Shravan Somwar Vrat श्रावण महिन्यात अनेक उपवास असतात, ज्यामध्ये श्रावणाच्या सोमवारी उपवास करणे विशेष महत्त्वाचे आहे. पण शास्त्रानुसार काही लोकांनी उपवास करू नये. मात्र, उपवास ठेवायचा असेल तर पंडितजींचा सल्ला जरूर घ्या.
1. मासिक धर्म : मासिक पाळीत असलेल्या महिलांनी उपवास करू नये. कारण या काळात अशुद्धता असते आणि उपवास करण्यात अडचण येते.
2. आजारी : आजारी व्यक्तीने व्रत करु नये. कोणताही आजार किंवा ताप असल्यास व्रत करु नये.
3. प्रवाशी : लांबच्या प्रवासाला निघालेल्याने उपवास करू नये. एखाद्या महत्त्वाच्या ठिकाणी प्रवास करायचा असला तरी उपवास ठेवण्याची गरज नाही.
4. सैनिक: एक सैनिक जो विशेष मोहिमेवर किंवा युद्धावर असतो. युद्धासारख्या स्थितीत उपवास सोडला जातो.
5. असंकल्पी : उपवास केल्याने उत्तेजना वाढण्याची किंवा उपवास मोडण्याची शक्यता असेल तर अशा असंकल्पी व्यक्तीनेही उपवास करू नये.
6. अशौच : अशौच अवस्थेत व्रत करु नये. अशौच अर्थात अशुद्ध, घाण इ.। म्हणजे स्नान केल्याशिवाय किंवा मादक पदार्थ सोडल्याशिवाय व्रत पाळता येत नाही.
7. अशक्त व्यक्ती : ज्याची शारीरिक स्थिती चांगली नाही त्यानेही उपवास करू नये. त्याने सर्वोत्तम फळे आणि अन्न वापरावे.
8. मुले: मुलांनी उपवास करू नये कारण त्यांचे शरीर निरोगी राहते तसेच शरीर विकसित होते.
9. वृद्ध: वडिलधार्‍यांनी त्यांच्या शारीरिक स्थितीनुसार उपवास ठेवू नये किंवा ते उपवासाचे पदार्थ खाऊन उपवास ठेवू शकतात.
10. शारीरिक किंवा मानसिक मेहनत घेणारे : घरातील अशी अनेक महत्त्वाची कामे आहेत जी करावी लागतात. जे शारीरिक किंवा मानसिक श्रम घेतात त्यांनी व्रत करू नये.
