सत्यनारायण कथेचे महत्व : स्कंदपुराणातील विवाह विभागात सतनारायण भगवान (Satyanarayan) यांची कथा सांगितली आहे. ही कथा सांगणाऱ्या व्यक्तीच्या सर्व मनोकामना पूर्ण होतात असा विश्वास आहे. यासोबतच ही कथा आपली उपयुक्तताही अनेक प्रकारे सिद्ध करते. भगवान सत्यनारायण यांच्या कथेतून समाजातील सर्व घटकांना सत्याचे शिक्षण मिळते. संपूर्ण भारतभर असे असंख्य लोक आहेत जे पूर्ण भक्तिभावाने ही कथा करतात. जे या कथेचे नियम पाळतात आणि व्रत करतात. सत्यनारायण भगवानांची व्रत कथा गुरुवारी करता येईल. असे मानले जाते की भगवान सत्यनारायण यांची कथा ही भगवान विष्णूच्या वास्तविक रूपाची कथा आहे.
पंचांगानुसार प्रत्येक पौर्णिमेला सत्यनारायणाची पूजा केली जाते. या दिवशी भगवान श्री हरी विष्णूच्या नारायण रूपाची पूजा केली जाते.
असे मानले जाते की हे व्रत केल्याने जीवनातील सर्व दुःख आणि दारिद्र्य नष्ट होते आणि जीवनात सुख, शांती आणि समृद्धी येते. या कथेचे दोन मुख्य विषय आहेत, त्यापैकी एक संकल्पना विसरणे आणि दुसरा भगवान सत्यनारायणाच्या प्रसादाचा अपमान करणे. सत्यनारायण व्रत कथेत वेगवेगळ्या अध्यायांमध्ये छोट्या छोट्या कथांद्वारे सत्याचे पालन न केल्यास कोणते संकट येतात हे सांगितले आहे.
सत्यनारायण कथेचे महत्त्व
नारायणाच्या रूपात सत्याची पूजा करणे म्हणजे सत्यनारायणाची पूजा होय. याचा अर्थ असाही होतो की जगात हरिनारायण हे एकमेव सत्य आहे, बाकीची माया आहे. संपूर्ण जग केवळ सत्यामध्ये सामावलेले आहे. सत्याच्या साहाय्याने भगवान शिव पृथ्वी धारण करतात. समाजातील कोणत्याही घटकातील व्यक्तीने सत्याला देव मानून निष्ठेने ही व्रतकथा ऐकली तर त्याला त्याच्या इच्छेनुसार फळ मिळते.
सत्य नारायण कथेनुसार, एकदा भगवान श्री हरी विष्णू शिवसागरात विश्रांती घेत होते, त्यावेळी नारद तेथे आले, नारदांना पाहून भगवान विष्णूंनी त्यांना विचारले - हे महर्षी, तुमच्या येण्याचे प्रयोजन काय? तेव्हा नारदजींनी श्री हरी विष्णूंना सांगितले की, हे भगवान, तूच परमेश्वर आहेस, तूच सर्वज्ञ आहेस, मला एवढा सोपा आणि छोटासा उपाय सांगा, ज्याने पृथ्वीवरील लोकांचे कल्याण होऊ शकेल. त्यांचे बोलणे ऐकून भगवान विष्णू म्हणाले - हे देवा ! ज्याला ऐहिक सुख उपभोगायचे आहे आणि मरणोत्तर स्वर्गात जायचे आहे, त्याने सत्यनारायण पूजा अवश्य करावी.
भगवान विष्णूंनी देव ऋषी नारदांना सत्यनारायणाच्या कथेची संपूर्ण माहिती दिली, भगवान विष्णूंनी सांगितलेल्या सर्व कथा मुनी वेद व्यासांनी स्कंद पुराणात वर्णन केल्या आहेत. यानंतर सुखदेव मुनींनी ऋषीमुनींना या व्रताबद्दल सांगितले आणि सत्यनारायण कथेचे व्रत करणारे सर्व लोक जसे की वृद्ध लाकूडतोडे, श्रीमंत शेठ, गोरक्षक आणि लीलावती-कलावती सत्यनारायण कथेचा भाग बनले.
भगवान सत्यनारायण या मंत्राची
कथा ऐकण्यासोबतच “ओम श्री सत्य नारायणाय नमः” चा १०८ वेळा जप करा. (अस्वीकरण: या लेखात दिलेली सूचना आणि माहिती सामान्य गृहितकांवर आधारित आहे. वेबदुनिया त्याची पुष्टी करत नाही. कृपया त्यांची अंमलबजावणी करण्यापूर्वी संबंधित तज्ञाशी संपर्क साधा)
