परदेशी नागरिकांसाठी लवकरच विशेष श्रेणी 'आयुष व्हिसा' सुरू करण्यात येणार आहे. त्याच्या मदतीने परदेशी नागरिक येथे येऊन पारंपारिक औषधांचा लाभ घेऊ शकतील. गुजरातमधील महात्मा गांधी मंदिरात बुधवारी तीन दिवसीय जागतिक आयुष गुंतवणूक आणि नवोपक्रम परिषदेच्या उद्घाटनप्रसंगी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले की भारत लवकरच पारंपारिक औषध उत्पादनांना ओळखण्यासाठी 'आयुष चिन्ह' जारी करेल.
पंतप्रधान म्हणाले की आयुष चिन्ह देशातील आयुष उत्पादनांच्या गुणवत्तेला सत्यता देईल. नवीनतम तंत्रज्ञानाचा वापर करून पुन्हा भेट दिलेली उत्पादने चिन्हांकित केली जातील. यामुळे जगभरातील लोकांना विश्वास मिळेल की ते दर्जेदार आयुष उत्पादने खरेदी करत आहेत. आयुष उत्पादनांच्या निर्यातीला चालना देण्यासाठी आम्ही गेल्या काही वर्षांत विविध देशांसोबत 50 हून अधिक सामंजस्य करार केले आहेत. यावेळी पंतप्रधानांनी 22 हजार कोटी रुपयांच्या विविध विकास प्रकल्पांची पायाभरणी केली.
150 देशांसाठी निर्यात बाजार खुले होईल
पीएम म्हणाले की आमचे आयुष तज्ञ भारतीय मानक ब्युरो (BIS) च्या सहकार्याने ISO मानके विकसित करत आहेत. यामुळे 150 हून अधिक देशांमध्ये आयुषसाठी निर्यातीची मोठी बाजारपेठ खुली होईल.
त्याचप्रमाणे, भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण (FSSAI) ने देखील गेल्या आठवड्यात त्यांच्या नियमांमध्ये 'आयुष अहार' नावाची नवीन श्रेणी जाहीर केली आहे. हे हर्बल पौष्टिक अन्न उत्पादनांची मोठ्या प्रमाणात सोय करेल. आयुष क्षेत्र 1800 कोटींहून अधिक आहे.
पंतप्रधान म्हणाले, 2014 मध्ये भारतातील आयुष क्षेत्र सुमारे 300 कोटी होते, ते आता 1800 कोटींहून अधिक झाले आहे. पारंपारिक औषधांच्या क्षेत्रात स्टार्टअप संस्कृतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी आयुष मंत्रालयाने अनेक मोठी पावले उचलली आहेत. मोदी म्हणाले की आयुष क्षेत्रासाठी पहिल्यांदाच गुंतवणूक शिखर परिषद आयोजित केली जात आहे.
जेव्हा कोविडचा उद्रेक सुरू झाला तेव्हा मी याबद्दल विचार केला. यावेळी 'आयुष काढा' आणि इतर तत्सम उत्पादनांमुळे लोकांची प्रतिकारशक्ती वाढण्यास मदत झाली आहे. या वर्षी आतापर्यंत 14 स्टार्टअप्स युनिकॉर्न क्लबमध्ये सामील झाले आहेत, असे ते म्हणाले. मला खात्री आहे की आयुषच्या क्षेत्रात लवकरच युनिकॉर्न स्टार्ट-अप उदयास येतील.
तुळशी भाई
पंतप्रधान मोदी म्हणाले, WHO चे महासंचालक डॉ. टेड्रोस हे माझे खूप चांगले मित्र आहेत. ते मला सांगत होते की भारतीय शिक्षकांनी त्यांना शिकवले. आज सकाळी ते मला भेटले तेव्हा म्हणाले की बघ भाऊ, मी पक्की गुजराती झालो आहे. मला काही गुजराती नाव द्या. यामुळेच आजपासून मी माझ्या मित्राचे नाव 'तुळशीभाई' ठेवतो. तुळशीचे नाव देण्याचे कारण स्पष्ट करताना पंतप्रधान म्हणाले, तुळशी ही एक अशी वनस्पती आहे, जी भारताच्या आध्यात्मिक वारशाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
पारंपारिक औषधांमध्ये नावीन्य वाढवण्यासाठी सरकारचे सहकार्य आवश्यक: WHO
डब्ल्यूएचओचे महासंचालक डॉ. टेड्रोस गेब्रेयसस यांनी बुधवारी सांगितले की, पारंपारिक औषधांच्या क्षेत्रात नाविन्यपूर्णतेला चालना देण्यासाठी सरकारी मदतीसह दीर्घकालीन धोरणात्मक गुंतवणूक देखील खूप महत्त्वाची आहे. डब्ल्यूएचओ प्रमुख म्हणाले की, सामान्यत: औषधांसाठी आणि विशेषतः पारंपारिक औषधांसाठी नवकल्पना परिसंस्थेला समर्थन देण्यासाठी आवश्यक सरकारी वचनबद्धतेसह दीर्घकालीन धोरणात्मक गुंतवणूक देखील आवश्यक आहे. डॉ. गॅब्रेयस यांनी पारंपारिक औषधांचा टिकाऊ, पर्यावरण-संवेदनशील आणि न्याय्य मार्गाने विकास करण्याचे आवाहन केले.
