पागल बाबा मंदिर हे उत्तर प्रदेशातील मथुरा जिल्ह्यातील वृंदावन शहरात स्थित एक ऐतिहासिक मंदिर आहे. हे नऊ मजली मंदिर लोकांना भगवान श्रीकृष्णाच्या प्रेमळ क्रीडांगणाकडे प्रेरित करण्यासाठी स्थापन करण्यात आले होते. हे २२१ फूट उंच, पांढऱ्या दगडाचे मंदिर श्रीमद् लीलानंद ठाकूर जी (पागल बाबा) यांनी स्थापन केले होते. श्रीमद् लीलानंद ठाकूर जी महाराज स्वतः पागल बाबा या नावाने प्रसिद्ध होते, म्हणूनच लोक या श्री राधा-कृष्ण मंदिराला पागल बाबा मंदिर या नावाने ओळखतात. हे अद्वितीय मंदिर केवळ भारतीयांनाच आकर्षित करत नाही तर परदेशी पर्यटकांनाही आकर्षित करते आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर भक्तीप्रधान देशाचे महत्त्व देखील सिद्ध करते. मंदिराची देखभाल करण्यासाठी पाच लोकांचे मंडळ आहे. डीएम त्याचे अध्यक्ष आहेत. २० जणांची कार्य समिती देखील आहे.
मंदिराचा इतिहास
१९६९ मध्ये, श्रीमद् लीलानंद ठाकूर जी महाराजांनी देश-विदेशातील पर्यटकांचे वृंदावनकडे लक्ष वेधण्यासाठी एक भव्य मंदिर बांधण्याचा प्रकल्प आखला. वृंदावन मथुरा रस्त्यावर एक प्रचंड जमीन घेऊन, जिथे फक्त एक कोरडे मैदान होते, तिथे अल्पावधीतच लीलाधाम नावाचे एक विशाल नऊ मजली संगमरवरी मंदिर स्थापन करण्यात आले. २४ जुलै १९८० रोजी लीलानंद ठाकूरजी महाराजांनी आपले शरीर सोडून समाधी घेतली.
प्रसिद्ध कथा
एका आख्यायिकेनुसार, पागल बाबा पूर्वी न्यायाधीश होते. एका खटल्यात एका गरीब ब्राह्मणावर खोटे आरोप लावण्यात आले. ब्राह्मणाने न्यायालयात सांगितले की भगवान बांके बिहारी त्यांचे साक्षीदार असतील. एका गूढ व्यक्तीने हजर होऊन ब्राह्मणाला निर्दोष सिद्ध केले. ही व्यक्ती दुसरी तिसरी कोणी नसून स्वतः बांके बिहारी होती. हे पाहून न्यायाधीश (पागल बाबा) यांनी आपले पद सोडले आणि स्वतःला परमेश्वराच्या भक्तीत मग्न केले, त्यानंतर लोक त्यांना पागल बाबा म्हणू लागले.
मंदिराचे महत्त्व
या मंदिरात प्रत्येकाच्या इच्छा पूर्ण होतात असे मानले जाते. असे म्हटले जाते की बांके बिहारी स्वतः आपल्या भक्ताची साक्ष देण्यासाठी आले होते. विशेषतः पौर्णिमेच्या निमित्ताने हजारो भाविक या मंदिरात दर्शनासाठी येतात. असे म्हटले जाते की या दिवशी कोणताही भक्त रिकाम्या हाताने परतत नाही. असा दावा केला जातो की हे जगातील अशा प्रकारचे पहिले नऊ मजली मंदिर आहे. मंदिर आठ बिघामध्ये बांधले गेले आहे आणि येथे पाच बिघामध्ये गोठा आहे. मंदिराच्या परिसरात पागल बाबा रुग्णालय देखील बांधले आहे. येथे दररोज हजारो रुग्णांवर उपचार केले जातात. पागल बाबा मंदिरात दररोज हजारो लोकांना खिचडी दिली जाते.
मंदिराची वास्तुकला
पागल बाबा मंदिर नागर शैलीत बांधले आहे. पागल बाबा मंदिर हे आधुनिक स्थापत्यकलेचे एक उदाहरण मानले जाते. पांढऱ्या दगडाने जडलेले हे अतुलनीय मंदिर भारतातील पहिले मंदिर आहे. १८ हजार चौरस फूट आणि २२१ फूट उंचीच्या या मंदिराच्या प्रत्येक मजल्यावर पांढऱ्या दगडाने जडलेल्या देवांच्या मूर्ती स्थापित आहेत. बाबांनी ऐतिहासिक गोपेश्वर महादेवाजवळील भूतगळीमध्ये लीला कुंज देखील बांधला. नंतर लीला कुंजला जुने पागल बाबा म्हणून प्रसिद्धी मिळाली.
पागल बाबा मंदिरात, भाविक श्रीकृष्णाला माखन मिश्री, पंचामृत आणि पंजरी अर्पण करतात. याशिवाय, भाविक त्यांच्या भक्तीनुसार भगवानांना पेडा, बर्फी देखील अर्पण करतात.
कसे पोहचाल-
विमानतळ- पागल बाबा मंदिर, वृंदावन येथून सर्वात जवळचे विमानतळ दिल्लीतील इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे जे मंदिरापासून १६० किलोमीटर अंतरावर आहे. तुम्ही विमानतळावरून थेट मंदिरात टॅक्सीने जाऊ शकता किंवा तेथून स्थानिक वाहतूक वापरू शकता.
रेल्वे- वृंदावन येथून सर्वात जवळचे महत्त्वाचे रेल्वे स्टेशन मथुरा कॅन्ट स्टेशन आहे. मंदिरापासून ते सुमारे १७ किमी अंतरावर आहे, तुम्ही स्टेशनपासून थेट मंदिरापर्यंत कॅब घेऊ शकता. याशिवाय, तुम्ही बस-ऑटोने स्टेशनवरून मंदिरापर्यंत देखील पोहोचू शकता.
रस्ता मार्ग- दिल्लीहून वृंदावनला पोहोचण्यासाठी ३ तास लागतात. भाविक यमुना एक्सप्रेसवे आणि राष्ट्रीय महामार्ग ४४ द्वारे वृंदावनला पोहोचू शकतात. दिल्लीहून वृंदावनचे अंतर सुमारे १८५ किमी आहे. उत्तर प्रदेशातील सर्व प्रमुख शहरांमधून मथुरा येथे राज्य परिवहन महामंडळाकडून नियमित बस सेवा उपलब्ध आहेत. अनेक खाजगी बस ऑपरेटर उत्तर प्रदेशातील अनेक शहरे आणि गावांमधून मथुरा येथे धावतात.
