- विकास सिंह
कोरोनामधील डेल्टा प्लस व्हेरियंटच्या वाढत्या घटनांनंतर आता केंद्र सरकारने राज्यांना 'व्हेरियंट ऑफ कन्सर्न' म्हणजेच सल्लागारानुसार कोरोनाचे चिंताजनक प्रकार घोषित करून राज्यांना सतर्क केले आहे. केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयाने मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र आणि केरळला डेल्टा प्लस प्रकारात सावध राहण्याचा सल्ला दिला आहे. महाराष्ट्रानंतर आता मध्य प्रदेशात कोलोनाच्या डेल्टा प्लस व्हेरियंटची प्रकरणे सातत्याने वाढत आहेत. कोरोनाचा डेल्टा प्लस प्रकार आतापर्यंतचा सर्वात शक्तिशाली प्रकार असल्याचे म्हटले जाते.
कोरोनाचा डेल्टा प्लस व्हेरियंट काय आहे? आणि हे इतके धोकादायक का आहे? हे आज देशातील सर्वाधिक चर्चेचे केंद्रस्थानी आहे. लस कोरोनाच्या डेल्टा प्लस प्रकारावर परिणाम करणार नाही? आणि कोरोनाच्या डेल्टा प्लस व्हेरियंटमुळे कोरोनाच्या तिसर्‍या लाटेचा देशाला फटका बसणार आहे का? आज प्रत्येकाच्या मनात निर्माण होणारे हे काही प्रश्न आहेत. या प्रश्नांबाबत 'वेबदुनिया'ने सतत कोरोना विषाणूचा अभ्यास करणार्‍या बनारस हिंदू विद्यापीठाच्या प्राणीशास्त्र विभागाचे प्राध्यापक ज्ञानेश्वर चौबे यांच्याशी विशेष संवाद साधला.
डेल्टा प्लस व्हेरिएंट व्हेरियंट म्हणजे काय?
- देशातील दुसर्‍या लाटेत कहर ओढवणार्‍या कोरोनाचा डेल्टा व्हेरियंट आता बदलून डेल्टा प्लस व्हेरियंटमध्ये बदलला आहे. बनारस हिंदू विद्यापीठाचे वैज्ञानिक प्राध्यापक ज्ञानेश्वर चौबे यांचे म्हणणे आहे की कोरोना विषाणू सतत बदलत असतो आणि आतापर्यंत कोरोना विषाणूच्या स्पाइक प्रोटीनमध्ये 8 म्यूटेशन झाले आहेत. असे दिसून येते की व्हायरसमध्ये सतत बदल घडत असतात आणि लोकांच्या संसर्गामध्ये टिकून राहण्यासाठी हे सतत बदल घडवत असते. पहिल्या डेल्टा व्हेरिएंटमध्ये घडलेल्या परिवर्तनाचा बर्‍याच लोकांना परिणाम झाला. त्याच वेळी, आता डेल्टा व्हेरिएंट आफ्रिकन व्हेरियंटसह म्यूटेशन करुन डेल्टा प्लस व्हेरियंटमध्ये बदलला आहे. जे रोग प्रतिकारशक्ती असलेल्या लोकांना देखील संक्रमित करु शकतं. म्हणजेच, कोरोनापासून बरे झालेले किंवा ज्यांना लस मिळाल्यानंतर रोग प्रतिकारशक्ती मिळाली आहे त्यांना देखील संसर्ग होऊ शकतो.
डेल्टा प्लस व्हेरियंट धोकादायक का आहे?
- कोरोना डेल्टा प्रकार आधीपासूनच खूप प्रभावी आहे तर, आता हे आफ्रिकन प्रकारासह एकत्रितपणे अधिक धोकादायक बनले आहे. डेल्टा प्रकार लोकांना अतिशय वेगाने संक्रमित करतं, परंतु आता त्यामध्ये आफ्रिकन म्यूटेशन झाले आहे, जेणेकरून ते अशा लोकांना संक्रमित करू शकतं ज्यांना लसीचा एक डोस मिळाला आहे आणि फारच कमी अँटीबॉडी आहेत.
डेल्टा प्लस व्हेरिएंटवर या लसीचा परिणाम होईल का?
- कोरोनाच्या डेल्टा प्लस व्हेरिएंटवर लसीच्या परिणामाबद्दल उद्भवलेल्या प्रश्नांवर प्राध्यापक ज्ञानेश्वर चौबे म्हणतात की डेल्टा प्लस व्हेरिएंट लसीकरण झालेल्या लोकांना थोडासा संसर्गित करू शकतो, परंतु अशा लोकांचा मृत्यू किंवा रुग्णालयात दाखल होण्याची शक्यता खूप कमी आहे.
तिसरी लाट डेल्टा प्लस व्हेरियंटमधून येईल?
- कोरोनामधील डेल्टा प्लस व्हेरियंटमधून कोरोनाची तिसरी लाट येऊ शकते का? या प्रश्नावर वैज्ञानिक ज्ञानेश्वर चौबे म्हणतात की आपण डेल्ट प्लस व्हेरिएंटचा जुना इतिहास पाहिला तर नेपाळमध्ये सर्वप्रथम याची नोंद झाली, त्यानंतर जगातील बर्‍याच देशांमध्ये त्याचे प्रकरण नोंदवले गेले. दुसरीकडे, कोरोना येथील डेल्टा प्लस व्हेरिएंटचे ब्रिटनमध्ये आलेले प्रकरण पाहिले तर गेल्या चार ते पाच दिवसांत या प्रकरणांमध्ये घट दिसून येते. म्हणूनच, माझ्या मते, कोरोनाचा डेल्टा प्लस प्रकार फार टिकू शकला नाही. आतापर्यंत स्टडी सांगत आहे की निसर्गाचा याला फारसा आधार नाही, म्हणूनच त्याच्या संसर्गाची गतीही कमी आहे. म्हणूनच, भारताच्या दृष्टीकोनातून, येत्या एक ते दोन आठवड्यांत त्याच्या भविष्याबद्दल परिस्थिती स्पष्ट होईल.
प्रोफेसर ज्ञानेश्वर चौबे म्हणतात की कोरोनाचा डेल्टा प्लस प्रकार नेचरमध्ये किती सर्वाइव करेल हे पाहावे लागेल. आतापर्यंतच्या अभ्यासाकडे पाहता, जोपर्यंत मला वाटतं की निसर्ग त्यास पाठिंबा देत नाही आणि येत्या 15-20 दिवस आपण यावर बरेच लक्ष ठेवावे लागेल. जोपर्यंत मला वाटते की कोरोनाचा डेल्टा प्लस व्हेरियंट आमच्यासाठी खूपच धोकादायक असला तरी आणि डेल्टा प्लस व्हेरियंटमुळे कोरोनाची तिसरी लाट येणार नाही.
