हिंदी ही जगातील तिसरी सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे. संविधानाच्या आठव्या अनुसूचीमध्ये समाविष्ट केलेल्या अन्य 21 भाषांसोबत हिंदीला विशेष स्थान आहे. हिंदीला मातृभाषा म्हणून पुढे नेण्याच्या दिशेने कोणत्याही राज्याने झपाटय़ाने वाटचाल केली असेल तर ते देशाचे हृदय म्हटल्या जाणार्‍या मध्य प्रदेशचे आहे. याचे श्रेय राज्याचे मुख्यमंत्री शिवराजसिंह चौहान यांना जाते, जे हिंदी भाषेच्या संवर्धनासाठी सातत्याने कार्यरत आहेत.
युक्रेन, रशिया, जपान, चीन, किर्गिझस्तान आणि फिलीपिन्स सारख्या देशांप्रमाणे आता भारतातही वैद्यकीय शिक्षण मातृभाषेतून होणार आहे. देशात त्याची सुरुवात मध्य प्रदेशातून होत आहे. राज्यातील 97 डॉक्टरांच्या चमूने चार महिन्यांत रात्रंदिवस काम करून इंग्रजी पुस्तकांचे हिंदीत भाषांतर केले आहे. रविवारी, 16 ऑक्टोबर रोजी केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह रेड परेड ग्राउंडवर या पुस्तकांचे लोकार्पण करतील.
वैद्यकीय शिक्षण मंत्री विश्वास सारंग म्हणाले, एमपीच्या वैद्यकीय महाविद्यालयातील प्राध्यापक आणि हिंदी तज्ञांनी एमबीबीएस प्रथम वर्षाच्या पुस्तकांची अनुवादित आवृत्ती तयार केली आहे. या संपूर्ण प्रकल्पाला मंदार असे नाव देण्यात आले आहे. समुद्रमंथनात मंदार पर्वताच्या साहाय्याने ज्याप्रकारे अमृत काढले जाते, त्याची कल्पना मंदार या नावामागे होती. त्याचप्रमाणे इंग्रजी पुस्तकांचे हिंदीत भाषांतर झाले आहे. मंत्री म्हणाले की, मंदारमधील डॉक्टर आणि तज्ज्ञांनी विचारमंथन करून पुस्तके तयार केली आहेत. मंत्री सारंग म्हणाले की, मातृभाषेतून वैद्यकीय शिक्षण देणाऱ्या जगात भारतही आता सामील झाला आहे, याचा मला आनंद आहे.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या आवाहनावरून मध्य प्रदेशचे मुख्यमंत्री शिवराज सिंह चौहान यांनी वैद्यकीय शिक्षण विभागाला हे काम दिले होते. आम्ही 97 डॉक्टरांसह संगणक परिचालकांची टीम तयार केली. या संपूर्ण प्रक्रियेत विद्यार्थ्यांच्या तांत्रिक बाबी आणि भविष्यातील आव्हानांचीही काळजी घेण्यात आली आहे. हिंदीतील शब्दाचा अर्थ कळायला अवघड जाईल अशा पद्धतीने अनुवादित करून ही पुस्तके तयार करण्यात आली आहेत.
स्पाइन' सर्वांना समजते, हिंदी भाषांतरात 'स्प्रिंग' असे लिहिलेले नाही. तर, ग्रामीण भागातून हिंदीचे शिक्षण घेऊन एमबीबीएसमध्ये प्रवेश घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना सहज वाचता आणि समजेल, अशा अनुवादात पुस्तके तयार करण्यात आली आहेत. एमबीबीएस प्रथम वर्षाची बायोकेमिस्ट्री, फिजिओलॉजी आणि अॅनाटॉमीची तीन पुस्तके देवनागरी लिपीत तयार करण्यात आली असून, ज्यांचे शब्द हिंदीत उपलब्ध नाहीत, ते देवनागरीत लिहिण्यात आले आहेत.
अमित शाह रविवारी 16 ऑक्टोबर रोजी भोपाळ येथील लाल परेड मैदानावर वैद्यकीय अभ्यासाच्या हिंदीतील अनुवादित पुस्तकांचे प्रकाशन करतील. वैद्यकीय क्षेत्रातील 50 हजार विद्यार्थी या उपक्रमात सहभागी होणार आहेत. भोपाळच्या शासकीय, खाजगी वैद्यकीय, नर्सिंग, पॅरामेडिकल महाविद्यालयातील विद्यार्थी सहभागी होणार आहेत
