एका जंगलात एक हत्ती राहत होता. तो खूप दयाळू होता. अडचणीच्या वेळी नेहमीच तो सर्वांची करत असे. कारण जंगलातील सर्व प्राण्यांचे त्याच्यावर खूप प्रेम होते.
एके दिवशी हत्तीला तहान लागली आणि तो नदीवर पाणी प्यायला गेला. तिथे त्याला नदीच्या काठावर एका मोठ्या दगडाखाली एक मगर दबलेली आणि वेदनेने ओरडताना दिसली.
हत्तीने विचारले, “मगर! काय झालंय? तू या दगडाखाली ?"
मगरीने रडतच उत्तर दिले, "काय सांगू हत्ती दादा! रात्रीचे जेवण करून मी नदीच्या काठावर विसावा घेत असताना मोठ्या खडकाचा हा तुकडा कसा तुटून माझ्या अंगावर पडला कळलंच नाही. आता वेदना होत आहे. मला मदत करा. हा दगड काढा. मी आयुष्यभर ऋणी राहीन."
हत्तीला दया आली. पण मगरी आपल्यावर हल्ला करू शकते, अशी भीतीही त्याला वाटत होती. म्हणून त्याने विचारले, “बघा ! मी तुला मदत करीन, पण वचन दे तू माझ्यावर हल्ला करणार नाहीस."
"मी वचन देते." मगरने असे म्हणल्यावर हत्तीने पाठीवरून जड दगड काढला. पण दगड हटवताच धूर्त मगरीने हत्तीचा पाय जबड्यात गाडला.
हत्ती ओरडला आणि म्हणाला, हे काय ? ही फसवणूक आहे. तू वचन दिले होतेस."
पण मगरीने हत्तीचा पाय सोडला नाही. हत्ती वेदनेने ओरडू लागला. थोड्याच अंतरावर एका झाडाखाली अस्वल विसावा घेत होता. त्याने हत्तीची किंकाळी ऐकली, मग तो नदीकाठी आला.
हत्तीला त्या अवस्थेत पाहून त्यांनी विचारले, "काय झाले हत्ती भाऊ?"
“मी या धूर्त मगरीला मदत केली आणि मग तिने माझ्यावर हल्ला केला. मला वाचवा." हत्तीने आरडाओरडा केला आणि मगरीला दगडाखाली गाडल्याची संपूर्ण कहाणी सांगितली.
"काय म्हणालास? दगडाखाली गाडलेली ही मगर अजूनही जिवंत आहे. मी सहमत नाही." अस्वल बोलला.
"ते असेच होते." मगरीने गुरगुरून हत्तीच्या पायावर आपली पकड घट्ट केली.
"असू शकत नाही!" अस्वल पुन्हा बोलला.
"असं होतं ते अस्वल भाऊ!" हत्ती बोलला.
"पाहिल्याशिवाय, माझा विश्वास बसणार नाही. मला दाखवा ही मगर त्या दगडाखाली कशी गाडली गेली आणि त्यानंतरही ती जिवंत होती. हाती भाऊ, तो दगड जरा या मगरीच्या पाठीवर ठेव. मग बाहेर काढा आणि दाखवा." अस्वल बोलला.
मगरही तयार झाली. हत्तीचा पाय सोडून तो नदीच्या काठावर गेला. हत्तीने तो जड दगड त्याच्या अंगावर ठेवला.
मगरी अस्वलाला म्हणाला, "हे बघ! अशा दगडाखाली मी गाडले गेले. आता तुम्हाला खात्री आहे यानंतर हत्तीने येऊन दगड हटवला. चला हत्ती आता दगड काढून टाकूया." मगरने म्हटलं.
"नाही हत्ती भाऊ! ही मगर मदत करण्यास सक्षम नाही. असेच राहू द्या. चल चल जाऊया." अस्वल बोलला.
यानंतर हत्ती आणि अस्वल तेथून निघून गेले. मगर तिथेच दगडाखाली दबून राहिली. त्याच्या धूर्तपणाचे फळ त्याला मिळाले होते.
धडा:
मदत करणाऱ्याचे आपण सदैव ऋणी असले पाहिजे.
बुद्धीने कोणत्याही संकटातून बाहेर पडता येते.
