हिवाळ्यात स्वयंपाक करण्यासाठी मातीची भांडी वापरली जातात. काही वर्षांपासून आमच्या स्वयंपाकघरातून मातीची भांडी जवळजवळ नाहीशी झाली होती. मात्र पुन्हा एकदा हळूहळू त्यांचा ट्रेंड सुरू झाला आहे. स्वयंपाकासाठी मातीची भांडी वापरणे सर्वोत्तम मानले जाते. मातीची भांडी अन्न शिजण्यास मदत करतात. यामुळे जेवण तर खूप चवदार बनते, पण ते आरोग्यासाठीही खूप चांगले मानले जाते.
मातीच्या भांड्यांमध्ये स्वयंपाक करण्यासाठी जास्त तेल वगैरे वापरले जात नाही. त्यात सर्व पोषक घटक आढळतात. मातीच्या भांड्यात शिजवलेल्या अन्नामध्ये चरबीचे प्रमाण खूपच कमी आढळते. या भांड्यांची देखभाल करताना खूप काळजी घ्यावी लागते. कारण स्वयंपाक करताना ही भांडी फुटण्याचा धोका जास्त असतो.
पाण्यात भिजलेली मातीची भांडी
मातीची भांडी वापरण्यापूर्वी सीझन करणे आवश्यक आहे. भांडी सिझन केल्याने अन्न त्यांना चिकटण्यापासून प्रतिबंधित करते. म्हणूनच मातीची भांडी वापरण्यापूर्वी काही तास पाण्यात भिजवून ठेवावीत. मातीची भांडी सच्छिद्र असल्याने त्यामध्ये बराच काळ ओलावा राहतो. त्यामुळे ते सहजासहजी तुटत नाही. त्यामुळे मातीची भांडी वापरण्यापूर्वी ती पाण्यात भिजवावीत. नंतर त्यांना पाण्यातून बाहेर काढा आणि स्वच्छ कापडाने पुसून टाका. यानंतर भांड्यात पाणी भरून 2मिनिटे मंद आचेवर ठेवा. मग हे पाणी काढून टाकल्यानंतर तुम्ही या भांड्यांमध्ये अन्न शिजवू शकता.
मंद आचेवर शिजवा
बर्याच वेळा आपण स्वयंपाकघरातील सामान्य भांड्यांमध्ये उच्च आचेवर अन्न शिजवतो. पण मातीच्या भांड्यांमध्ये जास्त आचेवर अन्न शिजवू नये. कारण अशा स्थितीत ही भांडी तुटण्याची भीती असते. म्हणूनच या भांड्यांमध्ये अन्न नेहमी मंद आचेवर शिजवावे. मातीच्या भांड्यात अन्न जरा हळू शिजत असलं तरी त्याची चव जास्त छान लागते.
लाकडी किंवा सिलिकॉन चमच्यांचा वापर करा
मातीच्या भांड्यांमध्ये स्वयंपाक करताना स्टीलचे चमच्यांचा वापरू नयेत. त्याऐवजी, आपण लाकडी किंवा सिलिकॉन लाडू वापरू शकता. यामुळे भांडी खराब होत नाहीत आणि त्यांच्या पृष्ठभागावर कोणतेही डाग पडत नाही.
मातीची भांडी साफ करणे
मातीच्या भांड्यांमध्ये पुन्हा शिजवण्यासाठी, त्यांना काळजीपूर्वक स्वच्छ करावे लागेल. थोड्याशा निष्काळजीपणाने ही भांडी फुटतात. अशावेळी मातीची भांडी स्वच्छ करण्यासाठी साबण आणि मऊ स्क्रबचा वापर करावा. ही भांडी हलक्या हातांनी घासावीत. दुसरीकडे, जर अन्न या भांड्यांना चिकटले तर ते जोरात घासण्याऐवजी, पाणी आणि बेकिंग सोडा घाला आणि थोडा वेळ ठेवा. नंतर त्यांना चांगले स्वच्छ करा. पाण्याने धुतल्यानंतर मातीची भांडी वाळवून काही वेळ उन्हात ठेवावी.