पाणी पुरी खाणे हा एक चविष्ट अनुभव असला तरी, जर ती स्वच्छ आणि चांगल्या दर्जाच्या घटकांचा वापर करून बनवलेली असेल, तर त्याचे काही आश्चर्यकारक आरोग्य फायदे (Benefits of Pani Puri) देखील आहेत:
पाणी पुरी खाण्याचे फायदे
पाणी पुरीच्या पाण्यात वापरल्या जाणाऱ्या नैसर्गिक घटकांमुळे काही सकारात्मक परिणाम दिसून येतात:
१. पचन सुधारते आणि ॲसिडिटी कमी होते
पाणी पुरीचे पाणी बनवण्यासाठी प्रामुख्याने जिरे, पुदिना, हिंग, काळे मीठ आणि चिंच वापरली जाते.
जिरे आणि हिंग: हे पचनक्रिया सुधारण्यासाठी आणि गॅसचा त्रास कमी करण्यासाठी मदत करतात.
पुदिना: पुदिन्यामध्ये पाचक एन्झाइम्स (Digestive Enzymes) असतात, जे अपचन आणि मळमळ (Nausea) कमी करण्यास मदत करतात.
काळे मीठ (सैंधव): हे पचनशक्ती वाढवते आणि पोटाचे आरोग्य चांगले ठेवते.
अनेकांना ॲसिडिटी किंवा छातीत जळजळ (Heartburn) होत असताना, पाणीपुरीतील जलजिरा-आधारित थंड पाणी त्वरित आराम देऊ शकते.
२. तोंडाचे आरोग्य
पाणी पुरीतील तिखट आणि मसालेदार पाणी तोंडात लाळ निर्माण करण्यास मदत करते, ज्यामुळे तोंडातील अस्वच्छता किंवा खराब वास कमी होण्यास मदत होते. तोंड आल्यास किंवा तोंडाला चव नसल्यास, पाणी पुरी तोंडाची चव सुधारते.
३. मूड सुधारतो
पाणीपुरीची मसालेदार, तिखट, आंबट-गोड चव केवळ जिभेलाच नव्हे, तर मनालाही आनंद देते. तणाव किंवा हलकासा मूड ऑफ असताना पाणी पुरी खाल्ल्याने मनःस्थिती त्वरित ताजीतवानी होते.
४. वजन नियंत्रणात
एका प्लेट (६-७ पुऱ्या) पाणी पुरीमध्ये कॅलरी आणि फॅटचे प्रमाण तुलनेने कमी असते (साधारण १८० कॅलरीज). पाणी पुरी खाल्ल्यावर पोट भरल्यासारखे वाटते आणि भूक शांत होते, ज्यामुळे जास्त खाणे टाळले जाते.
टीप: हे फायदे फक्त तेव्हाच मिळतात, जेव्हा पाणी पुरी गोड चटणीशिवाय, कमी प्रमाणात आणि घरच्या घरी किंवा अत्यंत स्वच्छ ठिकाणी खाल्ली जाते. हे सर्व फायदे केवळ तेव्हाच मिळतात जेव्हा पाणी पुरी घरी किंवा अत्यंत स्वच्छ ठिकाणी बनवलेली असेल. रस्त्यावरच्या गाड्यांवरील पाणी पुरी खाताना खालील गोष्टींमुळे आरोग्यास धोका निर्माण होऊ शकतो:
अस्वच्छ पाणी किंवा बर्फाचा वापर.
पुरी तळण्यासाठी वापरलेले तेल वारंवार वापरणे.
पुरी आणि पाणी बनवताना अस्वच्छता.
त्यामुळे, पाणी पुरी खाताना नेहमी स्वच्छतेची खात्री करून घ्यावी.
येथे आम्ही तुम्हाला घरी पौष्टिक आणि स्वच्छ पाणीपुरी बनवण्याची सोपी पद्धत सांगत आहोत. यामुळे तुम्हाला पाणीपुरीच्या चवीसोबतच आरोग्याचे फायदेही मिळतील.
घरी पौष्टिक पाणीपुरी बनवण्याची पद्धत
पुरी : मैद्याऐवजी जास्तीत जास्त रवा किंवा गव्हाचे पीठ वापरून पुऱ्या बनवा. तुम्ही बाजारातून चांगल्या प्रतीच्या तयार पुऱ्या देखील आणू शकता.
पाणी (तिखट जलजिरा/पुदिना पाणी): हा पाणीपुरीचा सर्वात महत्त्वाचा आणि आरोग्यदायी भाग आहे.
साहित्य:
पुदिना पाने: १ वाटी (धुवून घेतलेली)
कोथिंबीर: अर्धी वाटी
हिरवी मिरची: २-३ (चवीनुसार)
आले (आले): १ इंच तुकडा
मसाले: भाजलेले जिरेपूड, काळे मीठ (सैंधव), चाट मसाला, आणि थोडे हिंग.
चिंचेचा कोळ किंवा लिंबू रस: १ चमचा (आंबटपणासाठी)
पाणी: ४ ते ५ ग्लास
कृती:
पुदिना, कोथिंबीर, हिरवी मिरची आणि आले एकत्र करून थोडे पाणी घालून बारीक पेस्ट बनवा.
ही पेस्ट ४ ते ५ ग्लास पाण्यात मिसळा.
त्यात काळे मीठ, जिरेपूड, चाट मसाला आणि लिंबू रस (किंवा चिंच कोळ) घालून चांगले मिसळा.
चव तपासा आणि आवश्यकतेनुसार मीठ किंवा मसाले घाला.
हे पाणी ४ ते ५ तास फ्रीजमध्ये थंड होण्यासाठी ठेवा.
मसाला (स्टफिंग/भरण)
पौष्टिक पर्याय:
उकडलेले बटाटे: २ (किंचित कुस्करलेले)
उकडलेले पांढरे वाटाणे (मटर) किंवा काळे चणे: १ वाटी (हे फायबर आणि प्रोटीनचा चांगला स्रोत आहेत)
चवीनुसार मीठ, लाल तिखट आणि चाट मसाला.
बारीक चिरलेला कांदा (ऐच्छिक) आणि कोथिंबीर.
कृती:
सर्व उकडलेले घटक एका भांड्यात घ्या.
त्यात मसाले घालून व्यवस्थित मिसळा.
तुमचे पौष्टिक स्टफिंग तयार आहे.
सर्व्ह करण्याची पद्धत
पुरीला मध्यभागी हलकेसे छिद्र करा.
त्यात तयार केलेला मसाला भरा.
पुरी थंडगार पाण्यात पूर्ण बुडवून लगेच सर्व्ह करा आणि खाण्याचा आनंद घ्या!
टीप: शक्य असल्यास, गोड चटणी (खजूर/गूळ) टाळा, किंवा खूप कमी प्रमाणात वापरा, जेणेकरून कॅलरीज आणि साखर नियंत्रणात राहील.
अस्वीकारण: हा लेख सामान्य माहितीवर आधारित आहे. वेबदुनिया याची पुष्टी करत नाही.
