World Brain Day 2024 आपला मेंदू हा शरीरातील सर्वात महत्त्वाचा अवयव आहे. हे आपल्या हृदयाचे ठोके, सर्व शरीर प्रणाली आणि भावनांवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते. त्यामुळे मेंदू निरोगी ठेवण्यासाठी आपण सर्वांनी विशेष लक्ष देणे गरजेचे आहे. मेंदू दिवसाचे 24 तास काम करतो, तुम्ही झोपलात तरीही, तुमच्या संपूर्ण मज्जासंस्थेवर नियंत्रण ठेवतो आणि शरीराच्या एका भागातून दुसऱ्या भागात सिग्नल आणि सूचना पाठवतो.
आहार आणि जीवनशैलीतील गडबडीमुळे मेंदूशी संबंधित समस्यांचा धोका वाढला असल्याचे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. मेंदूला निरोगी ठेवण्यासाठी आहाराची विशेष भूमिका असते. जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंटने समृद्ध असलेले पदार्थ मेंदूचे पोषण करतात आणि ऑक्सिडेटिव्ह तणाव आणि रोगांपासून संरक्षण करतात. काही पदार्थांचा मेंदूवरही नकारात्मक परिणाम होतो. याचा तुमच्या स्मरणशक्तीवर आणि मूडवर परिणाम होऊ शकतो आणि दीर्घकाळासाठी स्मृतिभ्रंश सारख्या आजारांचा धोकाही वाढतो.
मेंदू निरोगी आणि तंदुरुस्त कसा ठेवायचा?
विविध न्यूरोलॉजिकल हेल्थ विषयांवर जनजागृती करणे आणि मेंदूला निरोगी ठेवण्याबद्दल लोकांना शिक्षित करणे या उद्देशाने दरवर्षी 22 जुलै रोजी जागतिक मेंदू दिन साजरा केला जातो. लहानपणापासूनच खाण्याच्या योग्य सवयी लावून मेंदूशी संबंधित समस्यांचा धोका कमी करता येतो, असे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. या महत्त्वाच्या अवयवाला समस्यांपासून वाचवण्यासाठी काही गोष्टींपासून पूर्णपणे दूर राहिले पाहिजे.
चला जाणून घेऊयात मेंदू निरोगी आणि तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी काय खावे आणि काय खाऊ नये?
मेंदूसाठी फायदेशीर अन्न
मेंदूच्या चांगल्या आरोग्यासाठी काही गोष्टींचा आहारात समावेश करणे आवश्यक आहे.
चरबीयुक्त मासे हे ओमेगा-3 फॅटी ऍसिडचा उत्कृष्ट स्त्रोत आहेत, त्याच्या सेवनाने स्मरणशक्तीच्या समस्या दूर होण्यास मदत होते.
पालक, कोशिंबिरीसाठी वापरण्यात येणारा एक पाला व त्याचे झाड, ब्रोकोली यासारख्या पालेभाज्या मेंदूसाठी उत्तम अन्न आहेत.
फॅटी माशांप्रमाणे, नट आणि बियांमध्ये देखील ओमेगा -3 फॅटी ऍसिड आणि अँटीऑक्सिडंट्सचे प्रमाण जास्त असते, जे मेंदूसाठी खूप फायदेशीर असतात.
नटांचे नियमित सेवन केल्याने वयोमानानुसार स्मरणशक्ती कमी होण्याचा धोका कमी होतो.
बदाम, अक्रोड, हेझलनट आणि सूर्यफुलाच्या बियांचे सेवन करणे तुमच्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकते.
डार्क चॉकलेटचा आहारात समावेश करणे हाही एक उत्तम पर्याय आहे. यामध्ये अँटिऑक्सिडंट असतात जे मेंदूच्या आजारांचा धोका कमी करतात.
मेंदूला हानिकारक गोष्टी
सोडा, स्पोर्ट्स ड्रिंक्स, एनर्जी ड्रिंक्स आणि पॅकेज केलेल्या फळांच्या रसांसारख्या गोड पेयांमध्ये जास्त साखर असते, जी मेंदूसाठी हानिकारक असते.
उंदरांवर केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की साखरेचे जास्त सेवन केल्याने मेंदूतील सूज आणि स्मरणशक्तीशी संबंधित समस्या वाढू शकतात.
ट्रान्स फॅट्स असलेल्या पदार्थांमुळे स्मरणशक्तीवरही परिणाम होतो आणि त्यामुळे अल्झायमर रोगाचा धोका वाढू शकतो.
मेंदूला निरोगी ठेवण्यासाठी दारूपासून दूर राहण्याचा सल्ला दिला जातो.
आरोग्य तज्ञ म्हणतात की हे खरे आहे की जेव्हा तुमच्या एकूण मानसिक आरोग्याचा आणि संज्ञानात्मक क्षमतेचा विचार केला जातो तेव्हा आहार महत्वाची भूमिका बजावतो. तथापि, जीवनशैलीतील लहान बदल देखील मेंदूचे चांगले आरोग्य सुनिश्चित करण्यासाठी खूप पुढे जाऊ शकतात. निरोगी दैनंदिन दिनचर्या वय-संबंधित स्मरणशक्ती कमी होणे आणि संज्ञानात्मक घट टाळण्यास देखील मदत करते. यासाठी पुरेशी झोप घ्या, हायड्रेटेड राहा, नियमित व्यायाम करा आणि तणावाची पातळी नियंत्रणात ठेवण्यासाठी उपाय करत राहा.
