हॉकी हा घराबाहेरील मैदानात खेळला जाणारा खेळ आहे, अतिशय रोमांचक खेळ. यामध्ये दोन संघ आहेत. ज्यामध्ये 11-11 खेळाडू आहेत. हॉकी हा भारताचा राष्ट्रीय खेळ आहे. आणि म्हणूनच याला राष्ट्रीय खेळ म्हणतात. कारण भारत हॉकीमध्ये अनेक वर्षे जगज्जेता होता. परंतु हॉकीला अधिकृतपणे राष्ट्रीय खेळ म्हणून घोषित करण्यात आलेले नाही. तरीही तो राष्ट्रीय खेळ मानला जातो. हॉकी हा एक खेळ आहे ज्यात दोन्ही वर्ग म्हणजे मुली आणि मुले खेळतात. यामध्ये फायबरपासून बनवलेली काठी म्हणता येईल. या स्टिकने खेळाडू रबर किंवा प्लॅस्टिकचा चेंडू नेट किंवा गोलमध्ये मारण्याचा प्रयत्न करतो. 4,000 वर्षांपूर्वी हॉकीचा उगम इजिप्तमध्ये झाला. याची सुरुवात भारतात 150 वर्षांपूर्वी झाली. बर्फात खेळल्या जाणाऱ्या आइस हॉकीच्या खेळामुळे त्याला मैदानात खेळला जाणारा खेळ म्हणतात. हॉकीचे अनेक प्रकार आहेत.
मैदानी हॉकी,आइस हॉकी,रोलर हॉकी, स्लेज हॉकी,स्ट्रीट हॉकी, अर हॉकी, बीच हॉकी, बॉल हॉकी, बॉक्स हॉकी, डेक हॉकी, फ्लोर हॉकी (जर्मनी) हॉकी खेळांचे अनेक प्रकार आहेत जसे की फूट हॉकी, जिम हॉकी, मिनी हॉकी, रॉक हॉकी, पॉन्ड हॉकी, पॉवर हॉकी, रोसेल हॉकी, स्टेकर हॉकी, टेबल हॉकी, अंडरवॉटर हॉकी, युनिसायकल हॉकी इ.
एक काळ असा होता की भारतात हॉकी खूप प्रसिद्ध होती. ध्यानचंद, आपल्या देशातील प्रसिद्ध खेळाडू, ज्यांना "हॉकीचा जादूगार" म्हणून ओळखले जाते. हॉकी हा भारताचा राष्ट्रीय खेळ आहे. यामध्ये भारताने ऑलिम्पिकमध्ये आठ सुवर्णपदके (1928 ते 1956) जिंकली. भारताने 1960 मध्ये रोम ऑलिम्पिकमध्ये रौप्य पदक आणि 1968 आणि 1972 मध्ये कांस्य पदक जिंकले. पण दुर्दैवाने यानंतरही भारत हॉकीमध्ये वारंवार मागे पडत गेला. असे असतानाही धनराज पिल्लईसारख्या लढाऊ खेळाडूंनी आपले महत्त्वाचे स्थान कायम राखले आणि आज हॉकी हा आपल्या देशाचा राष्ट्रीय खेळ आहे. आपल्या देशाने या खेळात इतके यश संपादन केले आहे की आज आपल्या देशात महिला हॉकी खेळली जात आहे.आणि विजयही मिळत आहे. भारतातील पहिला हॉकी क्लब कलकत्ता (1885-86) येथे स्थापन झाला. इथूनच भारतीय खेळाडूंनी ऑलिम्पिकची यशस्वी सुरुवात केली.
हॉकी खेळण्याचे नियम : हॉकी सामन्यात 35-35 मिनिटांचे दोन भाग असतात. प्रत्येक संघात 11 खेळाडू आहेत. 5 अतिरिक्त आहेत. ऑलिम्पिकमध्ये 12 संघ आहेत आणि म्हणून 6-6 गट केले आहेत. प्रत्येक संघ उर्वरित गटातील खेळाडूंसोबत एक सामना खेळतो. दोन्ही गटातील अव्वल दोन संघ उपांत्य फेरीत पोहोचतात. मागे राहिलेले संघ एकमेकांमध्ये मिसळतात. जेणेकरून प्रत्येक संघ 5 व्या ते 7 व्या क्रमांकापर्यंत पोहोचू शकतो. अशा प्रकारे उपांत्य फेरीपासून अंतिम फेरीपर्यंत पोहोचतो. आणि त्यापैकी एकाने सुवर्णपदक जिंकले.
लागणारी साधने-
हॉकी खेळण्यासाठी काही उपकरणे लागतात सुरीत रे.ज्यांची नावे खालीलप्रमाणे आहेत.
हेल्मेट, नेक गार्ड, शोल्डर पॅड्स, नी पॅड्स, एल्बो पॅड्स, जेएक्सट्रॅप विथ कप पॉकेट, प्रोटेक्टिव्ह कप, हॉकी स्टिक, हॉकी बॉल.
ही सर्व उपकरणे खेळाडूंच्या सुरक्षिततेसाठी आणि संरक्षणासाठी वापरली जातात, ज्यामध्ये ते पूर्णपणे सुरक्षितपणे खेळाचा आनंद घेऊ शकतात आणि त्यांना कोणत्याही समस्येचा सामना करावा लागत नाही.
हॉकी खेळण्याचे आरोग्य फायदे : खेळ हे आपल्या आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहेत. आणि हे आपणा सर्वांना माहीतच आहे. हॉकी खेळ आपल्याला मनोरंजनासोबतच शिस्तीचा धडा शिकवतो. हॉकी असो किंवा इतर कोणताही खेळ, सर्वांचे काही नियम आहेत. पाळणे आवश्यक आहे.हॉकी खेळल्याने खेळाडूच्या शरीरात ऊर्जा येते.खेळामुळे मनात आत्मविश्वास निर्माण होतो.जीवनात संघर्षाची प्रवृत्तीही जागृत होते.त्यातून जातीय सलोखाही निर्माण होतो.असे घडते की जीवनात एक खेळाडू, निरोगी आत्मा निरोगी शरीरात वास करतो, ही म्हण प्राचीन काळापासून हॉकी खेळाशी जोडलेली आहे.
