देशाच्या रक्षणासाठी भारतीय सैन्य सदैव तत्पर आहे. हवा, जल आणि जमीन या तिन्ही क्षेत्रात भारतीय लष्कराने देशाच्या सुरक्षेची कमान सांभाळली. यासोबतच भारतीय तटरक्षक दलाचे योगदानही खूप महत्त्वाचे आहे, जे भारतीय किनारपट्टीचे रक्षण करण्यासाठी चोवीस तास सतर्क असतात. भारतीय तटरक्षक दलासाठी आजचा दिवस महत्त्वाचा आहे. आजच्या दिवशी म्हणजे 01 फेब्रुवारी रोजी, 1977 साली त्याची स्थापना झाली. भारतीय तटरक्षक दल संरक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत काम करते. रुस्तमजी समितीच्या शिफारसीनुसार विशेष आर्थिक क्षेत्रांची देखरेख आणि संरक्षण करण्यासाठी याची स्थापना करण्यात आली.
भारतीय तटरक्षक दलाचे कार्य
तटरक्षक दलाची मुख्य कार्ये म्हणजे सुरक्षा, प्रदूषण नियंत्रण आणि किनारपट्टीवरील विशेष आर्थिक झोनमधील कायदा व सुव्यवस्था राखणे. याव्यतिरिक्त, तटरक्षक दल खालील महत्त्वपूर्ण कार्ये करते:
तटरक्षक सुरक्षा समितीशी समन्वय साधणेराष्ट्रीय सागरी बचाव आणि शोध समन्वय प्राधिकरणतटीय आणि सागरी सीमा गुप्तचर संस्थापाणवठ्याच्या क्षेत्राचे तटरक्षक
किनार्‍यांचे रक्षण आणि संरक्षण करण्याची जबाबदारीही तटरक्षक दलाची असते. नौदल किनाऱ्यांसमोरील सागरी क्षेत्राचे रक्षण करते. 1960 च्या दशकात सतत समुद्र तस्करी, किनार्‍याजवळ मोठ्या प्रमाणात मासेमारी करणा-या बेकायदेशीर हालचालींचा शोध न लागणे, विशेषत: मासेमारी क्राफ्ट/नौक्यांच्या नोंदणीसाठी कोणतीही प्रभावी पद्धत अस्तित्वात नसताना, इत्यादींमुळे देशाला मोठ्या प्रमाणावर त्रास सहन करावा लागत होता. आर्थिक नुकसान. हे नुकसान टाळण्यासाठी प्रभावी नियम आणि कारवाईसाठी रुस्तमजी आयोगाची स्थापना करण्यात आली. आणि याच आयोगाने नौदलासह तटरक्षक दलाची गरज ओळखून शिफारस केली. रुस्तमजी समितीच्या शिफारशींचा सचिवांनी विचार केला आणि 7 जानेवारी 1976 रोजी स्वीकारला.
आज नौदलासह भारतीय तटरक्षक दलाला देशाच्या किनारपट्टीच्या संरक्षणात महत्त्वाचे स्थान आहे. यासोबतच नद्यांना पूर आल्यासारखी परिस्थिती हाताळण्यात तटरक्षक दलाचीही विशेष भूमिका असते.
