ईद हा मुस्लिमांचा महत्त्वाचा सण आहे. रमजान हे मुस्लिमांच्या बारा महिन्यांतील एका महिन्याचे नाव आहे. रमजान महिना अत्यंत पवित्र मानला जातो. इस्लाममध्ये ईद-उल-फित्र हा सण रमजानचा संपूर्ण महिना उपवास केल्यानंतर नवीन चंद्र पाहण्याच्या निमित्ताने साजरा केला जातो. हा उपवास सोडण्याचा सण म्हणूनही लोकप्रिय आहे. हा सण रमजानच्या शेवटी साजरा केला जातो.
मुस्लिमांसाठी हा प्रसंग मेजवानी आणि आनंदाचा असतो. फितर हा शब्द 'फतर' या अरबी शब्दापासून बनला आहे. म्हणजे तुटणे. फितर या शब्दाचा आणखी एक अर्थ आहे जो फितर या शब्दापासून आला आहे. म्हणजे भीक मागणे. इतर इस्लामिक सणांच्या विपरीत, रमजान एका विशिष्ट दिवशी पडत नाही. इस्लामिक कॅलेंडरचा नववा महिना आहे. अशा रीतीने हा संपूर्ण महिना जणू सणच असतो. इबादत किंवा प्रार्थना, भोजन आणि सलोखा ही या उत्सवाची प्रमुख वैशिष्ट्ये आहेत.
या दिवसाच्या विधींमध्ये सकाळी प्रथम स्नान करणे, नवीन कपडे घालणे, सुगंधी अत्तर लावणे, ईदगाहला जाण्यापूर्वी खजूर खाणे इत्यादी मुख्य गोष्टी आहेत. साधारणपणे पुरुष पांढरे कपडे घालतात. पांढरा रंग शुद्धता आणि साधेपणाचे प्रतीक आहे. या पवित्र दिवशी मोठ्या संख्येने मुस्लिम अनुयायी पहाटे उठतात आणि विशेष ईदच्या नमाजासाठी मोकळे मैदान असलेल्या ईदगाह येथे नमाज अदा करण्यासाठी जमतात.
प्रार्थनेपूर्वी सर्व अनुयायी कुराणात लिहिल्याप्रमाणे गरिबांना ठराविक प्रमाणात धान्य दान करण्याचा विधी करतात. ज्याला फितर देणे म्हणतात. फितर किंवा धर्मादाय भेट, जी उपवास तोडण्याच्या उपलब्धतेमध्ये दिली जाते. यानंतर इमामकडून विशेष ईदची नमाज आणि दोन रकत नमाज अदा केली जाते. या विशेष उत्सवासाठी ईदगाहमध्ये नमाज पठणाची व्यवस्था करण्यात आली आहे. इतर दिवशी फक्त मारिजमध्येच नमाज अदा केली जाते.
ईद म्हणजे आनंदाचा दिवस. एकत्र राहायला शिकवते. ईदची ही शिकवण घेतल्यास जीवन अधिक आनंदी होईल.
