डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या नवीन टॅरिफ धोरणामुळे पुन्हा एकदा जागतिक स्तरावर खळबळ उडाली आहे, परंतु यावेळी मागे हटण्याऐवजी चीनने थेट युद्धाचा बिगुल वाजवला आहे. अमेरिकेने 4 मार्च 2025 पासून चिनी वस्तूंवर 10% नवीन शुल्क लादल्यानंतर चीनने खुले आव्हान दिले आहे. ट्रम्प यांनी काँग्रेसमध्ये केलेल्या भाषणानंतर वॉशिंग्टनमधील चिनी दूतावासाने सोशल मीडियावर एक भयानक पोस्ट पोस्ट केली, ज्यामध्ये म्हटले आहे की, "ते टॅरिफ वॉर असो, ट्रेड वॉर असो किंवा इतर कोणतेही युद्ध असो, जर अमेरिकेला लढायचे असेल तर आम्ही शेवटपर्यंत लढण्यास तयार आहोत!" हे विधान दोन्ही देशांमधील आधीच सुरू असलेल्या आगीत तेल ओतण्यासारखे आहे. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की फेब्रुवारीमध्येही ट्रम्प प्रशासनाने चीनवर 10% शुल्क लादले होते, त्यानंतर आता एकूण शुल्क 20% पर्यंत पोहोचले आहे.
ट्रम्प यांचे आव्हान आणि चीनची गर्जना- ट्रम्प यांनी आपल्या भाषणात भारत, चीन आणि युरोपियन युनियनवर अमेरिकन वस्तूंवर, विशेषतः ऑटोमोबाईल्सवर मोठ्या प्रमाणात कर लादल्याचा आरोप केला. ते म्हणाले होते, "ते आमच्यावर जे काही कर लादतील, ते आम्ही त्यांच्यावरही लादू." पण यावेळी चीनने प्रत्युत्तर देण्यात उशीर केला नाही. बीजिंगने स्पष्ट केले की ते दबावापुढे झुकणार नाही किंवा मागे हटणार नाही. चिनी दूतावासाच्या या विधानामुळे ट्रम्पच्या प्रत्येक हालचालीला उत्तर देण्यास ते तयार असल्याचा स्पष्ट संदेश मिळाला आहे. हे फक्त शब्दांचे युद्ध आहे की जागतिक अर्थव्यवस्थेला खरोखरच हादरवून टाकणारे एक नवीन व्यापार युद्ध सुरू होणार आहे?
5% विकास लक्ष्य: चीनची आर्थिक रणनीती
दरम्यान, अमेरिकेसोबत वाढत्या तणावानंतरही चीनने आपल्या आर्थिक महत्त्वाकांक्षा मागे घेतलेल्या नाहीत. बुधवारी नॅशनल पीपल्स काँग्रेस (एनपीसी) च्या उद्घाटन सत्रात, पंतप्रधान ली केकियांग यांनी 2025 साठी 5% जीडीपी वाढीचे लक्ष्य जाहीर केले. ट्रम्प यांच्या नवीन टॅरिफ हल्ल्यामुळे चिनी निर्यातीवर मोठा परिणाम होऊ शकतो हे लक्षात घेता हे ध्येय आणखी धाडसी वाटते. "आम्ही देशांतर्गत मागणी वाढवू, 1.2 कोटी नवीन नोकऱ्या निर्माण करू आणि उच्च तंत्रज्ञान उद्योगांना प्रोत्साहन देऊ," असे ली यांनी त्यांच्या अहवालात म्हटले आहे. विशेषतः आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस आणि 6G सारख्या क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करण्याची योजना आहे.
पण हे ध्येय प्रत्यक्षात येईल का? - ट्रम्पच्या टॅरिफ आणि जागतिक मंदीच्या दबावाखाली 5% वाढ साध्य करणे सोपे होणार नाही असे अर्थतज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. तथापि, गेल्या वर्षी डिसेंबरमध्ये निर्यातीत 10.7% वाढ आणि 1 ट्रिलियन डॉलर्सच्या व्यापार अधिशेषामुळे चीनला आत्मविश्वास मिळाला आहे. तरीही ट्रम्प यांचे नवीन धोरण हे संतुलन बिघडू शकते.
जागतिक व्यासपीठावर खळबळ, भारतावरही नजर- ट्रम्पच्या टॅरिफ धोरणाचा परिणाम केवळ चीनपुरता मर्यादित नाही. यामुळे भारतावरही दबाव येऊ शकतो, कारण ट्रम्प यांनी भारतावर 100% कर लादण्याचा उल्लेख करत “प्रतिशोधात्मक कर” बद्दल बोलले होते. गोल्डमन सॅक्सच्या अहवालानुसार, जर अमेरिकेने मोठ्या प्रमाणात शुल्क लादले तर भारताच्या जीडीपी वाढीवर 0.6% पर्यंत परिणाम होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत भारतही या युद्धाचा भाग होईल का? हा प्रश्न अजूनही हवेतच आहे.
पुढे काय, युद्ध की तडजोड?
चीनची ही गर्जना आणि ट्रम्प यांचे आक्रमक धोरण जागतिक अर्थव्यवस्थेसाठी मोठा धोका बनू शकते. शेअर बाजार आधीच कोसळण्यास सुरुवात झाली आहे आणि ग्राहकांना किमती वाढण्याची भीती वाटत आहे. हे युद्ध फक्त शब्दांपुरते मर्यादित राहील का, की दोन्ही देश प्रत्यक्षात आर्थिक युद्धात उतरतील? जर चीन आपल्या शब्दावर ठाम राहिला आणि ट्रम्प यांनी 60% कर लावण्याचे आश्वासन पूर्ण केले तर हे युद्ध केवळ या दोन देशांवरच नाही तर संपूर्ण जगावर परिणाम करू शकते.
