीत पाहतो की कोण कोणावर वर्चस्व गाजवेल, कोण घर चालवेल. ते पाच प्रकारे पाहिले जाते –
मानव
वंचर
चातुस्पद
जलचर
जलचर कीट
तारा (जन्माच्या वेळी ज्योतिषीय स्थिती) –
या सामन्यासाठी जास्तीत जास्त 3 गुण मिळणे आवश्यक आहे. लग्नानंतर पती-पत्नीचे आरोग्य यामुळे संमिश्र होते. ही जुळणी जन्माच्या वेळी एखाद्याच्या कुंडलीतील ताऱ्यांच्या संख्येनुसार केली जाते. तसे जन्माच्या वेळी 9 तारे असतात - जन्म, संपत, विपता, क्षेम, प्रत्यारी, साधक, वध, मित्र आणि अति मित्र.
योनी –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 4 गुण मिळणे आवश्यक आहे. या जुळणीच्या माध्यमातून मुलगा आणि मुलगी यांच्यातील नाते कसे असेल हे पाहिले जातं. या जुळणीसह, नक्षत्राची घरची स्थिती मुलगा आणि मुलगी यांच्या जन्माच्या नक्षत्रामध्ये दिसते. प्रत्येक नक्षत्र प्राणी दर्शवते. जर दोघांच्या कुंडलीत समान नक्षत्र असतील तर त्यांचे घरगुती जीवन खूप चांगले मानले जाते.
उदाहरणार्थ जर एखाद्याच्या कुंडलीत मुंगूस नक्षत्र असेल आणि दुसर्याच्या कुंडलीत साप असेल तर हा सामना 0 आहे, कारण मुंगूस आणि साप हे एकमेकांचे नैसर्गिक शत्रू आहेत. 14 जनवारांच्या पात्रांचे नाव या प्रकारे आहे, जे एखाद्या व्यक्तीच्या व्यक्तिमत्त्वाची वैशिष्ट्ये सांगते -
अश्व
गज
मेष
सर्प
स्वः (कुत्रा)
मर्जारह (मांजर)
मूषिका (मूषक)
गौ
महिषा (म्हैस)
व्यग्रह (वाघ)
मृगा (हरिण)
वानर (माकड)
नकुल (मुंगूस)
सिंह
गृह्मैत्री –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 5 गुण मिळणे आवश्यक आहे. या चाचणीतून दोन भागीदारांमधील नैसर्गिक वागणूक, मानसिक गुण, मुलांचा आनंद आणि परस्पर स्नेह कसा असेल हे ठरवले जाते. यावरून मुलगा आणि मुलगी यांचे नाते कसे असेल, ते एकमेकांचे मित्र की शत्रू राहतील की सामान्य असतील हे कळते. हे 7 ग्रह पाहून जुळवले जातात -
सूर्य
चन्द्र
मंगळ
बुध
गुरु
शुक्र
शनी
गुण (स्वभावात सुसंगतता) –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 6 अंक मिळणे आवश्यक आहे. यात दोघांमधील व्यव्हार, स्वभाव बघितला जातो. हे 3 प्रकारे जुळवले जातं-
देवता – या श्रेणीतील व्यक्ती अधिक आध्यात्मिक आणि कमी भौतिकवादी असते.
मनुष्य – या वर्गात अध्यात्म आणि भौतिकता या दोन्हींमध्ये संतुलन निर्माण करून माणूस चालतो.
राक्षस – या वर्गात माणूस अधिक भौतिकवादी आणि आध्यात्मिक कमी असते.
भकूट (राशींमध्ये जुळणी) –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 7 गुण मिळणे आवश्यक असते. दोन व्यक्तींच्या नात्यात आनंद कसा असेल ते सांगते. हे जोडप्यामधील कौटुंबिक, आर्थिक समृद्धी आणि आनंद निश्चित करते. चंद्र चिन्हे खालीलप्रमाणे आहेत-
मेष
वृष
मिथुन
कर्क
सिंह
कन्या
तूळ
वृश्चिक
धनू
मकर
कुम्भ
मीन
नाडी (आरोग्यामध्ये सुसंगतता) –
या जुळणीसाठी जास्तीत जास्त 8 गुण मिळणे आवश्यक असते. हे दोघांमधील अनुवांशिक अनुकूलता पाहते. ते संततीची शक्यता ठरवते. तीन नाडी आहेत -
आदि
मध्य
अन्त
जुळणीच्या वेळी नाडी जुळणी मुख्य स्थानावर असते, त्याला जास्तीत जास्त गुण मिळतात. नाडी दोष हा महादोष मानला जातो. मुलगा-मुलगी यांच्यात समान नाडी नसावी, त्यामुळे दोघांमध्ये मानसिक तणाव अधिक असतो, विचारांमध्ये मध्यस्थी नसते. समान नाडीला नाडी दोष म्हणतात. जर मुलगा आणि मुलगी यांच्यात नाडी वेगळी असेल तर ती चांगली सूचक मानली जाते, त्याला नाडी शुद्धी म्हणतात. माणसाची नाडी त्याच्या जन्मावरून ठरते. नाडी दोष असल्यास संतान सुख मिळत नाही. मूल झाले तरी त्याच्या जीवाला धोका असतो.