उत्तर प्रदेशात विधानसभेत आणि विधानसभेत जबरदस्त बहुमत प्रस्थापित करणारा भारतीय जनता पक्ष आता उत्तर प्रदेशच्या मदतीने राज्यसभेत अधिक मजबूत होणार आहे. उत्तर प्रदेशातून जुलैमध्ये रिक्त होत असलेल्या राज्यसभा सदस्यांच्या 11 जागांसाठी 10 जून रोजी निवडणक होणार आहे. उत्तर प्रदेशातून 31 सदस्य राज्यसभेवर जातात.
भारतीय जनता पक्षाच्या पाच, समाजवादी पक्षाच्या तीन, बहुजन समाज पक्षाच्या दोन आणि काँग्रेसच्या एका राज्यसभा सदस्यांचा कार्यकाळ संपल्यावर या निवडणुका होत आहेत. काँग्रेसचे कपिल सिब्बल ते उत्तर प्रदेशचे राज्यसभा सदस्य होते.
विधानसभा निवडणुकीसोबतच विधान परिषदेच्या निवडणुकीतही समाजवादी पक्षाने भारतीय जनता पक्षाला टक्कर दिली होती. आता राज्यसभा निवडणुकीतही भाजप आणि समाजवादी पक्ष यांच्यातच लढत आहे. ज्यात
11 राज्यसभा सदस्यांचा कार्यकाळ संपुष्टात येत असून, त्यापैकी सर्वाधिक पाच भाजपचे आहेत. यासोबतच समाजवादी पक्षाचे तीन, बहुजन समाज पक्षाचे दोन आणि काँग्रेसचे एक राज्यसभा सदस्य आहेत.
5 जुलै 2016 रोजी काँग्रेसने सर्वोच्च न्यायालयाचे ज्येष्ठ वकील आणि माजी केंद्रीय मंत्री सिब्बल यांना उत्तर प्रदेशमधून राज्यसभेवर पाठवले तेव्हा पक्षाकडे 29 आमदार होते. 2022 चा विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसचे दोनच आमदार विजयी झाले आहेत. यावेळी यूपीमध्ये काँग्रेसचे दरवाजे स्वत:साठी बंद झाले आहेत. काँग्रेसप्रमाणेच बहुजन समाज पक्षाचीही अवस्था अशीच आहे. फक्त एक आमदार आहे. बसपचे राज्यसभेतून निवृत्त होणारे दोन्ही बडे नेते सतीश चंद्र मिश्रा आणि अशोक सिद्धार्थ यांना सध्या वरच्या सभागृहात प्रवेशाची संधी दिसत नाही.
भारतीय जनता पक्षाचे सध्या उत्तर प्रदेशमधून 22 राज्यसभा सदस्य आहेत. उत्तर प्रदेशचे 31 खासदार राज्यसभेत प्रतिनिधित्व करतात. सपा पाच, बहुजन समाज पक्ष तीन आणि काँग्रेस एकच राज्यसभा सदस्य आहे. उत्तर प्रदेशात काँग्रेसची अवस्था बिकट आहे. पक्षाकडे फक्त दोन आमदार आहेत, तर सोनिया गांधी रायबरेलीमधून लोकसभा सदस्य आहेत. सतीश गौतम आता बसपाकडून राज्यसभेत असतील.
11 पैकी भाजपच्या 7 जागा निश्चित
भाजप युतीकडे राज्य विधानसभेत 403 पैकी 273 आमदार आहेत. प्रमुख विरोधी पक्ष समाजवादी पक्ष आणि मित्रपक्षांचे आमदार एकूण संख्या 125 होते. जुलैमध्ये उत्तर प्रदेशमध्ये राज्यसभेच्या 11 जागांपैकी रिक्त झालेल्या प्रत्येक जागेसाठी किमान 37 आमदारांचे मत आवश्यक आहे. त्यानुसार भाजपने युती केली त्यात सात जागा सहज जिंकता येणार असून तीन जागांवर सपा आघाडीचा विजय निश्चित आहे. खरी लढत अकराव्या जागेसाठी होणार असून, त्यासाठी दोन्ही आघाड्या उरल्या आहेत.
यूपीमधील 11व्या राज्यसभेच्या जागेवर कोणत्याही उमेदवाराच्या विजयासाठी काँग्रेस, राजा भैय्या यांचा जनसत्ता दल (डेमोक्रॅटिक) आणि बसपा यांची भूमिका महत्त्वाची ठरणार आहे. काँग्रेसचे दोन, जनसत्ता दल (डेमोक्रॅटिक) दोन आमदार असून बसपाचा एक आमदार आहे. यापैकी सपाला काँग्रेसचा पाठिंबा जवळपास निश्चित दिसत आहे. तसेच राजा भैय्या निवडणुकीपूर्वी ज्या प्रकारे सपा प्रमुख अखिलेश यांनी केले
यादव यांच्याशी मतभेद झाले तर ते भाजपसोबत जाऊ शकतात. सध्या तरी बसपाबाबत कोणताही अंदाज बांधणे कठीण आहे. भाजप आघाडीच्या सात उमेदवारांना मतदान केल्यानंतर 24 अतिरिक्त मते शिल्लक राहतील आणि सपा आघाडीकडे 19 अतिरिक्त मते असतील. सध्याच्या गुण-गणितानुसार, 11 व्या जागेवरही सत्ताधारी आघाडीचा वरचष्मा असू शकतो.
यांचा कार्यकाळ पूर्ण होत आहेत
भाजपचे मुस्लिम चेहरे जफर इस्लाम, शिव प्रताप शुक्ला, संजय सेठ, सुरेंद्र नागर आणि जय प्रकाश निषाद. सपामधून कार्यकाळ पूर्ण करणाऱ्यांमध्ये सुखराम सिंह यादव, रेवती रमण सिंग, विशंबर प्रसाद निषाद. सुखराम सिंह यादव यांचा मुलगा मोहित यादव नुकताच भाजपमध्ये दाखल झाला आहे. बसपचे सतीश चंद्र मिश्रा आणि अशोक सिद्धार्थ आणि काँग्रेसचे कपिल सिब्बल.
