स्त्रीच्या शरीरात वेळोवेळी होणाऱ्या बदलांमुळे मूड बदलतो. याचा मानसिक आणि भावनिक आरोग्यावर परिणाम होणे स्वाभाविक आहे. मासिक पाळी आणि गर्भधारणेदरम्यान महिलांना सामान्यतः मूड स्विंगचा सामना करावा लागतो. त्यामुळे कधी महिला विनाकारण रडायला लागतात तर कधी तणाव वाढतो. ओव्हुलेशन दरम्यान महिलांच्या भावनिक आरोग्यावरही परिणाम होतो. ओव्हुलेशन मानसिक आरोग्यावर कसा परिणाम होतो ते जाणून घेऊया.
ओव्हुलेशनच्या आधी म्हणजे ओव्हुलेशन नंतर फॉलिक्युलर टप्प्यात स्त्रियांमध्ये नैराश्याची लक्षणे जास्त दिसतात. ओव्हुलेशन दरम्यान महिलांच्या शरीरात हार्मोनल बदल होतात. त्यामुळे तणावाची समस्या वाढते.
ओव्हुलेशन म्हणजे काय आणि ते कधी होते?
मासिक पाळीची वेळ महिलांमध्ये बदलते. परंतु सामान्यतः मासिक पाळी सुरू होण्याच्या 14 दिवस आधी ओव्हुलेशन 28 दिवसांचे असते. ओव्हुलेशन दरम्यान शरीरात पेटके, भूक बदलणे आणि मूड बदलणे यासह अनेक बदल जाणवतात.
ओव्हुलेशन दरम्यान शरीरातील इस्ट्रोजेनची पातळी वाढते. ल्युटिनायझिंग हार्मोन वाढू लागतो आणि अंडाशयांना निरोगी अंडी सोडण्यासाठी सिग्नल देतो की अंडाशयातून परिपक्व अंडी सोडण्याची वेळ आली आहे. ल्युटेनिझिंग हार्मोनच्या पातळीत वाढ झाल्यामुळे शरीरावर शारीरिक, मानसिक आणि भावनिक प्रभाव पडतो.
स्त्रीबिजांचा आणि मूडचा काय संबंध आहे?
ओव्हुलेशन दरम्यान महिलांमध्ये भावनिक बदल होऊ लागतात. यामुळे, ओव्हुलेशनपूर्वी, फॉलिक्युलर टप्प्यात सीरम एस्ट्रॅडिओलमुळे फॉलिकल्सचा आकार वाढू लागतो. अशा परिस्थितीत, ओव्हुलेशनच्या एक दिवस आधी एस्ट्रॅडिओलची पातळी वेगाने वाढते. यामुळे फीडबॅक मेकॅनिझम बदलू लागते, ज्यामुळे सीरम ल्युटेनिझिंग हार्मोनचे प्रमाण 10 पट वाढते. याला ल्युटेनिझिंग हार्मोन सर्ज म्हणतात.
वाढ प्रक्रियेनंतर 36 तासांनंतर अंडाशयातून अंडी बाहेर पडतात. वास्तविक हे हार्मोन्स मेंदूच्या हायपोथालेमसद्वारे नियंत्रित केले जातात. हे मूड, झोप, लैंगिक इच्छा, भूक, शरीराचे तापमान यासह अनेक कार्ये नियंत्रित करते. या संप्रेरकांमध्ये अचानक बदल झाल्यामुळे ओव्हुलेशन दरम्यान मूड बदलू शकतो.
ओव्हुलेशन दरम्यान मूड स्विंग कसे टाळावे
पुरेशी झोप घ्या- एकाच वेळी झोपण्याची आणि उठण्याची सवय पाळा. हे हार्मोनल असंतुलन टाळू शकते आणि मूड बदलण्यापासून शरीराचे संरक्षण करण्यास मदत करते. स्लीप पॅटर्न झोपेची गुणवत्ता वाढवते आणि शरीराला लठ्ठपणापासून वाचवते.
व्यायाम- मानसिक आरोग्याला चालना देण्यासाठी, तुमच्या दिनक्रमात व्यायामाचा समावेश करा. तुमच्या शारीरिक क्षमतेनुसार व्यायाम करा आणि काही वेळ चालणे आणि जॉगिंग करा. याशिवाय एरोबिक्स आणि योगासनांच्या मदतीने शरीराच्या अनेक समस्या टाळता येतात.
निरोगी जेवण खा- आहारात जीवनसत्त्वे आणि खनिजे यांसारख्या पोषक घटकांचा समावेश केल्यास प्रजनन क्षमता वाढण्यास आणि हार्मोन्स संतुलित करण्यास मदत होते. यासाठी ओमेगा 3 फॅटी ॲसिड, हेल्दी फॅट्स, फायबर आणि फोलेटयुक्त पदार्थांचा आहारात समावेश करा.
भरपूर पाणी प्या- पाण्याचे नियमित सेवन केल्यास शरीरातील थकवा, आळस आणि तणाव कमी होतो. यामुळे शरीर सक्रिय आणि निरोगी राहते. याशिवाय डिहायड्रेशनचा धोका कमी होऊ लागतो. पाणी आणि आरोग्यदायी पेये प्या.
आवडत्या कामांसाठी वेळ काढा- त्याच प्रकारचे काम करण्याऐवजी, स्वतःला तुमच्या आवडत्या कामांमध्ये गुंतवून घ्या. यामुळे मेंदूचे आरोग्य वाढते आणि सामाजिक वर्तुळही वाढते. मन सक्रिय ठेवून तणाव, नैराश्य आणि मूड स्विंग्स कमी करता येतात.
