भगवान श्रीकृष्ण आणि राधा यांचे नाते सामान्यतः पती-पत्नी नव्हे तर प्रियकर-प्रेयसी म्हणून ओळखले जाते. मात्र या दोघांच्या विवाहाची कथा ब्रह्मवैवर्त पुराणातही आढळते आणि विवाहाचे ठिकाणही सांगितले आहे. यानंतरही कुठेही श्रीकृष्णाचे त्यांच्या पत्नींसोबतचे चित्र किंवा मूर्ती नाही. श्रीकृष्णासोबत राधा सर्वत्र दिसते. याचे कारण राधाचे प्रेम 16108 बायकांपेक्षा अधिक होते. ही गोष्ट खुद्द भगवान श्रीकृष्णांनी रुक्मिणीला सांगितली होती.
अशी आख्यायिका आहे की एकदा सूर्यग्रहणाच्या वेळी देवी राधा माता यशोदा आणि नंद बाबा यांच्यासोबत कुरुक्षेत्रावर आली होती. त्यावेळी भगवान श्रीकृष्णाचा विवाह रुक्मिणीशी झाला होता. येथे राधा आणि कृष्णाची भेट झाली आणि रुक्मिणीनेही राधाला पहिल्यांदा पाहिले. रुक्मिणीने राधाला गरम दूध प्यायला दिले. राधाने हे दूध प्यायल्याने भगवान श्रीकृष्णाच्या अंगावर फोड आले. रुक्मिणीने श्रीकृष्णाच्या अंगावरील फोड पाहिल्यावर तिने कारण विचारले. श्रीकृष्णाने सांगितले की, राधाचे गरम दूध प्यायल्याने त्यांच्यासोबत असे घडले कारण राधा त्यांच्या हृदयात वास करते. राधाला त्रास होतो तेव्हा त्याचा माझ्यावर परिणाम होतो. राधाकृष्णाच्या प्रेमाच्या खोलवरची ही फक्त एक झलक आहे. त्यांच्या प्रेमाबाबत आणखी काही रंजक गोष्टी आहेत.
राधा आणि भगवान कृष्ण यांच्या वयात मोठा फरक होता. देवी राधा श्रीकृष्णापेक्षा वयाने मोठी होती. भगवान श्रीकृष्णाच्या जयंतीदिनी देवी राधा नांदगावला आई कीर्तीसोबत नंदरायच्या घरी आल्याची कथा आहे. त्यावेळी राधा 11 महिन्यांची होती आणि आईच्या मांडीवर बसली होती तर श्रीकृष्ण पाळणा डोलत होते. तसे, राधाकृष्णातही कुठेतरी 5 वर्षांचा फरक आहे, असेही म्हटले जाते.
अशी आख्यायिका आहे की देवी राधाचा विवाह श्रीकृष्णाची आई यशोदेचा भाऊ रायन याच्याशी झाला होता. अशा प्रकारे पाहिले तर राधा ही श्रीकृष्णाची मामी होती.
राधाकृष्णाच्या प्रेमाचे एक वेगळेपण आजही निधीवनमध्ये दिसते. असं म्हणतात की आजही राधाकृष्ण रोज रात्री इथे येतात. असे मानले जाते की हे तेच जंगल आहे जिथे श्रीकृष्णाने रासलीला रचली होती.
