Gaslighting गॅसलाइटिंग हा शब्द लायटरने वायू पेटवल्यासारखा वाटतो. पण या शब्दाचा या गोष्टीशी काहीही संबंध नाही. मेरियम-वेबस्टर डिक्शनरीमध्ये गॅसलाइटिंगची व्याख्या एखाद्या व्यक्तीचे मानसिक बदल, सामान्यत: कालांतराने ज्यामुळे पीडित व्यक्तीचे स्वतःचे विचार, वास्तविकतेची धारणा किंवा आठवणींच्या वैधतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होते आणि तो सामान्यतः गोंधळलेला असतो, आत्मविश्वास गमावतो आणि आत्म-सन्मान एखाद्याच्या भावनिक किंवा मानसिक स्थिरतेची अनिश्चितता ठरतो.
आजच्या काळात गॅसलाइटिंग म्हणजे एखाद्याला हाताळणे. यावरून असे दिसून येते की एखादी व्यक्ती दुसर्‍या व्यक्तीशी इतक्या प्रमाणात फेरफार करू शकते की त्याला स्वतःच्या आठवणी, भावना किंवा धारणांवर शंका येऊ शकते, ज्यामुळे त्याच्या मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. याबद्दल सविस्तर माहिती जाणून घ्या-
गॅसलाइटिंगचे कारण कोण बनू शकते?
- तुमचा जोडीदार
- तुमचे जवळचे मित्र
- जवळचे नातेवाईक
मानसिक आरोग्यावर गॅसलाइटिंगचा प्रभाव
गॅसलाइटिंगचा मानसिक आरोग्यावर खोल परिणाम होतो. हे इतके खोलवर जाते की पीडितांना असे वाटते की ते मानसिकदृष्ट्या अस्वस्थ आहेत, वाईट आठवणींनी पछाडलेले आहेत आणि त्यांच्यात अनेक कमतरता आहेत. यामुळे इतर अनेक प्रकारच्या मानसिक समस्या उद्भवू शकतात. जसे-
काळजी- पीडित कशावरही विश्वास करत नाही आणि आत्मविश्वास गमावतो.
नैराश्य- साहजिकच, भावनिक रीत्या फसवणूक झालेल्या कोणत्याही व्यक्तीला दुःख आणि निराशेच्या भावना निर्माण होऊ शकतात.
आत्मसन्मानात कमतरता - गॅसलाइटिंगमुळे आत्मविश्वास आणि आत्म-सन्मान कमी होतो, पीडित व्यक्तीच्या मनात नकारात्मक प्रतिमा निर्माण होते.
आयसोलेशन- पीडित एकटे होऊ शकतात कारण त्यांना हाताळले जाण्याची भीती वाटते आणि ते समाजापासून वेगळे होतात. कोणाशी तरी संबंध ठेवण्याची भीती वाटते.
गॅसलाइटिंग का होते?
आपल्या आजूबाजूला असे अनेक लोक सापडतील जे आपल्या जोडीदाराला नातेसंबंधात समान दर्जा देण्याऐवजी आपली शक्ती आणि नियंत्रण राखू इच्छितात. ज्यासाठी ते विविध प्रकारची कामे करतात. ते त्यांच्या जोडीदाराच्या सत्यतेवर शंका घेतात, त्यांच्याशी खोटे बोलतात आणि ते जे काही बोलतात त्यावर विश्वास ठेवत नाहीत. परिणामी गॅसलाइटिंगचा बळी स्वतःवर विश्वास ठेवत नाही. आपण मानसिकदृष्ट्या कमकुवत आहोत असे त्याला वाटू लागते. यामध्ये दिसणारी सर्वात विचित्र गोष्ट म्हणजे जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला गॅसलाइटिंग होते तेव्हा त्याला ते कोणत्याही प्रकारे चुकीचे वाटत नाही.
गॅसलाइटिंगपासून स्वतःचे संरक्षण कसे करावे?
गॅसलाइटिंग ओळखणे आणि त्याच्या तावडीपासून स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी आपल्याला आवश्यक असलेले कार्य करणे महत्वाचे आहे. हे टाळण्यासाठी आपल्या अंतःप्रेरणेवर आणि गृहितकांवर विश्वास ठेवणे महत्वाचे आहे. समर्थन किंवा मदतीसाठी तुम्ही कोणत्या विश्वासू लोकांशी किंवा मानसिक आरोग्य तज्ञांकडे जाऊ शकता. परिस्थितीचा आढावा घेणे आणि गॅसलायटरपासून स्वतःला दूर ठेवणे हे एक महत्त्वाचे पाऊल असू शकते. गॅसलाइटिंग हे मानसिक शोषण म्हणून पाहिले जाते परंतु जागरूकता पसरवून आणि ते अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेतल्यास, आपण अनेक लोकांना त्याचा बळी होण्यापासून वाचवू शकतो.
