World brain tumor day : दरवर्षी 8 जून रोजी, जागतिक ब्रेन ट्यूमर दिवस (World Brain Tumor Day 2023) ब्रेन ट्यूमरसारख्या घातक रोगाबद्दल जागरूकता पसरवण्याच्या उद्देशाने जगभरात साजरा केला जातो. ब्रेन ट्यूमर मस्तकात पसरतो आणि म्हणूनच, याबद्दल जागरूकता पसरवणे. या आजाराची लक्षणे, प्रतिबंध आणि उपाय, ब्रेन ट्यूमर दिनानिमित्त जगभरात विविध कार्यक्रम आणि शिबिरे आयोजित केली जातात.जनतेमध्ये जनजागृती केली जाते जेणेकरून हा घातक आजार धोकादायक होण्याआधीच त्यावर नियंत्रण मिळवता येईल. ब्रेन ट्यूमर हा एक धोकादायक आजार आहे ज्यामध्ये मेंदूमध्ये स्नायूंच्या गाठी तयार होतात.
जागतिक ब्रेन ट्यूमर दिनाचा इतिहास (History of World Brain Tumor Day)
वर्ल्ड ब्रेन ट्यूमर डे पहिल्यांदा 2000 मध्ये जर्मनीमध्ये आयोजित करण्यात आला होता. मग ते जर्मन ब्रेन ट्यूमर असोसिएशन (नॉन प्रॉफिटेबल संस्था) ने आयोजित केले होते. यानंतर याला जागतिक आरोग्य संघटनेची मान्यता मिळाली आणि तेव्हापासून दरवर्षी 8 जून रोजी याचे आयोजन केले जाते. या दिवशी होणार्‍या सर्व कार्यक्रमांचा उद्देश लोकांना या आजाराबद्दल सांगणे हा आहे जेणेकरून किमान लोक या आजाराचे बळी ठरतील.
ब्रेन ट्यूमरची कारणे आणि लक्षणे (Causes and symptoms of brain tumor)
आपल्या शरीरात सतत नवीन पेशी तयार होत असतात आणि जुन्या पेशी मरत राहतात. पण जेव्हा काही कारणास्तव नवीन पेशी तयार होत राहतात आणि जुन्या पेशीही टिकून राहतात, तेव्हा मेंदूमध्ये पेशींचा एक गाठ तयार होतो. मात्र, ब्रेन ट्युमरची ओळख फार लवकर होत नाही. सुरुवातीला, रुग्णाला डोकेदुखी असते. दृष्टी कमकुवत होणे, स्मरणशक्ती कमकुवत होणे अशी लक्षणे दिसून येतात. याशिवाय मूड बदलणे, शरीराच्या एका बाजूला मुंग्या येणे, लक्ष न लागणे आणि शरीरात संतुलन न राहणे ही देखील त्याची लक्षणे आहेत. बर्‍याच वेळा रुग्णाला मळमळ वाटते, उलट्या होतात, थकवा येतो आणि नैराश्याची चिन्हे देखील दिसतात. रुग्णाला गोंधळल्यासारखे वाटते आणि बोलण्यात अडचण येते. ब्रेन ट्यूमरच्या लक्षणांमध्ये स्नायूंच्या उबळांचा समावेश होतो, ज्यामुळे स्नायू दुखतात. झोप न लागणे किंवा झोप कमी येणे हे देखील याचे लक्षण मानले जाते.
उपचार आणि प्रतिबंध प्रक्रिया (Treatment and prevention)
वर लिहिलेली लक्षणे शरीरात दिसल्यास त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. हॉस्पिटलमध्ये शस्त्रक्रिया, रेडिएशन थेरपी आणि केमोथेरपीद्वारे या आजारावर उपचार शक्य आहेत. पण हे तेव्हाच होऊ शकते जेव्हा या आजाराची लक्षणे सुरुवातीलाच ओळखली जातात. संतुलित जीवनशैली, मद्यपानापासून दूर राहणे, धूम्रपान आणि योग्य आहार यामुळे हा आजार टाळता येऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. व्यायाम नियमित केला पाहिजे. पुरेशी झोप आणि सकस आहार याची काळजी घ्या.
Edited by : Smita Joshi
