राज्यातील सर्व कारागृहातील कैद्यांच्या मानसिकतेत सकारात्मक बदल घडवून आणण्यासाठी कम्युनिटी रेडिओ प्रकल्प सुरू करण्याचा निर्णय महाराष्ट्र सरकारने घेतला आहे. या प्रकल्पांतर्गत नागपूर, येरवडा, नाशिक, कोल्हापूर या मध्यवर्ती कारागृहांमध्ये यापूर्वीच कम्युनिटी रेडिओ प्रकल्प कार्यान्वित करण्यात आला आहे. गुन्हेगारी प्रवृत्ती दूर करण्यासाठी विविध कारागृहांमध्ये प्रेरक आणि माहितीपूर्ण कार्यक्रम आयोजित केले जातात. त्याचप्रमाणे रेडिओ समुदायाद्वारे त्यांच्यामध्ये अध्यात्म, ज्ञान आणि सेवाभाव विकसित करण्यासाठी कम्युनिटी रेडिओचा वापर केला जातो.
कम्युनिटी रेडिओ प्रकल्पाचा कैद्यांना फायदा होत असल्याचे कारागृह प्रशासनाच्या निदर्शनास आल्यानंतर राज्यातील सर्व कारागृहांमध्ये हा प्रकल्प राबविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. मात्र, कम्युनिटी रेडिओ प्रकल्प राबविताना महाराष्ट्र कारागृह नियमांचे पालन करावे लागणार असून, त्याची जबाबदारी संबंधित कारागृह अधीक्षकांना घ्यावी लागणार आहे. याशिवाय प्रकल्पाच्या अंमलबजावणीनंतर कैद्यांना होणारे फायदे, त्याचा सविस्तर अहवाल दरवर्षी अतिरिक्त पोलीस महासंचालक आणि कारागृह व सुधार सेवा महानिरीक्षक, पुणे यांना सादर करावा लागणार आहे.
देशभक्तीपर आणि उपदेशात्मक गाणी
राज्यातील प्रमुख कारागृहांमध्ये कम्युनिटी रेडिओची संकल्पना आधीपासूनच कार्यरत आहे. अभिनेता संजय दत्त येरवडा तुरुंगात असताना रेडिओ जॉकी म्हणून कम्युनिटी रेडिओमध्ये सहभागी झाला होता. सकाळी 7 ते 8 या वेळेत कैद्यांनी कम्युनिटी रेडिओद्वारे दिलेल्या माहितीनुसार रेडिओवर गाणी सादर केली जातात. यामध्ये प्रामुख्याने देशभक्तीपर आणि माहितीपूर्ण गाण्यांची माहिती स्वीकारली जाते. कैद्यांना जी गाणी ऐकावी लागतात ती चिठ्ठ्यांद्वारे एका बॉक्समध्ये टाकली जातात आणि दुसऱ्या दिवशी त्यांच्या शिफारशींनुसार गाणी वाजवली जातात आणि सादर केली जातात.
सकारात्मक ऊर्जा मिळते
कारागृह विभागाचे विशेष पोलीस महानिरीक्षक डॉ.जालिंदर सुपेकर म्हणाले की, कम्युनिटी रेडिओ प्रकल्पाच्या माध्यमातून कैद्यांमध्ये व्यक्तिमत्व विकास व सकारात्मक ऊर्जा निर्माण होत आहे. कैदी विनंत्या आणि गाणी सादर करतात. त्यामुळे त्यांच्यातील सुप्त गुण विकसित करण्याची संधी मिळते. काही ठिकाणी महिला कैदीही रेडिओ जॉकी म्हणून सहभागी होत आहेत. तुरुंगातून बाहेर आल्यानंतर त्यांना या कलेतून उपजीविकेचे साधनही मिळू शकते.
