World Consumer Rights Day 2022: दरवर्षी 15 मार्च रोजी, जागतिक ग्राहक हक्क दिन साजरा केला जातो. 15 मार्च 1962 रोजी राष्ट्राध्यक्ष जॉन एफ केनेडी यांनी यूएस काँग्रेसला एक विशेष संदेश पाठवला होता आणि म्हणूनच हा दिवस त्यांच्यापासून प्रेरित होता. संदेशात, त्यांनी औपचारिकपणे ग्राहक हक्कांच्या मुद्द्यावर भाष्य केले. असे करणारे ते पहिले नेते होते. जागतिक ग्राहक हक्क दिनामागील इतिहास असा आहे की 1983 मध्ये पहिली ग्राहक चळवळ पाळण्यात आली आणि तेव्हापासून हा दिवस महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर आणि मोहिमांवर कारवाई करण्यासाठी दरवर्षी साजरा केला जातो.
जागतिक ग्राहक हक्क दिनाचे महत्त्व
भारतात 24 डिसेंबर रोजी राष्ट्रीय ग्राहक हक्क दिन साजरा केला जातो. कारण त्याच दिवशी भारताच्या राष्ट्रपतींनी ऐतिहासिक ग्राहक संरक्षण कायदा १९४९चा कायदा स्वीकारला. तथापि, जागतिक ग्राहक हक्क दिन या दिवशी म्हणजे केवळ 15 मार्च रोजी साजरा केला जातो. तुम्हाला माहिती आहे का भारतात ग्राहकांचे अधिकार काय आहेत? ग्राहक अधिकाराची व्याख्या 'माहितीचा अधिकार' आहे, ग्राहक व्यवहार, अन्न आणि सार्वजनिक वितरण मंत्रालयाने खालील अधिकार सूचीबद्ध केले आहेत:
जागतिक ग्राहक हक्क दिन 2022 ची थीम
जागतिक ग्राहक हक्क दिन दरवर्षी साजरा केला जातो परंतु दरवर्षी हा दिवस एका खास थीमनुसार बनवला जातो. यावर्षी जागतिक ग्राहक हक्क दिन 2022 ची थीम 'फेअर डिजिटल फायनान्स' आहे.
जागतिक ग्राहक हक्क दिन का साजरा केला जातो?
प्रत्येक 15 मार्च हा ग्राहक हक्क आणि ग्राहक चळवळीच्या गरजा आणि जागतिक ग्राहक हक्क दिन याविषयी जागतिक जागरूकता वाढवण्याचा एक प्रसंग आहे. जे सर्व ग्राहकांच्या हक्कांचा आदर आणि संरक्षण करण्याचे समर्थन करते.
याशिवाय हा दिवस बाजाराचा गैरवापर आणि त्या अधिकारांना कमकुवत करणारा सामाजिक अन्याय आणि बाजारपेठेतील फसवणूक, भेसळ, एमआरपीपेक्षा जास्त किंमत, वजन न करता विक्री करणे किंवा मोजमापात अनियमितता, सेवा न देणे या गोष्टींचाही उल्लेख करतो. हमी आणि कालबाह्यता तारखेनंतर किंवा सील तुटलेली वस्तू विकणे किंवा बिले न भरणे आणि फसवणूक यासारख्या गुन्ह्यांना विरोध करते.
1. सुरक्षिततेचा अधिकार
2. माहिती मिळण्याचा अधिकार
3. निवडण्याचा अधिकार
4. ऐकण्याचा अधिकार.
5. समस्या सोडवण्याचा अधिकार
6. ग्राहक शिक्षणाचा अधिकार.
