युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस (UPI) मुळे भारताच्या इलेक्ट्रॉनिक पेमेंट सिस्टममध्ये क्रांती झाली आहे. UPI ने सर्वांसाठी सोपे केले आहे. तुम्ही तुमच्या बँक खात्याशी लिंक केलेल्या UPI अॅपचा वापर करून एका मिनिटापेक्षा कमी वेळात कोणालाही, कुठेही पैसे पाठवू शकता. यासाठी भारतीय प्रामुख्याने Google Pay, Phone Pay आणि Paytm वापरतात.
UPI ने मनी ट्रान्सफरची प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा सोपी केली असतानाच, त्यामुळे सायबर गुन्ह्यांच्या घटनांमध्येही वाढ झाली आहे. अलीकडच्या काळात अशा अनेक घटना घडल्या आहेत ज्यात घोटाळेबाजांनी लोकांना त्यांची UPI खाती हॅक करण्यासाठी आणि त्यांच्या कमाईमध्ये प्रवेश करण्यासाठी विविध मार्गांनी फसवले आहे. अशा फसवणुकाला बळी पडू नये म्हणून तुम्ही काही गोष्टींची काळजी घेऊ शकता.
1 UPI पिन कधीही कोणाशीही शेअर करू नका-
यासाठी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही तुमचा 6 किंवा 4 अंकी UPI पिन कोणाशीही शेअर करू नका. UPI-सक्षम अॅप्स UPI व्यवहारापूर्वी पिन मागतात. म्हणून जेव्हा तुम्ही तुमचे बँक खाते तुमच्या UPI आयडीशी लिंक करता तेव्हा तुम्हाला एक विशेष पिन सेट करावा लागेल. हे नंतर एटीएम पिन प्रमाणे सुरक्षित पेमेंट सुरू करण्यासाठी वापरले जाते. म्हणूनच UPI पिन वैयक्तिक ठेवावा.
2 फोनवर स्क्रीन लॉक ठेवा-
तुमच्या फोनमध्ये अनेक आवश्यक अॅप्स, ईमेल आणि इतर महत्त्वाच्या गोष्टी आहेत, त्यामुळे तुम्ही तुमचा फोन नेहमी लॉक ठेवावा. UPI-सक्षम अॅप्स सुरक्षित व्यवहारांसाठी अॅप उघडण्यापूर्वी तुमचा फोन लॉक स्क्रीन पासवर्ड देखील विचारतात. तुमच्या फोनची चोरी किंवा गैरवापर झाल्यास फसवणूक होण्याची शक्यता देखील यामुळे कमी होते. यासह, अधिक सावधगिरी बाळगण्यासाठी लॉक स्क्रीन पासवर्ड वारंवार बदलण्याचे देखील सुचवले आहे.
3 व्यवहार करण्यापूर्वी नेहमी UPI आयडी सत्यापित करा-
UPI-सक्षम अॅप रिसीव्हरच्या अद्वितीय UPI आयडीवर पैसे हस्तांतरित करण्यात मदत करते. त्याचप्रमाणे, तुम्ही तुमचा युनिक UPI आयडी वापरून इतरांकडून पेमेंट स्वीकारू शकता. नेहमी योग्य UPI आयडी शेअर करा आणि जेव्हा तुम्हाला पैसे मिळवायचे असतील तेव्हा ते दोनदा तपासा. त्याचप्रमाणे, हस्तांतरण सुरू करण्यापूर्वी प्राप्तकर्त्याचा UPI आयडी नेहमी दोनदा तपासा. यामुळे तुम्हाला चुकीचे व्यवहार टाळता येतील आणि योग्य व्यक्तीला पैसे पाठवता येतील. तुमच्या खात्याची पडताळणी करण्यासाठी तुम्ही रु. 1 पाठवू किंवा प्राप्त करू शकता.
4 एकाधिक UPI अॅप्स वापरणे टाळा-
तुमच्या फोनवर इंस्टॉल केलेले एकापेक्षा जास्त UPI अॅप्स वापरल्याने गोंधळ होऊ शकतो. एकाधिक UPI अॅप्स वापरण्यात काही अर्थ नाही. तुम्ही कोणत्याही अॅपवरून कोणताही UPI व्यवहार मोफत करू शकता. UPI इंटरऑपरेबल असल्यामुळे कोणतीही बँक किंवा UPI अॅप वापरून दोन UPI वापरकर्त्यांमध्ये व्यवहार केले जाऊ शकतात. कोणीतरी तुमचा फोन नंबर वापरत असल्यास, तुम्हाला पेमेंट करण्यात समस्या येऊ शकतात.
5 असत्यापित लिंकवर क्लिक करू नका-
अनेक वापरकर्त्यांना एसएमएस किंवा ईमेलवर लिंक मिळतात, ज्यावर क्लिक केल्यानंतर अनेक घोटाळ्याची प्रकरणे समोर आली आहेत. त्यामुळे तुमच्या फोनवर येणाऱ्या कोणत्याही लिंकवर क्लिक करणे टाळा ज्याची पडताळणी झालेली नाही किंवा फिशरी दिसत आहे. या लिंक्सचा वापर अनेकदा तुमचा फोन हॅक करण्यासाठी आणि तुमची ओळख तसेच तुमचे बँकिंग पासवर्ड आणि पिन चोरण्यासाठी केला जातो. तुम्ही कधीही अशा लिंक्स पाहिल्यास, तुम्ही ते ताबडतोब हटवा किंवा स्त्रोत ब्लॉक करा.
