भारताच्या रमेशबाबू प्रगनाननंदाने बुद्धिबळ विश्वचषकाची अंतिम फेरी गाठून इतिहास रचला. जेतेपदाच्या लढतीत जागतिक क्रमवारीत तीन दिवस झुंज दिल्यानंतर त्याने टायब्रेकर गमावला असेल, परंतु त्याने आधीच बरेच काही साध्य केले होते. 18 वर्षीय प्रज्ञानंधाने लाखो नवीन चाहते जिंकले आणि कोट्यवधी भारतीयांना आशा दिली की भारत पुढील अनेक वर्षे बुद्धिबळ जगतात राज्य करेल.
विश्वनाथन आनंद ने म्हटले आहे, बुद्धिबळात भारताची सुवर्ण पिढी आहे. प्रग्नानंदाचा अंतिम फेरीत पराभव झाला आणि बुद्धिबळ विश्वचषक जिंकणारा सर्वात तरुण खेळाडू होण्यापासून वंचित राहिला. तो जिंकला असता तर असे करणारा तो दुसरा भारतीय ठरला असता. याआधी विश्वनाथन आनंदने दोनदा विश्वचषक जिंकला आहे.
प्रज्ञानानंद एका सामान्य कुटुंबातून आले आहेत. त्यांचे वडील पोलिओ बाधित होते. पण त्यांनी आयुष्यात हार मानली नाही. ते बँकेत कामाला होते. टीव्हीवरून लक्ष विचलित करण्यासाठी मोठ्या बहिणीने प्रग्नानंदला बुद्धिबळ शिकवले आणि लवकरच प्रज्ञानंदाने त्याच्या पहिल्या शिक्षकाचा पराभव केला. यानंतर तो बुद्धिबळाच्या दुनियेत स्वबळावर पुढे गेला आणि त्याची उंची वाढत गेली.
प्रज्ञानानंद चे वडील पोलियो बाधित जाऊ शकलो नाही अशा परिस्थितीत ही जबाबदारी आईवर होती आणि तिने हे काम चोख पार पाडले. त्याची आई नागलक्ष्मी त्याला प्रत्येक स्पर्धेत घेऊन जात असे. आता त्याची आईही 18 वर्षांच्या प्रज्ञानानंदसोबत परदेशात जाते आणि दक्षिण भारतीय जेवण बनवते आणि त्याला खाऊ घालते. तिच्या मुलाला सामन्यांची तयारी करण्यास मदत करते आणि छोट्या छोट्या गोष्टींची ती काळजी घेते, पण बुद्धिबळाच्या जगात, प्रज्ञानानंद स्वत:हून बाजी मारत आहे.
प्रज्ञानानंद चे प्रशिक्षक आर बी रमेश यांचे म्हणणे आहे. की, गेमचे तपशील योग्यरित्या मिळवणे. विश्वचषक फायनलपूर्वी त्याच्या प्रशिक्षकाने सांगितले की, “तो बहुतेक वेळा स्वतःला हाताळत असतो. मी त्याच्याशी फक्त व्हॉट्सअॅपवर गप्पा मारतो. रात्री नऊ तास झोपणे, जेवण न सोडणे, खेळानंतर संध्याकाळी फिरायला जाणे आणि सामन्याच्या चार तास आधी तयारी करणे यासारख्या नित्यक्रमाचे पालन करत आहे.
त्याचे प्रशिक्षक विश्वचषकाच्या सामन्यात त्याच्या सोबत नव्हते. पण तो मॅच बाय मॅच चांगला होत राहिला. जागतिक क्रमवारीत 2 आणि 3 खेळाडूंचा पराभव केला. अंतिम फेरीत तो जगातील अव्वल खेळाडूकडून पराभूत झाला, पण सामना संपला तेव्हा विश्वविजेता त्याच्यासाठी टाळ्या वाजवत होता. प्रज्ञानानंद ने आगामी काळात अनेक मोठी विजेतेपदे जिंकण्याची अपेक्षा आहे.
