Liver Diseases यकृत हा शरीरातील एक महत्त्वाचा आणि दुसरा सर्वात मोठा अवयव आहे. यकृत रक्त शुद्ध करणे, इतर ऊतींमध्ये चरबी प्रसारित करणे, पचनसंस्था सुधारणे, शरीराला संसर्गापासून संरक्षण करणे, शरीरातील विषारी पदार्थ काढून टाकणे, प्रथिने तयार करणे इत्यादी अनेक महत्त्वाची कार्ये करते. यकृत अस्वास्थ्यकर झाले तर तुम्ही अनेक गंभीर आजारांना बळी पडू शकता. आजची वाईट जीवनशैली आणि चुकीच्या खाण्याच्या सवयींचा यकृतावर विपरीत परिणाम होतो. यकृताचा आजार कोणत्याही वयात होऊ शकतो. भारतात दरवर्षी यकृताच्या आजाराने मरणाऱ्यांची संख्या वाढत आहे. अनेकदा लोकांना यकृताशी संबंधित आजारांची लक्षणे लवकर लक्षात येत नाहीत. यकृताचे अनेक प्रकारचे आजार आहेत, जे तुमच्या यकृताला आतून नुकसान करत राहतात. अशा स्थितीत पोटाच्या उजव्या बाजूला होणाऱ्या कोणत्याही वेदना किंवा समस्यांकडे दुर्लक्ष करणे टाळावे. यकृताच्या आजारावर योग्य वेळी उपचार सुरू झाले तर यकृत प्रत्यारोपणाची गरज नाही. यकृताशी संबंधित काही गंभीर आजारांबद्दल जाणून घ्या...
फॅटी लिव्हर
फॅटी लिव्हर हा एक मेटाबॉलिक सिंड्रोम आहे जो अनेक समस्यांमुळे होतो, जसे की उच्च रक्तदाब, उच्च रक्त शर्करा, लठ्ठपणा, असंतुलित कोलेस्ट्रॉल पातळी इ. फॅटी लिव्हर हा यकृतामध्ये अतिरिक्त चरबी जमा झाल्यामुळे होतो. अनेक रुग्णांमध्ये या आजाराची लक्षणे दिसत नाहीत. यकृताचा आजार वाढू लागल्यावर अनेकदा त्याची लक्षणे दिसू लागतात. फॅटी लिव्हरच्या लक्षणांमध्ये भूक न लागणे, थकवा, कावीळ आणि किरकोळ दुखापतींमधूनही रक्तस्त्राव होतो. यकृतामध्ये जमा झालेली चरबी यकृताला वाईटरित्या नुकसान करते. उपचार न केल्यास, सिरोसिस होऊ शकतो. फॅटी लिव्हरवर उपचार न केल्यास ते यकृत पूर्णपणे खराब करू शकते आणि यकृताचा कर्करोग देखील होऊ शकतो.
यकृताचा कर्करोग
जेव्हा कर्करोगाच्या पेशी यकृतामध्ये असामान्यपणे वाढू लागतात, तेव्हा यकृताचा कर्करोग होण्याची शक्यता असते. यकृताच्या कर्करोगाचे अनेक प्रकार असू शकतात, जर उपचार केले नाहीत तर व्यक्तीचा मृत्यू देखील होऊ शकतो.
हिपॅटायटीस
हिपॅटायटीस म्हणजे यकृतामध्ये सूज येणे. जळजळ बहुतेकदा जीवाणू, विषाणू, जास्त मद्यपान, मादक पदार्थांचे सेवन किंवा स्वयंप्रतिकार रोग यांमुळे होऊ शकते. जेव्हा यकृतावर विषाणूंचा हल्ला होतो तेव्हा हिपॅटायटीस होतो. हिपॅटायटीस संसर्गाचा सामना करण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे त्याची लक्षणे ओळखणे. लक्षणे समजून घेणे आणि योग्य वेळी चाचणी घेतल्यास जीव वाचू शकतो. हिपॅटायटीस ए, बी, सी, डी, ई असे मुख्यतः पाच प्रकारचे हिपॅटायटीस विषाणू आहेत. हिपॅटायटीस बी आणि सी अधिक धोकादायक आहेत. हे संक्रमित सुई, असुरक्षित संभोगामुळे होते. हिपॅटायटीस ए आणि ई संक्रमित अन्न आणि पाण्याद्वारे पसरतात. हिपॅटायटीसवर उपचार न केल्यास, यकृताचा सिरोसिस, यकृत निकामी होणे, यकृताचा कर्करोग इत्यादींचा धोका असतो.
यकृताचा दाह
या अवयवाला म्हणजेच यकृताला सूज येणे ही देखील आज एक सामान्य समस्या बनत चालली आहे. वास्तविक आजकाल लोकांच्या खाण्याच्या सवयी इतक्या वाईट झाल्या आहेत, ज्यामुळे सूज येण्याची समस्या उद्भवते. जंक फूड, बाहेरचे अन्न, जास्त तळलेले, मसालेदार अन्न यकृतात जळजळ होऊ शकते. यकृताला सूज आली की पोट साफ होत नाही.
लिव्हर सिरोसिस
खाण्याच्या चुकीच्या सवयींमुळे लिव्हर सिरोसिस होऊ शकतो. हा एक संसर्गजन्य रोग आहे, जो हिपॅटायटीस सी आणि बी मुळे देखील होतो. एखाद्या संक्रमित व्यक्तीला सुईने इंजेक्शन दिल्यास, त्या व्यक्तीला लिव्हर सिरोसिस देखील होऊ शकतो. लिव्हर सिरोसिस, हिपॅटायटीस 'सी' आणि 'बी' ची लागण झालेल्या लोकांना भेटताना काळजी घ्यावी. लिव्हर सिरोसिसची लक्षणे म्हणजे थकवा, अशक्तपणा जाणवणे, भूक आणि झोप न लागणे, वजन कमी होणे, यकृताऐवजी तीव्र पोटदुखी, मळमळ, उलट्या, त्वचेला खाज सुटणे इ. गंभीर लक्षणांमध्ये हृदय गती वाढणे, स्नायू पेटके, गोंधळ, चक्कर येणे, त्वचा पिवळी पडणे, डोळे पांढरे होणे, स्मरणशक्तीशी संबंधित समस्या, कमी सेक्स ड्राइव्ह, सतत ताप इ. यकृताच्या सिरोसिसवर उपचार न केल्यास यकृताच्या कर्करोगाचा धोका वाढतो.
कावीळ
भारतात दरवर्षी लाखो लोकांना काविळीचा त्रास होतो. कावीळ यकृताच्या समस्यांमुळे देखील होते. हे यकृत रोगाशी देखील संबंधित आहे. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला कावीळ होते तेव्हा त्याचे डोळे, नखे आणि त्वचा सर्व पिवळी दिसतात. बहुतेक बाळांना जन्माच्या वेळी काविळीचा त्रास होतो, परंतु गंभीर कावीळ झाल्यास, त्यावर उपचार करणे फार महत्वाचे आहे. उपचार न केल्यास बाळाचा मृत्यूही होऊ शकतो. काविळीमुळे शरीर खूप अशक्त होते.
