ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथीला निर्जला एकादशी व्रत केले जाते. यावर्षी निर्जला एकादशीचे व्रत बुधवार 31 मे रोजी आहे. याला भीमसेनी एकादशी किंवा पांडव एकादशी असेही म्हणतात. या दिवशी निर्जला व्रत ठेवला जातो, व्रताच्या सुरुवातीपासून पारणापर्यंत पाणी पिऊ नये. यामुळे, सर्व एकादशी व्रतांमध्ये हे सर्वात कठीण मानले जाते. ज्येष्ठ महिन्यात कडक उष्णतेमुळे तहान जास्त लागते, अशा स्थितीत निर्जला एकादशीच्या दिवशी पाण्याने भरलेला कलश दान करून उपवास केल्यास सर्व एकादशी व्रताचे पुण्य फळ मिळते. निर्जला एकादशी व्रताचा मुहूर्त आणि भीमसेनी एकादशीचा इतिहास जाणून घ्या.
यावर्षी निर्जला एकादशी व्रत (Nirjala Ekadashi 2023) 31 मे 2023, बुधवारी पाळण्यात येणार आहे. या वेळी एकादशी तिथी 30 मे, मंगळवारी दुपारी 01.07 पासून सुरू होईल आणि 31 मे, बुधवारी दुपारी 01.45 वाजता समाप्त होईल. आणि ही एकादशी 01 जून रोजी साजरी केली जाईल. परण म्हणजेच उपवास सोडण्याची सर्वात योग्य वेळ सकाळी 05.24 ते 08.10 पर्यंत असेल. पारणतिथीच्या दिवशी दुपारी 01.39 वाजता द्वादशी तिथी समाप्त होईल.
निर्जला एकादशीला भीमसेनी एकादशी का म्हणतात?
पौराणिक कथेनुसार, जेव्हा वेद व्यासजींनी पांडवांना एकादशीचे व्रत करण्याचा संकल्प केला तेव्हा भीमसेनच्या मनाला काळजी वाटू लागली. त्यांनी वेद व्यासजींना विचारले की, तुम्ही प्रत्येक महिन्याच्या प्रत्येक दिवशी उपवास ठेवण्यास सांगत आहात, पण ते एक वेळही अन्नाशिवाय राहू शकत नाहीत, मग ते उपवास कसे ठेवणार? त्यांना एकादशीच्या उपवासाचे पुण्य मिळणार नाही का?
तेव्हा वेद व्यास जी म्हणाले की, ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशीचे व्रत केल्यास वर्षभरातील सर्व एकादशी व्रतांचे पुण्य प्राप्त होते. हे निर्जला एकादशी व्रत आहे. निर्जला एकादशीचे व्रत केल्याने कीर्ती, पुण्य आणि सुख प्राप्त होते. मृत्यूनंतर भगवान विष्णूच्या कृपेने मोक्षही मिळेल.
तेव्हा भीमसेनाने निर्जला एकादशीचे व्रत केले. या कारणास्तव निर्जला एकादशीला भीमसेनी एकादशी किंवा पांडव एकादशी असेही म्हणतात.
