नरक चतुर्दशी सोमवार, २० ऑक्टोबर २०२५ रोजी साजरी केली जाईल.
नरक चतुर्दशी शुभ मुहूर्त
१९ ऑक्टोबर २०२५
चतुर्दशी तिथी सुरू होते: १९ ऑक्टोबर २०२५, दुपारी ०१:५१ वाजता.
चतुर्दशी तिथी समाप्त होईल: २० ऑक्टोबर २०२५, दुपारी ०३:४४ वाजता.
१९ ऑक्टोबर पूजा शुभ मुहूर्त:
संध्याकाळी ०५:४७ ते रात्री ०८:५७ पर्यंत.
पूजा गोधूलि मुहूर्त:
संध्याकाळी ०५:५८ ते ०६:२३.
पूजा निशीथ काल मुहूर्त
रात्री ११:४१ ते १२:३१ पर्यंत.
रूप चौदस अभ्यंग स्नान मुहूर्त
२० ऑक्टोबर २०२५ रोजी सकाळी ०५:०९ ते ०६:२५ पर्यंत.
नरक चतुर्दशीला शुभ योग
सर्वार्थ सिद्धी योग : दिवसभर
अमृत सिद्धी योग: संध्याकाळी ५:४९ ते दुसऱ्या दिवशी सकाळी ६:२५ पर्यंत.
नरक चतुर्दशी का साजरी केली जाते?
पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने अत्याचारी आणि दुष्ट राक्षस नरकासुराचा वध केला आणि नरकासुराच्या तुरुंगातून सोळा हजार शंभर मुलींना मुक्त केले आणि त्यांचा सन्मान केला. हा सण त्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे. असे मानले जाते की नरकासुर राक्षसाचा वध केल्यानंतर भगवान श्रीकृष्णाने ब्रह्म मुहूर्तावर तेल स्नान केले. म्हणूनच सूर्योदयापूर्वी पूर्ण विधीसह तेल स्नान करणे खूप शुभ मानले जाते.
नरक चतुर्दशीचे महत्त्व
नरक चतुर्दशी, ज्याला छोटी दिवाळी असेही म्हणतात, दिवाळीच्या अगदी एक दिवस आधी साजरी केली जाते. त्याचे विशेष महत्त्व पुढील गोष्टींमध्ये आहे:
वाईटावर चांगल्याचा विजय: पौराणिक कथेनुसार, या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने अत्याचारी राक्षस नरकासुराचा वध केला आणि नरकासुराच्या तुरुंगातून सोळा हजार शंभर मुलींना मुक्त केले. म्हणून, हा सण वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक मानला जातो.
पापांपासून मुक्तता: आश्विन कृष्ण चतुर्दशीच्या दिवशी सकाळी स्नान करून पूजा केल्याने व्यक्तीचे सर्व पाप दूर होतात आणि तो नैतिकदृष्ट्या शुद्ध होतो असे मानले जाते.
घरात आनंद आणि समृद्धी: या दिवशी धार्मिक पद्धतीने पूजा केल्याने घरात सकारात्मक ऊर्जा, समृद्धी आणि कल्याण येते.
आध्यात्मिक शुद्धीकरण: नरक चतुर्दशी आत्मनिरीक्षण आणि आध्यात्मिक शुद्धीकरणाची संधी प्रदान करते. या दिवशी केलेले धार्मिक विधी आणि दानधर्म मन आणि आत्मा दोन्ही शुद्ध करतात.
अशाप्रकारे, नरक चतुर्दशी केवळ धार्मिक महत्त्वच नाही तर एखाद्याच्या जीवनात नैतिकता, शुद्धता आणि समृद्धी देखील आणते.
नरक चतुर्दशी कशी साजरी करावी?
स्नान आणि शुद्धीकरण: सकाळी सूर्योदयापूर्वी कोमट तेलाने स्नान करा. याला "नरक मुक्ती स्नान" म्हणतात. असे केल्याने सर्व पापे धुऊन जातात असे मानले जाते.
घराची स्वच्छता: घराचा आणि अंगणाचा प्रत्येक कोपरा स्वच्छ करा. तुळशीचे रोप आणि प्रवेशद्वार हळद आणि कुंकूने सजवा.
दिवे लावा: अंधार आणि वाईटापासून मुक्तीचे प्रतीक म्हणून संपूर्ण घरात लहान दिवे लावा.
भोग आणि दान: या दिवशी अर्पण म्हणून मिठाई, फळे आणि पंचामृत तयार करा आणि ते गरजूंना दान करा.
नरक चतुर्दशी पूजा साहित्य यादी:
दिवा आणि तूप किंवा तेल
हळद, कुंकू आणि रोली
फुले आणि तांदळाचे दाणे
पाण्याचे भांडे
मिठाई, फळे आणि पंचामृत
भगवान श्रीकृष्ण किंवा काली मातेची मूर्ती किंवा चित्र
धूपकाठी
कलश
नरक चतुर्दशी पूजा पद्धत:
सकाळी सूर्योदयापूर्वी स्नान करा. तेलाने स्नान करणे अनिवार्य आहे.
पूजेचे ठिकाण स्वच्छ करा आणि तेथे लाल किंवा पिवळे कापड पसरवा.
भगवान श्रीकृष्ण किंवा देवी कालीची मूर्ती/चित्र स्थापित करा.
हळद, कुंकू, तांदळाचे दाणे आणि फुले अर्पण करा.
दीप प्रज्वलित करा आणि घराला अगरबत्तीने सुगंधित करा.
नैवेद्य (मिठाई, फळे आणि पंचामृत) तयार करा आणि देवतांना अर्पण करा.
या दिवशी देवतांना दान करणे विशेष शुभ मानले जाते. गरजूंना अन्न, कपडे किंवा पैसे दान करा.
पूजेनंतर, आरती करा आणि कुटुंबातील सर्व सदस्यांना आणि नातेवाईकांना प्रसाद वाटा.
अशा प्रकारे नरक चतुर्दशी साजरी केल्याने नरकासुराच्या पापांपासून मुक्तता होते आणि जीवनात सुख, समृद्धी आणि शांती प्राप्त होते.
नरक चतुर्दशी साजरी करण्याचे फायदे
सर्व पापांपासून आणि वाईट शक्तींपासून मुक्तता मिळते.
जीवनात सुख, समृद्धी आणि संपत्ती वाढते.
घरात सकारात्मक उर्जेचा प्रवाह वाढतो.
भगवान श्रीकृष्ण आणि देवी कालीच्या आशीर्वादाने, भय, त्रास आणि नकारात्मक प्रभाव दूर होतात.
कुटुंबात शांती, आरोग्य आणि सौभाग्य प्राप्त होते.
नरक चतुर्दशीला काय करावे?
सूर्योदयापूर्वी तेलाने स्नान करावे.
घर, अंगण आणि पूजास्थळ स्वच्छ करावे.
दिवा लावावा आणि घराच्या मुख्य प्रवेशद्वारावर हळद आणि कुंकूचा तिलक लावावा.
विहित विधीनुसार भगवान श्रीकृष्ण किंवा देवी कालीची पूजा करावी.
मिठाई, फळे आणि पंचामृत अर्पण करावे.
गरजूंना दान करावे.
नरक चतुर्दशीला काय करू नये?
या दिवशी भांडणे किंवा वाद घालणे टाळावे.
घर आणि पूजास्थळ घाणेरडे सोडू नये.
टीका करणे, चुकीचा अर्थ लावणे किंवा अपशब्द वापरणे टाळावे.
आळस आणि झोपेत जास्त वेळ घालवू नका.
चुकीच्या किंवा अनैतिक कृत्यांमध्ये सहभागी होऊ नका.
नरक चतुर्दशीला स्नान आणि पूजा करण्याचे ६ महत्वाचे फायदे
या दिवशी सूर्योदयापूर्वी उठणे, शरीराला तेल लावणे आणि चिरचिडीच्या पानांनी पाण्याने स्नान करणे हे अत्यंत शुभ मानले जाते. यामुळे पापे कमी होतात आणि सौंदर्य आणि कृपा प्राप्त होते.
या दिवशी स्नान केल्यानंतर, आपल्या जोडीदारासह भगवान विष्णू आणि भगवान कृष्ण मंदिरात जाणे अत्यंत पुण्यपूर्ण मानले जाते. यामुळे सर्व पापांचा नाश होतो.
शास्त्रांनुसार, या सणाला दिवे दान करणाऱ्यांना देवी लक्ष्मीकडून विशेष आशीर्वाद मिळतो आणि त्यांचे जीवन धन आणि समृद्धीने भरलेले असते.
नरक चतुर्दशीला देवी कालीची पूजा करण्याचे विशेष महत्त्व आहे. या दिवशी कालीची पूजा केल्याने जीवनातील सर्व संकटे दूर होतात असे मानले जाते.
या दिवशी अनेक ठिकाणी भगवान यमाची पूजा केली जाते आणि अकाली मृत्यूपासून संरक्षण आणि चांगल्या आरोग्यासाठी प्रार्थना केली जाते.
