अयोध्येच्या राम मंदिरात मंगळवार, 16 जानेवारीपासून अभिषेक विधी सुरू झाला आहे. ही पूजा सकाळी साडेनऊ वाजता सुरू झाली असून सुमारे 5 तास चालणार आहे. राम मंदिरात प्राणप्रतिष्ठा करण्यापूर्वी केल्या जाणाऱ्या या पूजेचे नाव प्रायश्चित पूजा आहे. 121 ब्राह्मण ही प्रायश्चित पूजा पूजा पूर्ण करतील. ही प्रायश्चित्त पूजा रामललाच्या जीवन अभिषेकाची सुरुवात मानली जाईल. ही प्रायश्चित पूजा काय आहे आणि त्याशी संबंधित नियम काय आहेत ते जाणून घेऊया.
काय आहे प्रायश्चित पूजा-
रामललाच्या प्राणप्रतिष्ठेपूर्वी केली जाणारी पूजा प्रायश्चित्त पूजा आहे. या पूजा विधीत शारीरिक, आंतरिक, मानसिक आणि बाह्य सर्व पद्धतीने प्रायश्चित केले जाते. अशा तिन्ही प्रकारे प्रायश्चित्त केले जाते. बाह्य प्रायश्चितासाठी यजमानाला 10 धार्मिक स्नान करावे लागते. या स्नानामध्ये पंच द्राव्य आणि इतर अनेक पदार्थांचा समावेश आहे. यासोबतच गोदान प्रायश्चित्तही आहे ज्यासाठी संकल्प केला जातो. यामध्ये यजमान गोदानाद्वारे प्रायश्चित्त करतात. यामध्ये काही रक्कम दान करून प्रायश्चित्तही केले जाते, या दानामध्ये सोने दान करणे देखील समाविष्ट आहे.
प्रायश्चित्त पूजा यजमानाद्वारे केली जाते. सामान्य पंडित असे करत नाहीत. या उपासनेमागील मूळ संकल्पना ही आहे की जाणूनबुजून किंवा नकळत केलेल्या पापांचे प्रायश्चित करणे. हा एक प्रकारचा शुद्धीकरण आहे जो कोणत्याही चुकांसाठी क्षमा मागण्यासाठी प्रायश्चित म्हणून केला जातो.
कर्मकुटी पूजा-
पूजा संपल्यानंतर कर्मकुटी पूजा देखील केली जाईल. या पूजेचा अर्थ यज्ञशाळा उपासना असा आहे. यज्ञशाळा सुरू होण्यापूर्वी हवन कुंडाची पूजा केली जाते. यामध्ये भगवान विष्णूची छोटीशी पूजा केली जाते आणि त्यानंतरच मंदिरात प्रवेश करता येतो. मंदिराच्या प्रत्येक भागात प्रवेश मिळवण्यासाठी पूजा केली जाते आणि त्यानंतरच उर्वरित पूजा विधी सुरू होतात.
पूजेसाठी किमान दीड ते दोन तास आणि विष्णूपूजेसाठी तेवढाच वेळ लागू शकतो. ही तपश्चर्या सकाळी साडेनऊ वाजता सुरू झाली असून सुमारे 5 तास चालणार आहे. 121 ब्राह्मण पूर्ण विधीपूर्वक ही पूजा करत आहेत.
